بررسی روایات ثواب حج به مثابه ساخت اولویت در راهبری اجتماعی و تربیتی در عصر امام صادق علیه السلام
محورهای موضوعی : تحلیل محتوایی احادیث و آیات قرآنی
1 - دانش آموخته کارشناسی حوزه علمیه قم
کلید واژه: روایات ثواب, ساخت اولویت, راهبری اجتماعی و تربیتی, امام صادق, جمعیت شیعه,
چکیده مقاله :
نگاه اجتماعی به مجموعه اقدامات و بیانات اهل بیت علیهم السلام و کشف پشت پرده های راهبردی ایشان برای انسجام و گسترش مذهب شیعه از جمله نگاه های مغفول در معرفی اسلام و اهل بیت است. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی درصدد است تا از بحث ساده ای مثل روایات مقایسه ثواب حج با ثواب صدقه، عتق رقبة و جهاد، راهبرد های امام صادق علیه السلام در تربیت ولایی جمعیت شیعه و تبدیل آن به تشکیلات شیعی را کشف کند. جا به جایی تمرکز ثروت شیعیان از منفعت عامه به منفعت شیعه و محوریت بخشی به امام و عرضه ولایت و نصرت بر او و همچنین پررنگ کردن مکتب تشیع در کنش های اجتماعی و مناسبات فرهنگی و اقتصادی از جمله پشت پرده های این دسته از روایات است که مقدمات شکل دهی سازمان وکالت و اندیشه و تربیت شیعی را رقم زده است.
The social look at the actions and statements of the Ahl al-Bayt (peace be upon them) and the discovery behind their strategic curtains for the integration and expansion of the Shia religion is one of the overlooked aspects in the introduction of Islam and the Ahl al-Bayt. This article, using the method of qualitative content analysis, seeks to discover the strategies of Imam Sadiq (peace be upon him) in the education of the Shiite community and its transformation into a Shiite organization from a simple discussion such as the comparison of the reward of Hajj with the reward of charity, liberation of rivals and jihad.Shifting the focus of Shia wealth from public benefit to Shia benefit and giving centrality to the Imam and offering the guardianship and support to him, as well as highlighting the Shia school in social actions and cultural and economic relations, among other things behind the curtains of this group of traditions, which It has set the foundations for the formation of the advocacy organization and Shiite thought and education.
قرآن کریم
کلینی، محمد (1407). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم
طوسی، محمد (1407). تهذیب الاحکام، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم
طوسی، محمد (1414). الأمالی، قم: دار الثقافة، چاپ اول
ابن بابویه، محمد (1413). من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ دوم
ابن بابویه، محمد (1376). الامالی (للصدوق)، تهران: کتابچی، چاپ ششم
ابن بابویه، محمد (1385). علل الشرائع، قم: کتابفروشی داوری، چاپ اول
ابن بابویه، محمد (1362). الخصال، قم: جامعه مدرسین، چاپ اول
ابن بابویه، محمد (1406). ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم: دار الشریف الرضی للنشر، چاپ اول
ابن بابویه، محمد (1398). التوحید، قم: جامعه مدرسین، چاپ اول
ابن بابویه، محمد (1403). معانی الأخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول
ابن بابویه، محمد (1378). عیون اخبار الرضا علیه السلام، تهران: نشر جهان، چاپ اول
برقی، احمد (1371). المحاسن، قم: دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوم
دیلمی، حسن (1412). ارشاد القلوب إلی الصواب، قم: الشریف الرضی، چاپ اول
عیاشی، محمد (1380). تفسیر العیّاشی، تهران، المطبعة العلمیه، چاپ اول
ابن حیون، نعمان (1385). دعائم الاسلام، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ دوم
ابن شعبه، حسن (1404). تحف العقول، قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم
رضی، محمد (1414). نهج البلاغة، قم: هجرت، چاپ اول
ابن قولویه، جعفر (1356). کامل الزیارات، نجف: دار المرتضویة، چاپ اول
فیض، محمد (1406). وافی، اصفهان: کتابخانه امام امیرالمومنین علی علیه السلام، چاپ اول
خامنه ای، علی (1397). پیشوای صادق، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، چاپ دوم
خامنه ای، علی (1398). انسان 250 ساله حلقه سوم، تهران: انتشارات مؤسسه ایمان جهادی، چاپ اول
عالمزاده نوری، محمد (1396). استنباط حکم اخلاقی از متون دینی و ادله لفظی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول
جباری، محمدرضا (1393). سازمان وکالت و نقش آن در عصر أئمه ع، قم: انتشارات مؤسسه امام خمینی ره، چاپ دوم
عالمزاده نوری، محمد (1391). فصلنامه پژوهش های قرآنی، سال هجدهم، شماره 3، صفحه 22 الی 55
صالح آبادی، محمدحسین (1392). نگاهی به ساز و کار ثواب و عقاب الهی، فصلنامه علوم حدیث، دوره 18، شماره 67، صفحه 81 الی 104
ربیع نتاج، علی اکبر و کلاهی، مراد و یوسفی، امین (1402). کاوش سندی و محتوایی ثواب ناهمگون احادیث زیارت خانه خدا، دوفصلنامه حدیث پژوهی، سال پانزدهم، شماره 29، صفحه 275 الی 306
نیک آفرین، مهدی و جان احمدی، فاطمه (1392). پیامد ها و نتایج مهندسی فرهنگی امام صادق علیه السلام، نشریه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال چهارم، شماره 10، صفحه 29 الی 56
مؤمنی راد، اکبر؛ علی آبادی، خدیجه؛ فردانش، هاشم و مزینی، ناصر (1392). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج، فصلنامه اندازه گیری تربیتی، سال چهارم، شماره 14
صادقی فسایی، سهیلا و عرفان منش، ایمان (1394). مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی؛ مورد مطالعه: تأثیرات مدرن‌شدن بر خانواده ایرانی، فصلنامه علمی-پژوهشی راهبرد فرهنگ، دوره 8، شماره 29