نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری
محورهای موضوعی : روانشناسی
مژگان پروانه
1
,
سعید اسدنیا
2
*
1 - دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.
2 - دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
کلید واژه: آسیبپرهیزی, اختلال اضطراب بیماری, فاجعهآفرینی درد, دانشجویان.,
چکیده مقاله :
اضطراب بیماری اختلالی شایع، ناتوان کننده و پرهزینه است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای فاجعهآفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی و نشانه های اختلال اضطراب بیماری در دانشجویان بود. روش پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی و جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در نیم‌سال دوم تحصیلی 1403-1402 بود. 240 نفر از دانشجویان به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای اانتخاب و به پرسشنامه‌های استاندارد فاجعهآفرینی درد (سالیوان و همکاران، 1995)، اضطراب سلامتی (سالکویسکیس و همکاران، 2002) و سرشت و منش (کلونینجر،1994) پاسخ دادند. دادهها به روش همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری و با بهره گیری از نسخه 26 نرم افزار SPSS و نسخه 24 نرم افزار Amosتحلیل شد. یافتهها نشان داد اثر مستقیم آسیب پرهیزی (074/0>p ,128/0=β) بر نشانههای اضطراب بیماری معنی دار نیست؛ اما اثر مستقیم آسیب پرهیزی (001/0>p ,290/0=β) بر فاجعهآفرینی درد و فاجعهآفرینی درد (001/0>p ,296/0=β) بر اضطراب بیماری معنی دار است. همچنین نتایج نشان داد که فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با اضطراب بیماری دانشجویان نقش میانجی ایفا می¬کند (01/0>p ,014/0=β). مدل فرضی پژوهش نسبت به مدل‌های جایگزین از برازش بهتری برخوردار بود و این نتایج می‌توانند به درک بهتر از عوامل مؤثر بر اضطراب بیماری و ارائه راهکارهای درمانی کمک کنند. یافتههای این پژوهش چهارچوب مناسبی برای سبب‌شناسی اختلال اضطراب بیماری فراهم می‌آورد و میتواند در طراحی و اجرای مداخلات درمانی مبتنی بر کاهش آسیب پرهیزی و فاجعهآفرینی درد برای بهبود نشانههای این اختلال مورد استفاده قرار گیرد.
Illness anxiety is a common, debilitating, and costly disorder. The aim of the present study was to examine the mediating role of pain catastrophizing in the relationship between harm avoidance and the symptoms of illness anxiety disorder among students. The research method was descriptive-correlational, and the statistical population included all students of the Islamic Azad University, Urmia Branch, during the second semester of the academic year 2023-2024. 240 students were selected by multi-stage cluster sampling method and answered the standard questionnaires of pain catastrophizing (Sullivan et al., 1995), health anxiety (Salkovskis et al., 2002) and Temperament and Character (Kloninger, 1994). Data were analyzed using Pearson correlation and structural equation modeling with SPSS version 26 and Amos version 24. The findings indicated that the direct effect of harm avoidance (p < 0.074, β = 0.128) on illness anxiety is not significant; however, the direct effect of harm avoidance (p < 0.001, β = 0.290) on pain catastrophizing and pain catastrophizing (p < 0.001, β = 0.296) on illness anxiety is significant. Additionally, the results showed that pain catastrophizing plays a mediating role in the relationship between harm avoidance and illness anxiety among students (p < 0.01, β = 0.014). The proposed model of the study had a better fit compared to alternative models, and these results can contribute to a better understanding of the factors influencing illness anxiety and the development of therapeutic strategies. The findings provide a suitable framework for the etiology of illness anxiety disorder and can be utilized in designing and implementing therapeutic interventions aimed at reducing harm avoidance and pain catastrophizing to improve the symptoms of this disorder.
Journal of Psycho Res and Edu Studies Volume 2, Issue 3- Autumn 2024 - Pages 60-79 | doi:org 10.71610/psych.2024.1187588 |
Mediating Role of Pain Catastrophizing in the Relationship between harm Avoidance and Illness Anxiety Symptoms
Mojgan Parvane1 , Said Asadnia2 *
1-Master's student in Clinical Psychology, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran.
2- PhD in Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran.
OPEN ACCESS Research Article
*Correspondence : Said Asadnia *
Received: September 22, 2024 Accepted: October 2, 2024 Published: Autumn 2024 Citation: Parvane, Mojgan, Asadnia, S. (2024). Mediating Role of Pain Catastrophizing in the Relationship between harm Avoidance and Illness Anxiety Symptoms. Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(3): 60-79
doi:org 10.71610/psych.2024.1187588 | Abstract Illness anxiety is a common, debilitating, and costly disorder. The aim of the present study was to examine the mediating role of pain catastrophizing in the relationship between harm avoidance and the symptoms of illness anxiety disorder among students. The research method was descriptive-correlational, and the statistical population included all students of the Islamic Azad University, Urmia Branch, during the second semester of the academic year 2023-2024. 240 students were selected by multi-stage cluster sampling method and answered the standard questionnaires of pain catastrophizing (Sullivan et al., 1995), health anxiety (Salkovskis et al., 2002) and Temperament and Character (Kloninger, 1994). Data were analyzed using Pearson correlation and structural equation modeling with SPSS version 26 and Amos version 24. The findings indicated that the direct effect of harm avoidance (p < 0.074, β = 0.128) on illness anxiety is not significant; however, the direct effect of harm avoidance (p < 0.001, β = 0.290) on pain catastrophizing and pain catastrophizing (p < 0.001, β = 0.296) on illness anxiety is significant. Additionally, the results showed that pain catastrophizing plays a mediating role in the relationship between harm avoidance and illness anxiety among students (p < 0.01, β = 0.014). The proposed model of the study had a better fit compared to alternative models, and these results can contribute to a better understanding of the factors influencing illness anxiety and the development of therapeutic strategies. The findings provide a suitable framework for the etiology of illness anxiety disorder and can be utilized in designing and implementing therapeutic interventions aimed at reducing harm avoidance and pain catastrophizing to improve the symptoms of this disorder. Key words: Harm Avoidance, Illness Anxiety Disorder, Pain Catastrophizing, Students.
|
Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(3): 60-79, Autumn 2024 61
Extended Abstract
Introduction
The illness anxiety disorder is a type of anxiety regarding the possibility of having serious illnesses, characterized by a cycle of excessive worry and reassurance-seeking about health (Scarella et al., 2019). Individuals affected by this disorder may become overly concerned about minor physical symptoms or completely deny their physical problems (Kikas et al., 2024). This disorder, previously known as hypochondriasis, can lead to issues such as anxiety, depression, and decreased quality of life, negatively impacting families and healthcare costs (French & Hameed, 2023). The prevalence of illness anxiety disorder in the general population is reported to be approximately 0.13% and around 6.6% in Iran (Scarella et al., 2019; Kikas et al., 2024). Studying the psychological and personality factors associated with this disorder can enhance understanding and reduce treatment costs. One important perspective in this context is Cloninger's temperament and character theory, which emphasizes the biological and personality factors in the development of anxiety disorders. Temperamental dimensions such as novelty-seeking and harm avoidance play significant roles in the formation and persistence of this disorder. Harm avoidance, which refers to the tendency to react strongly to punishment and lack of reward, can lead to excessive worries about illness. Pain catastrophizing involves negative and exaggerated interpretations of perceived pain and can lead to avoidance behaviors and a cycle of anxiety. Ultimately, the relationship between harm avoidance, pain catastrophizing, and illness anxiety disorder suggests that individuals with this disorder are prone to persistent and debilitating worries, which can result in increased medical costs and suffering for themselves and their families. Therefore, identifying factors related to this disorder and examining the role of pain catastrophizing in it is essential for planning and preventing illness anxiety disorder (Mufassery et al., 2023; Dugas et al., 2023).
Methodology
This research is applied in purpose and descriptive-correlational in data collection method. The statistical population includes all students at Azad Islamic University in the second semester of the 2023-2024 academic year. The necessary sample size, based on the critical N index of Holter, was determined to be 270. Considering the manifest variables, the sample size should be between 200 and 400 (Kline, 2023). In this study, 240 participants were selected using a multi-stage cluster sampling method. After obtaining the necessary permissions, questionnaires were distributed to students in the first semester of the 2023-2024 academic year. To ensure informed consent, the purpose and method of the research were clearly explained to participants. Inclusion criteria included being a student and not using psychiatric medications. The research was conducted with confidentiality. For analyzing correlation hypotheses, Pearson correlation coefficient and SPSS-26 software were used, while the causal relationships model was analyzed using structural equation modeling with AMOS-24 software.
Discussion and Results
The present study aimed to investigate the mediating role of pain catastrophizing in the relationship between illness anxieties and harm avoidance. The findings indicated that harm avoidance does not have a direct and significant effect on illness anxiety, which is inconsistent with previous studies. In individuals with anxiety disorders, cognitive avoidance and suppression of negative emotions prevent full awareness of physical threats. These individuals employ cognitive avoidance strategies upon noticing physical symptoms, suggesting that harm avoidance cannot directly affect illness anxiety disorder symptoms. Additionally, the study found that pain catastrophizing significantly affects illness anxiety symptoms. This maladaptive response leads individuals to magnify bodily symptoms and ruminate on them, which increases their sensitivity to health-related concerns. The results suggest that pain catastrophizing contributes to heightened illness anxiety by creating a cycle of worry and misinterpretation of bodily sensations. Furthermore, the research confirmed that harm avoidance directly and indirectly influences illness anxiety symptoms through its effect on pain catastrophizing. These findings highlight the importance of considering personality traits and cognitive patterns in understanding and addressing illness anxiety, suggesting that future studies should explore these relationships in diverse populations (especially clinical) and contexts.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال دوم، شماره سوم، پاییز 1403- صفحات 60-79 |
doi:org 10.71610/psych.2024.1187588 |
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری
مژگان پروانه1 ، سعید اسدنیا 2*
1- دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.
2- دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
دسترسي آزاد مقاله علمي پژوهشي نويسنده مسئول*: سعید اسدنیا
تاريخ دريافت: 1/07/1403 تاريخ پذيرش: 11/07/1403 تاريخ انتشار: پاییز 1403 استناد: پروانه، مژگان، اسدنیا، سعید. (1403). نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری. فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 79-60.
doi:org 10.71610/psych.2024.1187588 | چکیده اضطراب بیماری اختلالی شایع، ناتوان کننده و پرهزینه است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای فاجعهآفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی و نشانه های اختلال اضطراب بیماری در دانشجویان بود. روش پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی و جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در نیم‌سال دوم تحصیلی 1403-1402 بود. 240 نفر از دانشجویان به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای اانتخاب و به پرسشنامه‌های استاندارد فاجعهآفرینی درد (سالیوان و همکاران، 1995)، اضطراب سلامتی (سالکویسکیس و همکاران، 2002) و سرشت و منش (کلونینجر،1994) پاسخ دادند. دادهها به روش همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری و با بهره گیری از نسخه 26 نرم افزار SPSS و نسخه 24 نرم افزار Amosتحلیل شد. یافتهها نشان داد اثر مستقیم آسیب پرهیزی (074/0>p ,128/0=β) بر نشانههای اضطراب بیماری معنی دار نیست؛ اما اثر مستقیم آسیب پرهیزی (001/0>p ,290/0=β) بر فاجعهآفرینی درد و فاجعهآفرینی درد (001/0>p ,296/0=β) بر اضطراب بیماری معنی دار است. همچنین نتایج نشان داد که فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با اضطراب بیماری دانشجویان نقش میانجی ایفا می¬کند (01/0>p ,014/0=β). مدل فرضی پژوهش نسبت به مدل‌های جایگزین از برازش بهتری برخوردار بود و این نتایج می‌توانند به درک بهتر از عوامل مؤثر بر اضطراب بیماری و ارائه راهکارهای درمانی کمک کنند. یافتههای این پژوهش چهارچوب مناسبی برای سبب‌شناسی اختلال اضطراب بیماری فراهم می‌آورد و میتواند در طراحی و اجرای مداخلات درمانی مبتنی بر کاهش آسیب پرهیزی و فاجعهآفرینی درد برای بهبود نشانههای این اختلال مورد استفاده قرار گیرد. واژگان کلیدی: آسیبپرهیزی، اختلال اضطراب بیماری، فاجعهآفرینی درد، دانشجویان. |
مقدمه
مشکلات مربوط به سلامت روانی در دانشجویان نوعی نگرانی فزاینده برای سلامت عمومی و سیاست گذاران است. مطالعات نشان دادهاند از هر 5 نفر دانشجو 1 نفر دارای مشکلات روانشناختی جدی است (کامپل1 و همکاران، 2022). یکیاز این مشکلات که در دانشجویان شیوع زیادی دارد، اختلال اضطراب بیماری2 است (کیورکر3 و همکاران، 2022). اختلال اضطراب بیماری با نگرانی زیاد درباره داشتن یا پیشرفت یک بیماری پزشکی جدی و تشخیص داده نشده، مشخص میشود که حداقل 6 ماه به طول میانجامد (اسکارلا4 و همکاران، 2019). نگرانی این افراد ناشی از ترس از داشتن بیماری است تا نشانههای جسمی و این نگرانی علیرغم معاینات جسمی و منفی بودن آزمایشات طبی، تداوم پیدا میکند (کیکاس5 و همکاران، 2024). در این اختلال نشانههای جسمی وجود ندارد و اگر هم مشاهده شود جزئی است و اغلب ناشی از سوء تعبیر علایم طبیعی بدنی است (کیورکر و همکاران، 2022). اختلال اضطراب بیماری سازهای ابعادی است که در یک انتهای آن فقدان نگرانی در مورد سلامتی و در انتهای دیگر اضطراب بیش از حد در مورد سلامتی وجود دارد (فرنچ و هامید6، 2023).
افراد مبتلا به این اختلال گاهی روشهاي تشخيصي و درماني تهاجمي را نیز انتخاب می كنند كه خود باعث بهوجود آمدن مشكلات ديگر میشود (ملی7 و همکاران، 2018). درنتيجه، خانوادهی اين افراد اغلب وقت و هزینه زیادی را به خاطر مراجعات مکرر به مراکز درمانی دست میدهند (اوبریان8 و همکاران، 2017). شیوع این اختلال در جمعیت عمومی بزرگسالان آمریکا 13/0 (اسکارلا و همکاران (2019)، در دانشجویان دانشگاههای عربستان سعودی 5 تا 6/0 (ازمیرلی و فراحت9، 2019) و در جمعیت بزرگسال ایران نیز 23/0 گزارش شده است (صفری و همکاران، 2023). این اختلال با مشکلات زیادی از جمله استرسهای شغلی (کیکاس و همکاران، 2024)، غیبت از کار و اختلال در عملکرد تحصیلی دانشجویان (ازمیرلی و فراحت، 2019)، میزان مرگ و میر بالا (ماتایز-کولز10 و همکاران، 2024)، افسردگی (یونال11، 2022) و کاهش کیفیت زندگی (کیولکوویکز12 و همکاران، 2022) همراه است.
اختلال اضطراب بیماری با عوامل متعددی از جمله ویژگیهای شخصیتی (نیکسویک13 و همکاران، 2021)، حساسیت اضطرابی14 (مفسری و همکاران، 2023)، سوگیری توجه15 (شی16 و همکاران، 2022)، ناملایمات دوران کودکی و سبکهای دلبستگی (لی17 و همکاران، 2021) و عوامل سرشتی از جمله آسیب پرهیزی18 (ساناتینیا19 و همکاران، 2016) در ارتباط است.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 64
بر اساس آنچه گفته شد ویژگیهای شخصیتی افراد مبتلا به اختلال اضطراب بیماری یکی از عوامل موثر در این اختلال است (فرنچ و هامید، 2023). بنابراین شناسایی عوامل شخصیتی که در ایجاد و تداوم این اختلال دخیل هستند حائز اهمیت است. در جهت تبیین آسیبپذیری افراد در برابر انواع اختلالات روان شناختی نظریههای متعددی مطرح شدهاند که یکی از مهمترین آنها نظریهی کلونینجر20 (1994) است که بر اساس آن معتقد است سامانههای سرشتی در مغز دارای سازمانیافتگی کارکردی21 و متشکل از سامانههای متفاوت و مجزا از یکدیگر بوده که در خدمت فعالسازی، تداوم و بازداری رفتار در واکنش به گروههای معینی از محرکها هستند. در این رویکرد پاسخهای هیجانی خودکار، که جنبه وراثتی داشته و در طول حیات نیز پایدار میمانند، سرشت نامیده شده است. ابعاد سرشت شامل چهار بعد نوجویی22، آسیب پرهیزی، پشتکار23 و پاداش وابستگی24 است. بال25 و همکاران (2017) معتقدند که هر يك از ابعاد سرشتی شخصیت با يكديگر در تعامل بوده و در شکلگیری انواع اختلالات روانشناختی و ايجاد سازگاري با تجارب زندگي نقش دارند. از آنجا که این ابعاد بهنوعی سازماندهندهی شخصیت هستند، لذا نقشآنها در ایجاد و شدت آسیبهايروانی قابلمشاهده و پیگیري است (دانگ26 و همکاران، 2022).
در این میان یکی از ابعاد سرشتی که نقش مهمی در ابتلا به انواع اختلالات روانشناختی بازی میکند، آسیب پرهیزی است که به بازداری رفتاری در پاسخ به تنبیه و فقدان پاداش اشاره دارد (مستریباچ27 و همکاران، 2023). آسیب پرهیزی یک مفهومسازی زیستی آگاهانه از اضطراب صفت است و نشان دهندهی تمایل ارثی به واکنش شدید به تنبیه یا ناامیدی با مهار مداوم رفتار است (کلونینجر، 1994) و عامل خطری برای ابتلا به افسردگی اساسی و اختلالات اضطرابی محسوب میشود (مستریباچ و همکاران، 2023). این بعد سرشتی فرد را متوجه نشانههایی میکند که هشداردهنده خطر است و میتواند منجر به نگرانی بیش از حد و مشغله ذهنی در مورد ابتلا به بیماری نیز شود (گلیت28 و همکاران، 2021). در همین راستا نتایج پژوهش عبدی و همکاران (1397) حاکیاز آن است که بین اضطراب سلامت، حساسیت پردازش حسی و آسیبپرهیزی در پرستاران رابطه معنیداری وجود دارد. نتایج پژوهش هوآنگ29 و همکاران (2016) که در تایوان انجام شد، نشان داد افراد مبتلا به اختلالات جسمانیسازی30 نمرات بالاتری در آسیب پرهیزی گزارش میکنند. فرانک31 و همکاران (2018) نشان دادند میزان آسیب پرهیزی بالا رابطه مستقیمی با نگرانی از بیمارشدن دارد. ساناتینیا و همکاران (2016) نیز رابطه مستقیم و معنیداری بین آسیب پرهیزی و اضطراب بیماری گزارش کردهاند. ماسینا32 و همکاران (2021) در فراتحلیل خود به این نتیجه رسیدند که آسیب پرهیزی تاثیر مستقیمی بر افزایش نشانههای اضطراب بیماری دارد. به عبارتی با افزایش نمرات آسیب پرهیزی، شدت اضطراب بیماری نیز بیشتر میشود.
بر اساس آنچه گفته شد آسیب پرهیزی يکي از عوامل مهم و تاثیر گذار بر اختلال اضطراب بیماری است. اما به نظر ميرسد متغیرهایی ميتوانند به عنوان میانجي در این رابطه نقش داشته باشند (هوآنگ و همکاران، 2016).
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 65
در این میان از جمله متغیرهايي که به نظر ميرسد بتواند رابطهی بین آسیب پرهیزی و اضطراب بیماری را تسهیل کند، فاجعه آفرینی درد33 است (گالواز-سانچز34 و همکاران، 2020؛ موسوی و همکاران، 1399). این مساله از آنجایی اهمیت دارد که افراد مبتلا به اختلال اضطراب بیماری تمرکز زیادی بر علایم درد در بدن خود دارند (مفسری و همکاران، 2023). در سالهای اخیر فاجعه آفرینی درد به مفهومی مهم در آسیب شناسی روانی تبدیل شده است (گیلبر35 و همکاران، 2019). فاجعه آفريني درد با ساختاري متشكل از بزرگ نمايي، نشخوار فكري درباره درد، احساس نااميدي و بدبيني درباره نتايج مربوط به درد، به عنوان يكي از پيشبيني كنندههای مهم اختلال اضطراب بیماری و نگرانی از سلامتی، مورد توجه قرار گرفته است (سالیوان و تریپ36، 2024). فاجعه آفرینی درد به جهتگیری منفـی و اغراقآمیز نسـبت بـه درد ادراک شـده و انتظـارات منفـی در مـورد پیامدهـای درد اشاره دارد، کـه با تمرکـز بیشـتر روی جنبـهی منفی موقعیت، تفسـیر برانگیختگیهـای جسـمی بـه عنـوان نشـانههای درد و رفتارهـای اجتنابـی، به شکلگیری چرخـهی تـرس- اجتنـاب منجـر میشـود و تأثیـر مخربی بـر عملکـرد بیمار دارد (پترینی و آرندت-نیلسن37، 2020).
نتایج پژوهش داگاس38 و همکاران (2023) حاکیاز آن است که فاجعه آفرینی درد با نگرانی در مورد بیماری مرتبط بوده و شدت آن با علایم افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر رابطه معنیداری دارد. موسوی و همکاران (1399) نیز نشان دادند فاجعه آفرینی درد در رابطه بین سواد سلامتی و کیفیت زندگی نقش واسطهای دارد. در پژوهشی دیگر سجادیان و همکاران (1390) به این نتیجه رسیدند بین درد با باورهای ترس- اجتناب و فاجعه آفرینی درد و اضطراب رابطه مثبت وجود دارد. مفسری و همکاران (2023) نیز نشان دادند که حساسیت اضطرابی و فاجعه آفرینی درد، سازه‌های شناختی رایج در اختلال پانیک و اختلال اضطراب بیماری هستند که در ابتلا به این دو اختلال تاثیر مهمی دارند. نتایج پژوهش گیلبر و همکاران (2019) نیز نشان داد فاجعه آفرینی درد ابعاد سایبرکندری را پیشبینی میکند که عبارت بودند از اجبار، پریشانی بیش از حد و اطمینانجویی. همچنین افرادی که در مورد تجارب درد، فاجعهآفرینی میکنند ممکن است در معرض ابتلا به اضطراب شدید سلامتی ناشی از جستجو در اینترنت برای اطلاعات سلامتی قرار گیرند.
نقش فاجعهآفرینی درد با اضطراب بیماری زمانی برجسته میشود که ارتباط این سازه را با آسیب پرهیزی مدنظر قرار دهیم (بانوزیک39 و همکاران، 2018). افراد با میزان آسیب پرهیزی بالا زمانی که کوچکترین احساس دردی را تجربه میکنند، این احساس درد را تهدید کننده و فاجعهآمیز تفسیر میکنند که منجر به افزایش اضطراب و ترس در آنها میشود (بورگ40 و همکاران، 2012). در واقع فرد با فاجعه آفرینی کردن درد و بیشتر شدن نشانههای نامطلوب بدنی ترجیح میدهد از انجام فعالیتهایی پرهیز نماید که ممکن است به بدتر شدن وضعیت خود منجر گردد (داگاس و همکاران، 2023). آسیبپرهیزی حتی ممکن است در آستانه ادراک فرد از درد نیز تاثیرگذار باشد و باعث ایجاد افکار فاجعهآمیز در مورد درد نیز شود (گالوز-سانچز و همکاران، 2020).
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 66
از یک سو آسیبپرهیزی در ایجاد اختلال اضطراب بیماری نقش دارد (نامن-آورباخ41 و همکاران، 2016) و از سوی دیگر افراد مبتلا به این اختلال دچار فاجعه آفرینی درد هستند. علاوه بر این افراد مبتلا به اضطراب بیماری در معرض اشتغال ذهنی و نگرانی از ابتلا به یک بیماری جدی هستند که این اشتغال ذهنی، مداوم و ناتوان کننده بوده و به دلیل استفاده زیاد از خدمات بهداشتی درمانی منجر به
افزایش هزینههای پزشکی و اختلال در عملکرد روزانه آنان میشود. همچنین از زمان طرح سازه فاجعه آفرینی درد، پژوهشهای متعددی پیرامون رابطة آن با انواع اختلالات انجام شده است (داگاس و همکاران، 2023) و اغلب پژوهشگران آن را نوعی مکانیسم واسطهای معرفی کردهاند (گالواز- سانچز و همکاران، 2020). اما در مورد رابطة این سازه با اضطراب بیماری تاکنون در حد بررسیهای پژوهشگر در پژوهش حاضر، مطالعاتی گزارش نشده است. بنابراین برای برنامهریزی و پیشگیری از اختلال اضطراب بیماری، ابتدا باید عوامل مرتبط با آن را شناسایی کرده و بر اساس آن به دنبال درمان بود. با توجه به پیشینه پژوهشی اندک، عدم توجه به متغیرهای مذکور در اختلال اضطراب بیماری و لزوم برنامهریزی پیشگیرانه، مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش واسطهای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی و نشانههای اضطراب بیماری انجام شده است.
شکل 1 : مدل مفهومی فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانههای اضطراب بیماری
روش اجرای پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری دادهها، از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر همه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در نیم سال دوم تحصیلی 1403-1402 را شامل میشود. حداقل حجم لازم برای پژوهش حاضر بر اساس شاخص پرکاربرد N بحرانی هولتر محاسبه شده است که این مقدار برای مدل فرضی پژوهش و بر اساس متغیرهای مکنون و مشهود برابر با 270 CN= به دست آمد (کلاین42، 2023). از آنجا که در مدلسازی معادلات ساختاری حداقل حجم نمونه بر اساس متغیرهای پنهان تعیین ميشود نه متغیرهای مشاهدهپذير(5 تا 20 نمونه برای هر عامل یا متغیر پنهان لازم است) اما به طور کلی حداقل 200 نمونه توصیه شده است (حبیبی و عدن پور، 1396). از اینرو، کل نمونه انتخاب شده دراین پژوهش 240 نفر بود که با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای ابتدا از میان چهار دانشکده علوم انسانی، فنی، علوم پایه و کشاورزی به تصادف چهاردانشکده انتخاب شد، سپس انتخاب سه رشته از هر دانشکده به روش تصادفی، انتخاب دو کلاس از هر رشته، انتخاب 10 نفر از هر کلاس براساس لیست کلاسی و در نهایت از میان دانشجویان این دانشکدهها افرادی به صورت تصادفی انتخاب شدند.
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 67
ابزار پژوهش
پرسشنامه اضطراب سلامتی43 (SHAI): فرم کوتاه این پرسشنامه توسط سالکوسکیس44 و همکاران (2002) ساخته شده است. این پرسشنامه یک مقیاس خودگزارشی 18 عبارتی و شامل 3 مؤلفهی نگرانی کلی از سلامتی، ابتلا به بیماری و پیامدهای بیماری است و بر اساس طیف چهارگزینه ای لیکرت به سنجش اضطراب مرتبط با سلامت میپردازد. هر آیتم چهار گزینه دارد و هر یک از گزینهها به صورت یک جمله خبری است. نمرهگذاری برای هر آیتم از صفر تا 3 است. گزینه الف" صفر"، گزینه ب (1)، گزینه ج (2) و گزینه د (3) نمره دارد. حداقل و حداکثر نمره این پرسشنامه به ترتیب صفر و 54 است. سالکوسکیس و همکاران (2002) روایی آن را 72/0 ، پایایی بازآزمایی 90/0 و ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه را 82/0 گزارش کردهاند. در ایران نیز این پرسشنامه توسط نرگسی و همکاران (1396) اعتباریابی شده است. در پژوهش آنها ضریب آلفای کرونباخ 75/0 به دست آمده که حاکی از پایایی رضایت بخش آن است. در پژوهش حاضر نیز برای بررسی همسانیدرونی پرسشنامه بر روی دانشجویان از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب 76/0 دست آمد.
پرسشنامه سرشت-منش45 (TCI): در پژوهش حاضر از سوالات بخش آسیبپرهیزی در پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر (1994) استفاده شده است. این پرسشنامه 125 سوال دارد که 4 بعد سرشت و 3 بعد منش را مورد ارزیابی قرار میدهد. بعد سرشت شامل نوجویی، آسیب پرهیزی، پاداشوابستگی و پشتکار است. نمرهگذاری این پرسشنامه در طیف لیکرت (از غلط 0 نمره تا صحیح 1 نمره) است. اين پرسشنامه در مطالعات متعدد در داخل و خارج کشور مورد استفاده قرار گرفته و پايايي و روايي آن تايید شده است، بهعنوان مثال آلنسو46و همکاران (2008) آلفای کرونباخ پرسشنامه را بالای 68/0 گزارشکردهاند. حداقل و حداکثر نمره برای هر بعد به تعداد آیتم‌های آن بعد بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بعدی شامل 20 آیتم باشد، حداقل نمره آن 20 و حداکثر نمره آن 100 خواهد بود. این آزمون نخستین بار در ایران توسط کاویانی (1386) مورداستفاده قرار گرفت و با یکروش معتبر، ضریب آلفایکرونباخ را برای نوجویی72/0، آسیبپرهیزی 80/0، پاداش وابستگی 73/0 و پشتکار55/0 گزارش نموده است. اسدنیا و همکاران (1402) نیز ضریب آلفای این پرسشنامه را 81/0 گزارش کردهاند. در پژوهش حاضر نیز برای بررسی همسانیدرونی پرسشنامه بر روی دانشجویان از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب 82/0 دست آمد.
پرسشنامه استاندارد فاجعهسازی درد47 (PCS): این پرسشنامه توسط سالیوان48 و همکاران (1995) طراحی شده و شامل 13 گزینه است که تناوب افکار مرتبط با درد را در سه بعد نشخوار ذهنی، درماندگی و بزرگنمایی می‌سنجد. نمرهگذاری هر گزینه بر اساس یک مقیاس 5 درجهای لیکرت شامل نمره 4 برای " همیشه" و نمره صفر برای " هیچ وقت" است. نمرهی خرده مقیاسها از جمع نمرههای عبارات مربوط به هر خرده مقیاس و نمره کلی از جمع نمرهی کلیه عبارات حاصل میشود. حداقل و حداکثر نمره در این پرسشنامه به ترتیب صفر و 52 است (پار49 و همکاران، 2012). سالیوان و همکاران (1995) آلفای کرونباخ برای کل مقیاس را 82/0 گزارش کردهاند.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 68
همچنین پایایی بازآزمایی این مقیاس در یک نمونه 40 نفری نشان دهندهی درجه بالایی از پایایی (75/0=r) در مدت 6 هفته بود. تایت و چیبنال50 (2005) نیز پایایی درونی این مقیاس را برای کل مقیاس و زیر مقیاسهای درماندگی، بزرگنمایی و نشخوار ذهنی به ترتیب 94/0، 89/0، 78/0 و 87/0 گزارش کردهاند. ویژگیهای روانسنجی این پرسشنامه در ایران توسط رحمتی و همکاران (1396) با استفاده ازروشهای تحليل عاملی اکتشافی تأیيدی مورد بررسی قرار گرفت و ضریب همبستگی درونی (80/0 -89/0) و پایایی بهروش بازآزمایی با فاصله 7 تا 14 روز (71/0-81/0) به دست آمد که حاکی از آن بود که این پرسشنامه و دو خرده مقیاس آن (بزرگنمایی و نشخوار فکری/ ناامیدی) از پایایی مطلوبی برخوردار هستند. پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر به وسیله ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون 86/0 و برای زیر مقیاس بزرگنمایی و نشخوار ذهنی به ترتیب 59/0 و 73/0 بهدست آمد.
پس از اخذ مجوزهای لازم، با مراجعه به دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در نیم سال اول تحصیلی 1402-1403، پرسشنامهها در اختیار دانشجویان قرار گرفت. ابتدا هدف از اجرای پژوهش و نحوهی انجام آن به طور روشن برای شرکت کنندگان توضیح داده شد و پس از کسب رضایت، پرسشنامهها در اختیار آن ها قرار گرفت. ملاكهاي ورود شامل تمایل برای شرکت در پژوهش، تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه و ملاک خروج نیز عدم دقت در تکمیل پرسشنامهها بود. پژوهش با رعایت اصل رازداری و حفظ اسرار شرکت کنندگان انجام شد. ملاحظات اخلاقي نیز شامل بينام بودن ابزارهای پژوهش، محرمانه بودن اطلاعات و عدم تضاد محتوای پژوهش با ارزشهای اخلاقي، فرهنگي و ديني جامعه بود.
پس از محاسبه شاخصهای توصیفی متغیرهای پژوهش، برای تحلیل فرضیههای همبستگی از ضریب همبستگی پیرسون از طریق نرم افزارSPSS نسخه 26 استفاده شد. در مدل روابط علی بین متغیرها نیز از روش معادلات ساختاری با استفاده از نسخه 24 نرم افزار AMOS انجام شد.
یافته ها
در این پژوهش 122 نفر (2/51 درصد) زن و 118 نفر (8/48 درصد) مرد بودند. 141 نفر (2/58 درصد) لیسانس، 55 نفر (1/23 درصد) فوق لیسانس و 44 نفر(3/18) نیز دکتری بودند. میانگین سن افراد نمونه 35/23 سال و انحراف معیار سن، 03/4 بود. در جدول 1 میانگین، انحراف استاندارد، چولگی، کشیدگی متغیرهای مورد استفاده در پژوهش، ارائه شده است.
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 69
جدول 1. شاخص های توصیفی جهت بررسی نرمال بودن توزیع دادهها
متغیرها | میانگین | انحراف معیار | کجی | کشیدگی |
آسیب پرهیزی 1 | 05/5 | 11/2 | 268/0 | 800/0- |
آسیب پرهیزی 2 | 18/5 | 08/2 | 244/0 | 427/0 |
نمره کل آسیب پرهیزی | 08/10 | 14/4 | 018/0- | 979/0- |
نشخوار ذهنی | 11/12 | 94/3 | 202/1 | 888/1 |
درماندگی | 92/9 | 61/2 | 357/0 | 644/0- |
بزرگنمایی | 56/14 | 28/5 | 118/0 | 736/0- |
نمره کل فاجعه آفرینی درد | 64/36 | 67/10 | 407/0 | 145/0- |
نگرانی کلی سلامتی | 24/12 | 25/3 | 173/0 | 351/1- |
ابتلا به بیماری | 11/10 | 48/2 | 263/0 | 134/1- |
پیامدهای بیماری | 71/9 | 60/3 | 216/0 | 339/1- |
نمره کل اضطراب سلامتی | 06/32 | 58/8 | 316/0 | 584/1- |
نتایج جدول 1 نشان میدهد هیچ یک از متغیرهای پژوهش انحراف جدی از توزیع بهنجار ندارند و کجی توزیع نمرهها در دامنه (2 و -2) و کشیدگی در دامنه (3 و 3 -) قرار دارد (کلاین، 2023). بنابراین میتوان توزیع دادهها را بهنجار فرض کرد. از عامل تورم واریانس (VIF)، برای رابطه خطی بین متغیرهای پیشبین استفاده شد که مقادیر آن برای هر یک از متغیرها کوچکتر از 10 بودند. همچنین آماره تحمل (Tolerance)، این پژوهش تقربیا 2/0 را نشان داد. برای شناسایی دادههای پرت تك متغیری از جداول فراوانی استفاده شد که دادهی پرتی شناسایی نشد. در جدول 2 ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش ارائه شده است.
جدول 2. ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش
8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | متغیرهای پژوهش |
|
|
|
|
|
|
| 1 | 1- آسیب پرهیزی 1 |
|
|
|
|
|
| 1 | **706/0 | 2- آسیب پرهیزی 2 |
|
|
|
|
| 1 | 034/0 | 043/0 | 4-نشخوار ذهنی |
|
|
|
| 1 | **739/0 | **255/0 | **348/0 | 5- بزرگنمایی |
|
|
| 1 | **792/0 | **479/0 | **302/0 | **375/0 | 6- درماندگی |
|
| 1 | **367/0 | **346/0 | *159/0 | **258/0 | **301/0 | 8-نگرانی کلی سلامتی |
| 1 | **662/0 | **285/0 | **256/0 | *133/0 | *160/0 | *161/0 | 9-ابتلا به بیماری |
1 | **873/0 | **755/0 | **362/0 | **360/0 | *139/0 | **251/0 | **303/0 | 10-پیامدهای بیماری |
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 70
با توجه به نتایج جدول2 نشان میدهد بین متغیرهای پیشبین یعنی آسیبپرهیزی 1، آسیبپرهیزی 2، نمره کل آسیبپرهیزی، نشخوار ذهنی، بزرگنمایی، درماندگی، نمره کل فاجعهآفرینی درد، نگرانی کلی سلامتی، ابتلا به بیماری، پیامدهای بیماری و نمره کل اضطراب سلامتی با یکدیگر رابطه مثبت معناداری وجود دارد (001/0P>). همچنین رابطه بین هر یک از این متغیرها نیز معنادار و مثبت بوده است (01/0P>). قبل از بررسي مدل، مفروضه‌های آزمون و وضعیت کلي دادهها مورد بررسي قرار گرفت. دادههای پرت تک متغیری با استفاده از نمودار مستطیلي بررسي و حذف شد. مفروضه نرمال بودن دادهها با استفاده از نمرات کجي و کشیدگي بررسي شد و نتايج نشان ازنرمال بودن دادهها بود. برای برآورد مدل از روش بیشینه درست‌نمایی و شاخصهای ریشه واریانس خطای تقریب51 (RMSEA)، ریشه استاندارد واریانس پسماند52 (SRMSR)، شاخص برازندگی مقایسه‌ای53 (CFI)، شاخص برازش نرم‌شده54 (NFI) شاخص نیکویی برازش55 (GFI) و شاخص نیکویی برازش تعدیل‌شده56 (AGFI) استفاده شد. برآورد شاخصهای برازش مدل اصلاح شده در جدول 3 ارائه شده است.
جدول3. شاخصهای برازش در مدل
وضعیت مطلوب | مقدار | شاخصهای برازندگی |
- | 93/50 | آزمون مجذور کای (χ²) |
- | 17 | درجه آزادی (df) |
- | 001/0 | سطح معنیداری (p) |
کمتر از 3 | 99/2 | نسبت مجذور کای به درجه آزادی (χ²/df) |
بالاتر از 9/0 | 912/0 | شاخص نیکویی برازش (GFI) |
بالاتر از 9/0 | 944/0 | شاخص نیکویی برازش تعدیل‌یافته (AGFI) |
بالاتر از 9/0 | 942/0 | شاخص برازندگی هنجار شده (NFI) |
بالاتر از 9/0 | 962/0 | شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) |
بالاتر از 9/0 | 968/0 | شاخص برازندگی افزایشی (IFI) |
بالاتر از 9/0 | 951/0 | شاخص توکر-لوئیس (TLI) |
کمتر از 1/0 | 09/0 | ریشه میانگین مجذورات خطای تقریب (RMSEA) |
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 71
همانطور که در جدول 3 مشاهده میشود، بر اساس یافتههای جدول، مقدار مجذور کای غیرمعنی‌دار است (p< 0.05) و مدل پیشنهادی از برازندگی کافی برخوردار است. نسبت مجذور کای به درجه آزادی 98/2 به دست آمد که مطلوب است. تمامی شاخصهای برازندگی مدل نیز به معیار مطلوب برای برازندگی رسیده‌اند. شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) برابر با 0.962، شاخص نیکویی برازش (GFI) برابر با 912/0، شاخص نیکویی برازش تعدیل‌یافته (AGFI) برابر با 944/0، شاخص برازندگی هنجار شده (NFI) برابر با 942/0، شاخص برازندگی افزایشی (IFI) برابر با 968/0 و شاخص توکر-لوئیس (TLI) برابر با 951/0 به دست آمده که همگی بالای 9/0 هستند که برای برازندگی مدل مطلوب تلقی میشوند. ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) نیز 091/0 به دست آمد که مطلوب تلقی میشود. شکل 1 الگوی آزمون شده پژوهش حاضر همراه با ضرایب استاندارد مسیرها را نشان ميدهد.
شکل 1. الگوی آزمون شده همراه با ضرایب استاندارد مسیرها
همانطور که در شکل 1 مشاهده ميشود، وجود رابطه، حاکي از اثر مستقیم و غیرمستقیم آسیب پرهیزی بر نشانههای اضطراب بیماری است. در جدول 4 اثرات مستقیم متغیرها گزارش شده است.
جدول 4. ضرایب مسیرهای مستقيم آسیب پرهیزی و فاجعه آفرینی درد بر نشانههای اضطراب بیماری
متغیر پیش بین | متغیر ملاک | ضریب استاندارد | خطای معیار (S.E) | نسبت بحرانی (C.R.) | معناداری |
آسیب پرهیزی | فاجعه آفرینی درد | 290/0 | 113/0 | 688/3 | 001/0 |
آسیب پرهیزی | اضطراب بیماری | 128/0 | 082/0 | 940/4 | 074/0 |
فاجعه آفرینی درد | اضطراب بیماری | 296/0 | 111/0 | 119/4 | 001/0 |
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 72
با توجه به جدول 4، مسیر مستقیم بین آسیب پرهیزی با فاجعه آفرینی درد (001/0)p (29/0)
معنادار است، اما مسیر مستقیم بین آسیب پرهیزی با اضطراب بیماری (074/0)p (128/0) معنادار نیست. جهت بررسی اثر متغیر میانجی فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی و اضطراب بیماری، از آزمون بوت استروپ در برنامه ماکرو استفاده شد.
جدول5. نتایج بوت استروپ بین آسیب پرهیزی بر اضطراب بیماری با نقش میانجی فاجعه آفرینی درد | |||||
مسیر غیرمستقیم | ضریب استاندارد | بوت | سطح اطمینان 95/0 | ||
حد پایین | حد بالا | ||||
آسیب پرهیزی ← فاجعه آفرینی درد ← اضطراب بیماری | 040/0 | 014/0 | 016/0 | 072/0 | |
بر اساس جدول 5 نتایج بوت استروپ آمده است. در این روش چنانچه حد بالا و پایین این آزمون هر دو مثبت یا هر دو منفی باشند و صفر مابین این دو حد قرار نگیرد در آن صورت مسیر علّی غیرمستقیم معنیدار خواهد بود. این قاعده در مورد آسیب پرهیزی بر اضطراب بیماری با نقش میانجی فاجعه آفرینی درد صدق میکند. بنابراین میتوان گفت فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با اضطراب بیماری دانشجویان نقش میانجی ایفا میکند.
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطهای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی و نشانههای اضطراب بیماری انجام شد. یافته اول نشان داد که آسیب پرهیزی بر نشانههای اضطراب بیماری تاثیر مستقیم و معنیداری ندارد. پژوهشی همسو با این یافته مورد نظربه دست نیامد و این یافته با نتایج حاصل از پژوهشهای گالوز-سانچز و همکاران (2020)، ساناتینیا و همکاران (2016)، ماسینا و همکاران (2021)، فرانک و همکاران (2018)، هوانگ و همکاران (2016)، نامن-آورباخ و همکاران (2016)، عبدی و همکاران (1397) همسو نیست.
آسیب پرهیزی یک تظاهر رفتاري از تمایلات سرشتی است که بهطور انتخابی به تهدیدها و تنبیهها توجه میکند (مستریباچ و همکاران، 2023). فرض میشود که در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، علایم بدنی و وضعیت سلامتی تهدیدی برای بیماری محسوب میشوند به طوری که افراد با نمرات بالا در آسیب پرهیزی به علت فعالتر بودن سیستم سمپاتیک نسبت به تغییرات جسمانی، حساسیت بیش از حد نشان میدهند (گالوز-سانچز و همکاران، 2020). ولی به نظر میرسد در افراد مبتلا به اختلال اضطراب بیماری اجتناب شناختی و سرکوب هیجانات منفی اجازه نمیدهد فرد آگاهي پیوسته و کامل به تهدیدهای جسمانی داشته باشد و علایم بدنی را تهدیدی برای سلامتی فرض کند. چرا که این افراد به محض مشاهده علایم بدنی از راهبردهایی نظیر فرونشانی فکر، توجه برگردانی، اجتناب از موقعیتها و سایر راهبردهای اجتناب شناختی استفاده میکنند (اسکارلا و همکاران، 2019). اگرچه آسیب پرهیزی منجر به آستانهی پایین برای برانگیختگی چرخههای زیر قشری از جمله بادامه و هیپوتالاموس در موقعیتهای مبهم و ناآشنا در بدن میشود (فرانک و همکاران، 2018)، ولی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب بیماری این آستانهی پایین با راهبردهای متعددی از جمله اجتناب شناختی، باعث میشود که آسیب پرهیزی نتواند تاثیر مستقیمی بر نشانههای اضطراب بیماری داشته باشد.
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 73
از طرفی اطلاعات ضد و نقیض و پراکنده دربارهی شباهتها و تفاوتهای اختلال اضطراب بیماری با سایر اختلالات اضطرابی گزارش شده است. بدین ترتیب، با وجود آن که اختلال اضطراب بیماری در پنجمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی57(2013) در طبقهی تشخیصی متفاوتی ازسایر اختلالات اضطرابی از جمله اختلال وسواسی اجباری و اختلال اضطراب فراگیر قرار دارد، شباهت آن با اختلالهای وسواسی اجباری و اضطراب فراگیر منجربه بحث دربارهی جایگاه مناسب این اختلال در سیستمهای تشخیصی شده است؛ بهطوریکه برخی پژوهشگران پیشنهاد دادهند، اختلال اضطراب بیماری در طبقهی اختلال وسواسی اجباری قرار بگیرد؛ اما برخی دیگر یکی بودن این دو گروه اختلال را حمایت نکردند (ملی و همکاران، 2018). درمقابل، نظریهپردازان دیگری دربارهی قرارگرفتن یا نگرفتن اختلال اضطراب بیماری در طبقهی اختلالات اضطرابی بحث و تبادل نظر داشتند (کیورکر و همکاران، 2022). همچنین میتوان به نمونههای متفاوت در پژوهشهای پیشین نیز اشاره کرد. چرا که نمونه اکثر پژوهشها بر خلاف پژوهش حاضر از جمعیتهای بالینی بودهاند که میتواند در نتایج به دست آمده تاثیر گذار باشند.
دومین یافته پژوهش حاضر نشان داد که فاجعهآفرینی درد بهطور معنیداری بر نشانههای اضطراب بیماری تاثیر دارد. این یافته با نتایج حاصل از پژوهشهای داگاس و همکاران (2023)، موسوی و همکاران(2020)، سجادیان و همکاران (2012)، گیلبر و همکاران (2019) همسو است. در تبیین این یافته میتوان گفت ماهیت ناسازگارانه فاجعه آفرینی درد، یک عامل کمک کننده در افزایش اضطراب و رفتارهای ترس-اجتناب است (پترینی و آرندت-نیلسن، 2020). تجربه درد برای اکثر افراد تجربهای نفرت انگیز است، بنابراین پیش بینی تجربه درد در آینده، اضطراب و نگرانی ناشی از بیمار شدن را برانگیخته میکند و باعث میشود شخص کوچکترین علایم بدنی را بزرگنمایی کرده و در مورد آن نشخوار ذهنی پیدا کند (گیلبر و همکاران، 2019). از طرفی شناختهای معیوب همراه با برداشت نادرست از علایم جسمانی نیز به اضطراب ناشی از بیمار شدن تاثیر گذاشته و شخص را نسبت به نشانههای بیماری حساس میکند (فرنچ و هامید، 2023). فاجعه آفريني درد مانع انحراف توجه از محركهاي درد آور میشود و بيمار به گونهای انتخابي بيشتر به محركهاي مربوط به درد توجه ميكند و در نتيجه كنترل و سركوبي افكار مربوط به درد مشكل گرديده و بزرگنمایی درباره درد افزايش مییابد. در اين حالت چون فرد نميتواند از درد فرار كند يا توجهاش را بر روي ديگر فعاليتها متمركز كند، توجه بیش از حد نسبت به علایم درد پیدا می کند (کالوز-سانچز و همکاران، 2020). شاید بتوان گفت مهمترین تأثير فاجعهآفريني درد بر اضطراب بیماری در فراهم سازي ارزيابي مربوط به درد است، كه در اين بيماران حالت گوش به زنگي نسبت به احساسات دردناك و ترس از تجربه احساسات دردناك را در آينده ايجاد مي كند و باعث میشود كه بيمار از حضور محركهاي دردناك بيشتر آگاه شده و ترس بيش از حد ناشي از اين گوش به زنگي، منجر به افزایش نشانههای اضطراب بیماری میشود (داگاس و همکاران، 2023).
سومین یافته پژوهش حاضر حاکی از آن است که آسیب پرهیزی رابطه معنیداری با فاجعه آفرینی درد دارد. این یافته با نتایج حاصل از پژوهشهای بورگ و همکاران(2012)، داگاس و همکاران(2023)، گالوز-سانچز و همکاران (2020)، هوانگ و همکاران (2016) همسو است. در تبیین یافته بهدست آمده میتوان گفت میزان آسیبپرهیزی بالا باعث میشود شخص درد را نوعی تهدید بداند و از اینرو دچار نشخوار ذهنی شده و منجر به افزایش اضطراب شود (بورگ و همکاران، 2012). از طرفی بدن در هنگام ترس با پاسخ های فیزیولوژیکی همچون افزایش ضربان قلب، تعریق و حتی لرزش مواجهه میشود، چرا که احساس میکند آنچه در حال وقوع است غیرقابل پیشبینی و کنترلناپذیر بوده و به زودی علایم بدنی بدتر خواهد شد (بانوزیک و همکاران، 2018).
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 74
این علایم تا اندازه زیادی شبیه قسمتی از توصیف کلونینجر(1994) از آسیبپرهیزی است. در نظریه کلونینجر(1994) آسیبپرهیزی تمایلارثی در بازداری رفتار جاری، در پاسخ به محرکهایی از قبیل تنبیه و فقدان پاداش است که با اضطراب صفت (پیشبینیناپذیری و خستگی) ارتباط معنیداری دارد. آسیب پرهیزی گوش به زنگی فرد را نسبت به علایم بدنی بیشتر کرده و فرد از انجام اعمالی پرهیز میکند که احتمالا درد اندکی خواهد داشت (داگاس و همکاران، 2023). بنابراین میتوان گفت هنگامی که فرد با عامل استرسزایی مانند درد مواجه میشود، عامل آسیبپرهیزی ممکن است بر اینکه فرد درد را تهدیدکننده ارزیابی کند یا نه، تأثیر داشته باشد (هوآنگ و همکاران، 2016) و با ایجاد بزرگنمایی درد، منجر به کاهش آستانه درد در فرد میشود (گالوز-سانچز و همکاران، 2020).
هدف دیگر پژوهش حاضر بررسی نقش واسطهای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانههای اضطراب بیماری بود. همانگونه که پیشبینی میشد، یافتهها نقش واسطهای این سازه را مورد تایید قرار دادند. گرچه پژوهشی کاملا همسو با تحقیق حاضر یافت نشد، ولی میتوان گفت یافته بهدست آمده با نتایج حاصل از پژوهشهای گالوز-سانچز و همکاران(2020)، هوانگ و همکاران(2016)، بورگ و همکاران(2012)، داگاس و همکاران(2023)، مفسری و همکاران(1401) از جهاتی همسو میباشد.
در تبیین نتایج به دست آمده میتوان گفت آسیب پرهیزي یک صفت شخصیتي است که با نگراني بدبینانه در پیشبیني مشکلات، ترس از عدم اطمینان و خجالت از غریبهها مشخص ميشود و با اختلالات اضطرابی و نگرانی در مورد سلامتی رابطه دارد (کلونینجر، 1994). از طرفی برای آسیبپرهیزی دو نقش احتمالی را میشود در نظر گرفت: اول اینکه آسیبپرهیزی میتواند بهعنوان یک اندوفنوتیپ در نظر گرفته شود که دارای پایههای ژنتیکی بوده و فرد را نسبت به انواع اختلالات از جمله اختلال اضطراب بیماری آسیبپذیر میکند. دوم این که نمرات متفاوت افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی در آسیبپرهیزی، بازتاب علائم اصلی و کلیدی این اختلال است (دانگ و همکاران، 2022). طبق نظریه کلونینجر(1994) اضطراب شناختی58 شامل اجتناب از چیزهای جدید و پیشبینی آسیب یا بیماری است. با درنظرگرفتن اینکه مولفهی اصلی اختلال اضطراب بیماری، اشتغالذهنی در مورد بیماری است (ملی و همکاران، 2018) و آسیبپرهیزی هم طبق دیدگاه کلونینجر جز اضطراب شناختی محسوب میشود، از اینرو میتوان گفت نتایج بهدست آمده قابل تبیین است. در واقع افرادی که میزان آسیبپرهیزی بالایی دارند با مشاهده کوچکترین درد در بدن، مضطرب شده و نگرانی در مورد سلامتیشان شروع میشود (اسدنیا و همکاران، 1402) و اضطراب هم به نوبه خود باعث فاجعه آفرینی درد میشود و از این طریق به افزایش نشانههای اضطراب بیماری کمک میکند. همچنین موقعیتهایی هستند که ارتباط نزدیکی با آسیب پذیریهای خاص فرد دارند. بهنظر میرسد فاجعهآفرینی درد نیز یکیاز این عوامل آسیب پذیریها باشد (داگاس و همکاران، 2023). برای مثال فردی که سطوح بالایی از آسیب پرهیزی دارد و به طور ناگهانی درد قفسه سینه را تجربه میکند و با توجه به تمایل آنها به تخمین بیشاز حد خطرناک بودن درد قفسه سینه و احساس درماندگی هنگام تجربه درد (بهعنوان مثال، ارزیابی فاجعه بار درد)، به احتمال زیاد باورهای منفی آنها در مورد نگرانی از سلامتی فعال شده و منجر به افزایش نشانههای اضطراب بیماری میشود.
از نقطه نظر بالینی، یافتههای فعلی نشان میدهد که ارزیابی فاجعهآفرینی درد در افراد مبتلا به اختلال اضطراب بیماری که نگران سلامتی خود هستند ممکن است مزایای قابل‌توجهی داشته باشد. اول اینکه ارزیابی فاجعهسازی درد در قبل از شروع درمان میتواند خط پایهای از فاجعهسازی درد را ارائه دهد. دوم، میتواند در شناسایی باورهای قوی مرتبط با تجربه درد کمک کننده باشد. از طرفی اطلاعات ارزشمندی را برای طراحی آزمایش‌های رفتاری در جهت کاهش باورهای مرتبط با فاجعه آفرینی درد در اختیار درمانگر قرار میدهد. با توجه به اینکه فاجعهآفرینی درد یک عامل آسیبپذیری برای نگرانیهای مربوط به سلامتی در اضطراب بیماری و سایر اختلالات اضطرابی است، بنابراین کاهش نمرات فاجعهآفرینی درد در طول درمان باید نشان دهنده کاهش حساسیت به نگرانی در مورد سلامتی باشد (داگاس و همکاران، 2023).
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 75
صرفاً نظارت بر فراوانی یا شدت نگرانی در مورد سلامتی ممکن است برای پیشبینی قابل اعتماد تغییرات آینده در نگرانی مرتبط با سلامتی کافی نباشد. با این حال، اگر ارزیابی مکرر فاجعهآفرینی درد کاهش قابل‌توجه و پایداری را در باورهای فاجعهآمیز در مورد تجربه درد نشان دهد، احتمال دارد عود بعدی نگرانیهای افراطی در مورد سلامتی نیز کاهش یابد (پترینی و آرندت-نیلسن، 2020).
با توجه به نتایج پژوهش حاضر میتوان گفت فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی و نشانههای اضطراب بیماری نقش واسطهای دارد. همچنین با در نظر گرفتن برازش بالای این مدل به نظر میرسد نتایج پژوهش حاضر پیامدهای مهمی برای درک بهتر مداخلات بالینی اختلال اضطراب بیماری دربر دارد. از مهمترین محدودیتهای پژوهش حاضر میتوان به استفاده از ابزارهای خودگزارشی برای جمعآوری دادهها، محدود شدن جامعه پژوهش به دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، تعداد زیاد سوالات پرسشنامهها و تفاوتهای جنسیتی اشاره کرد. از این رو پیشنهاد میشود در پژوهشهای آتی مصاحبه ساختاریافته یا نیمه ساختاریافته استفاده شود و زمانیکه تعداد گویهها زیاد است، پرسشنامهها با یک فاصله زمانی منطقی تکمیل شود تا از خطای ناشی از خستگی جلوگیری شود. همچنین این پژوهش بر روی جمعیتهای بالینی یا جمعیتهای غیردانشجویی نیز اجرا شود تا میزان تعمیمدهی نتایج بهدست آمده افزایش یابد. علاوه بر این با توجه به تفاوتهای جنسیتی احتمالی، مقایسه روابط بین متغیرهای این پژوهش در دانشجویان دختر و پسر میتواند نتایج مفیدی داشته باشد. با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهاد میشود در کارهای بالینی و مداخلهای نقش متغیرهای شخصیتی بهویژه ابعاد سرشتی در شروع، ادامه و درمان اختلال اضطراب بیماری مورد توجه قرار گیرد، بر نقش فاجعه آفرینی درد در ایجاد اختلال اضطراب بیماری نیز واقف بوده و جزئی از مداخلات بالینی در نظر گرفته شود.
سپاسگزاری
بدين وسیله از تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد ارومیه و کلیه افرادی که در انجام اين پژوهش ما را ياری کردند، تقدير و تشکر ميشود.
موازین اخلاقی
ملاحظات اخلاقي پژوهش حاضر شامل نداشتن بار مالي و قانوني، عدم تضاد مفاهیم با مباني ديني، بينام بودن پرسشنامهها و محرمانه ماندن اطلاعات بود.
مشارکت نویسندگان
مقالة حاضر مستخرج از رساله کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی میباشد. نويسندگان مقاله مسئولیت طراحي، مفهومسازی، روششناسي، گردآوری دادهها، تحلیل آماری و تهیه پیشنويس، ويراستاری و نهاييسازی را بر عهده داشتند.
تعارض منافع
بنا بر اظهار نویسندگان، این مقاله حامی مالی و تعارض منافع ندارد.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 76
منابع
اسدنیا، سعید، محمود علیلو، مجید، بیرامی، منصور و بخشیپور، عباس. (1402). نقش واسطهای حساسیت انزجاری در رابطة بین ابعاد سرشت و اختلال پانیک. فصلنامة روانشناسی کاربردی. 17(4). 121-142.https://dorl.net/dor/20.1001.1.20084331.1402.17.4.7.2
حبیبی، آرش، عدن پور، مریم. (1396). مدلسازی معادلات ساختاری. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهي تهران.
در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی.7 (27). 147-160.https://www.sid.ir/paper/214567/fa
رحمتی، نرگس، اصغری مقدم، محمدعلی، شعیری، محمدرضا، پاک نژاد، محسن، رحمتی، زهرا، قسامی، مریم، معروغی ، نادر، آقایی، جسین نایب. (1396). بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس فاجعه آمیزی درد در بیماران ایرانی مبتلا به درد مزمن. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 25 (1). 64 -80. http://sjimu.medilam.ac.ir/article-1-2114-fa.html
سجادیان، ایلناز، نشاط دوست، حمیدرضا، مولوی، حسین و باقریان سرارودی، رضا. (1390). عوامل شناختی و هیجانی مؤثر بر کمردرد مزمن زنان: تبیین نقش باورهای ترس- اجتناب، فاجعه آفرینی درد و اضطراب. تحقیقات علوم رفتاری. 9(5). 305- 316http://rbs.mui.ac.ir/article-1-216-fa.html
عبدی، حنانه، عیسیزادگان، علی، میکاییلی منیع فرزانه. (1397). مقایسه اضطراب سلامت، حساسیت پردازش حسی و آسیب پرهیزی پرستاران شاغل در بخش‌های ویژه و بخش‌های عمومی بیمارستان. نشریه علمی رویش روان شناسی. 7 (7). 189-206.http://frooyesh.ir/article-1-602-fa.html
کاویانی، حسین. (1386). نظریه زیستی شخصیت. انتشارات مهر کاویان.
موسوی، سیده حکیمه، باقریان سرارودی، رضا، مسچی، فرحناز، خلعتبری، جواد و تاجری، بیوک. (1399). نقش میانجی تابآوری در رابطه بین سواد سلامت و کیفیت زندگی اختصاصی در بیماران مبتال به سرطان پستان. نشریه علمی روانشناسی سلامت. 9 (1). 79-94.https://doi.org/10.30473/hpj.2020.52453.4785
نرگسی، فریده، کریمینژاد، کلثوم و رضاییشریف، علی. (1396). بررسی اعتبار و روایی نسخه فارسی پرسشنامه اضطراب سلامت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی. 7 (27). 147-160.https://www.sid.ir/paper/214567/fa
Alonso, P., Menchón, J. M., Jiménez, S., Segalàs, J., Mataix-Cols, D., Jaurrieta, N., ... & Pujol, J. (2008). Personality dimensions in obsessive–compulsive disorder: Relation to clinical variables. Psychiatry Research, 157(1-3), 159-168.https://doi.org/10.1016/j.psychres.2006.06.003
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5nd Ed.).Washington, DC: Author.https://doi.org/10.4103%2F0019-5545.117131
Asadnia, S.; Mahmoud Alilou, M.; Biryami, M.; Bakhsi Pour, A. (2023). The mediating role of disgust sensitivity in the relationship between personality dimensions and panic disorder. Applied Psychology Journal, 17 (4), 142-121[In Persian] 10.48308/APSY.2022.225525.1248
Bal, Z. E., Solmaz, M., Aker, D. A., Akin, E., & Kose, S. (2017). Temperament and character dimensions of personality in patients with generalized anxiety disorder. Psychiatry and Behavioral Sciences, 7 (1) , 10-9.http://dx.doi.org/10.5455/jmood.20170214015231
Banozic, A., Miljkovic, A., Bras, M., Puljak, L., Kolcic, I., Hayward, C., & Polasek, O. (2018). Neuroticism and pain catastrophizing aggravate response to pain in healthy adults: an experimental study. The Korean journal of pain, 31(1), 16-26.https://doi.org/10.3344/kjp.2018.31.1.16
Borg, C., Peters, M. L., Schultz, W. W., & de Jong, P. J. (2012). Vaginismus: Heightened harm avoidance and pain catastrophizing cognitions. The journal of sexual medicine, 9(2), 558-567.https://doi.org/10.1111/j.1743-6109.2011.02535.x
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 77
Campbell, F., Blank, L., Cantrell, A., Baxter, S., Blackmore, C., Dixon, J., & Goyder, E. (2022). Factors that influence mental health of university and college students in the UK: a systematic review. BMC public health, 22(1), 1778.https://doi.org/10.1186/s12889-022-13943-x
Ciułkowicz, M., Misiak, B., Szcześniak, D., Grzebieluch, J., Maciaszek, J., & Rymaszewska, J. (2022). Social Support mediates the Association between Health anxiety and quality of life: findings from a cross-sectional study. International journal of environmental research and public health, 19(19), 12962.https://doi.org/10.3390/ijerph191912962
Cloninger, C. R. (1994). Temperament and personality. Current opinion in neurobiology, 4(2), 266-273.https://doi.org/10.1016/0959-4388(94)90083-3.
Dong, J., Xiao, T., Xu, Q., Liang, F., Gu, S., Wang, F., & Huang, J. H. (2022). Anxious Personality Traits: Perspectives from Basic Emotions and Neurotransmitters. Brain sciences, 12(9), 1141. https://doi.org/10.3390/brainsci12091141
Dugas, M. J., Giguère Marchal, K., Cormier, S., Bouchard, S., Gouin, J. P., & Shafran, R. (2023). Pain catastrophizing and worry about health in generalized anxiety disorder. Clinical Psychology & Psychotherapy, 30(4), 852-861.https://doi.org/10.1002/cpp.2843
Ezmeirlly, H. A., & Farahat, F. M. (2019). Illness anxiety disorder and perception of disease and distress among medical students in western Saudi Arabia. Saudi Medical Journal, 40(11), 1144.10.15537/smj.2019.11.24654
Frank, G. K., DeGuzman, M. C., Shott, M. E., Laudenslager, M. L., Rossi, B., & Pryor, T. (2018). Association of brain reward learning response with harm avoidance, weight gain, and hypothalamic effective connectivity in adolescent anorexia nervosa. JAMA psychiatry, 75(10), 1071-1080. doi:10.1001/jamapsychiatry.2018.2151
French, J. H., & Hameed, S. (2023). Illness anxiety disorder. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554399/
Galvez-Sánchez, C. M., Montoro, C. I., Duschek, S., & Del Paso, G. A. R. (2020). Pain catastrophizing mediates the negative influence of pain and trait-anxiety on health-related quality of life in fibromyalgia. Quality of Life Research, 29(7), 1871-1881.https://doi.org/10.1007/s11136-020-02457-x
Gibler, R. C., Jastrowski Mano, K. E., O’Bryan, E. M., Beadel, J. R., & McLeish, A. C. (2019). The role of pain catastrophizing in cyberchondria among emerging adults. Psychology, Health & Medicine, 24(10), 1267-1276.https://doi.org/10.1080/13548506.2019.1605087
Glette, M., Stiles, T. C., Jensen, M. P., Nilsen, T. I. L., Borchgrevink, P. C., & Landmark, T. (2021). Impact of pain and catastrophizing on the long-term course of depression in the general population: the HUNT pain study. Pain, 162(6), 1650-1658.https://doi.org/10.1097/j.pain.0000000000002168
Huang, W. L., Chen, T. T., Chen, I. M., Chang, L. R., Lin, Y. H., Liao, S. C., & Gau, S. S. F. (2016). Harm avoidance and persistence are associated with somatoform disorder psychopathology: a study in Taiwan. Journal of Affective Disorders, 196, 83-86. https://doi.org/10.1016/j.jad.2016.02.009
Kikas, K., Werner-Seidler, A., Upton, E., & Newby, J. (2024). Illness Anxiety Disorder: A Review of the Current Research and Future Directions. Current Psychiatry Reports, 1-9.https://doi.org/10.1007/s11920-024-01507-2
Kim, H. Y. (2013). Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restorative dentistry & endodontics, 38(1), 52-54. doi: 10.5395/rde.2013.38.1.52
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری پاییز 1403 2(3): 60 – 79--------------------------------------- اسدنیا 78
Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
Kurcer, M. A., Erdogan, Z., & Cakir Kardes, V. (2022). The effect of the COVID‐19 pandemic on health anxiety and cyberchondria levels of university students. Perspectives in psychiatric care, 58(1), 132-140.https://doi.org/10.1111/ppc.12850
Le, T. L., Geist, R., Bearss, E., & Maunder, R. G. (2021). Childhood adversity and attachment anxiety predict adult symptom severity and health anxiety. Child Abuse & Neglect, 120, 105216.https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2021.105216
Macina, C., Bendel, R., Walter, M., & Wrege, J. S. (2021). Somatization and Somatic Symptom Disorder and its overlap with dimensionally measured personality pathology: A systematic review. Journal of psychosomatic research, 151, 110646.https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2021.110646
Mataix-Cols, D., Isomura, K., Sidorchuk, A., Rautio, D., Ivanov, V. Z., Rück, C., ... & De La Cruz, L. F. (2024). All-cause and cause-specific mortality among individuals with hypochondriasis. JAMA psychiatry, 81(3), 284-291.10.1001/jamapsychiatry.2023.4744
Melli, G., Bailey, R., Carraresi, C., & Poli, A. (2018). Metacognitive beliefs as a predictor of health anxiety in a self‐reporting Italian clinical sample. Clinical psychology & psychotherapy, 25(2), 263-271.https://doi.org/10.1002/cpp.2135
Mestre-Bach, G., Granero, R., Fernandez-Aranda, F., Potenza, M. N., & Jimenez-Murcia, S. (2023). Obsessive-compulsive, harm-avoidance and persistence tendencies in patients with gambling, gaming, compulsive sexual behavior and compulsive buying-shopping disorders/concerns. Addictive Behaviors, 139, 107591.https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2022.107591
Mufassery, M. R., Asadnia, S., Arabi Divrazmi, S., Rahimi, F., Shahini, S., & Shahini, P. (2023). The comparison of illness anxiety disorder with panic disorder based on meta-diagnostic cognitive structures: Pain catastrophizing and anxiety sensitivity. Journal of Research in Psychopathology, 4(14), 29-36.https://doi.org/10.22098/jrp.2023.13136.1183
Nahman‐Averbuch, H., Yarnitsky, D., Sprecher, E., Granovsky, Y., & Granot, M. (2016). Relationship between personality traits and endogenous analgesia: the role of harm avoidance. Pain Practice, 16(1), 38-45.https://doi.org/10.1111/papr.12256
Nikčević, A. V., Marino, C., Kolubinski, D. C., Leach, D., & Spada, M. M. (2021). Modelling the contribution of the Big Five personality traits, health anxiety, and COVID-19 psychological distress to generalised anxiety and depressive symptoms during the COVID-19 pandemic. Journal of affective disorders, 279, 578-584.https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.10.053
O’Bryan, E. M., McLeish, A. C., & Johnson, A. L. (2017). The role of emotion reactivity in health anxiety. Behavior modification, 41(6), 829-845.10.1177/0145445517719398
Parr, J. J., Borsa, P. A., Fillingim, R. B., Tillman, M. D., Manini, T. M., Gregory, C. M., & George, S. Z. (2012). Pain-related fear and catastrophizing predict pain intensity and disability independently using an induced muscle injury model. The journal of pain, 13(4), 370-378. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2006.06.003
Petrini, L., & Arendt-Nielsen, L. (2020). Understanding pain catastrophizing: putting pieces together. Frontiers in Psychology, 11, 603420.https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.603420
Salkovskis, P. M., Rimes, K. A., Warwick, H. M., & Clark, D. (2002). The Health Anxiety Inventory: development and validation of scales for the measurement of health anxiety and hypochondriasis. Psychological medicine, 32(5), 843-853.https://doi.org/10.1017/S0033291702005822
نقش واسطه ای فاجعه آفرینی درد در رابطه بین آسیب پرهیزی با نشانه های اضطراب بیماری------------------------------ اسدنیا 79
Sanatinia, R., Wang, D., Tyrer, P., Tyrer, H., Crawford, M., Cooper, S., ... & Barrett, B. (2016). Impact of personality status on the outcomes and cost of cognitive–behavioural therapy for health anxiety. The British Journal of Psychiatry, 209(3), 244-250.https://doi.org/10.1192/bjp.bp.115.173526
Scarella, T. M., Boland, R. J., & Barsky, A. J. (2019). Illness anxiety disorder: psychopathology, epidemiology, clinical characteristics, and treatment. Psychosomatic medicine, 81(5), 398-407. 10.1097/PSY.0000000000000691
Shi, C., Taylor, S., Witthöft, M., Du, X., Zhang, T., Lu, S., & Ren, Z. (2022). Attentional bias toward health-threat in health anxiety: a systematic review and three-level meta-analysis. Psychological Medicine, 52(4), 604-613. https://doi.org/10.1017/S0033291721005432
Sullivan, M. J., & Tripp, D. A. (2024). Pain catastrophizing: controversies, misconceptions and future directions. The Journal of Pain, 25(3), 575-587.https://doi.org/10.1016/j.jpain.2023.07.004
Sullivan, M. J., Bishop, S. R., & Pivik, J. (1995). The pain catastrophizing scale: development and validation. Psychological assessment, 7(4), 524.https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/t01304-000
Tait, R. C., & Chibnall, J. T. (2005). Factor structure of the pain disability index in workers’ compensation claimants with low back injuries. Archives of physical medicine and rehabilitation, 86(6), 1141-1146.https://doi.org/10.1016/j.apmr.2004.11.030
Unal, G. O., Demiray, K. E., & Unal, O. (2022). Do patients with major depressive disorder and generalized anxiety disorder experience more somatosensorial amplification, hypochondriasis, and fear of COVID-19? Dusunen Adam, 35(1), 34-42. 10.14744/DAJPNS.2022.00169
[1] . Campbell
[2] 2. Illness Anxiety Disorder
[3] . Kurcer
[4] . Scarella
[5] . Kikas
[6] . French & Hameed
[7] . Melli
[8] . O’Bryan
[9] . Ezmeirlly & Farahat
[10] 10 Mataix-Cols
[11] 11 Unal
[12] 12 Ciułkowicz
[13] 13 Nikcevic
[14] 14 Anxiety sensitivity
[15] 15 attentional bias
[16] 16 Shi
[17] 17 Le
[18] 18 Harm Avoidance
[19] 19 Sanatinia
[20] . Cloninger
[21] . Functionally Organaized
[22] . Novelty Seeking
[23] . Persistence
[24] . Reward Despendence
[25] . Bal
[26] . Dong
[27] . Mestre-Bach
[28] . Glette
[29] 10 Huang
[30] 11 Somatoform disorders
[31] 12 Frank
[32] 13 Macina
[33] . Pain Catastrophizing
[34] . Galvez-Sánchez
[35] . Gibler
[36] . Sullivan & Tripp
[37] . Petrini & Arendt-Nielsen
[38] . Dugas
[39] . Banozic
[40] . Borg
[41] . Nahman‐Averbuch
[42] . Kline
[43] . Short Health Anxiety Inventory
[44] . Salkovskis
[45] . Temperament And Character Inventory
[46] . Alonso
[47] . The Pain Catastrophizing Scale
[48] . Sullivan
[49] . Parr
[50] . Tait & Chibnall
[51] . Root Mean Square Error of Approximation
[52] . Standardized Root Mean Square Residual
[53] . Comparative Fit Index
[54] . Normed Fit Index
[55] . Goodness of Fit Index
[56] . Adjusted Goodness of Fit Index
[57] . American Psychiatric Association
[58] . Cognitive Anxiety
-
-
تاثیر واقعیت درمانی گروهی بر اعتماد به نفس و اضطراب دانش‌آموزان دارای هراس اجتماعی
تاریخ چاپ : 1402/01/01 -