مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی-هیجانی، انعطاف‌پذیری شناختی و ناگویی هیجانی بیماران گوارشی
محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روان
زهرا تنها
1
,
فرزانه حسینی
2
,
جواد کریمی
3
,
عزت اله قدم پور
4
1 - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد خرم اباد
2 - دکترای روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
3 - دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
4 - استاد، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
کلید واژه: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی, تنظیم شناختی-هیجانی, انعطاف‌پذیری شناختی, ناگویی هیجانی,
چکیده مقاله :
این پژوهش در پی مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی-هیجانی، انعطاف‌پذیری شناختی و ناگویی هیجانی بیماران گوارشی می‌باشد. در این پژوهش با روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل نامعادل، از بین کلیه بیماران گوارشی در شهر ساری که در سال 1398 به مرکز درمانی بیمارستان امام خمینی (ره) این شهر مراجعه کرده بودند، تعداد 45 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) 15 نفره تقسیم شدند. کلیه آزمودنی‌ها پرسش‌نامه تنظیم شناختی- هیجانی، انعطاف‌پذیری شناختی و ناگویی خلقی را در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل نمودند. یک گروه آزمایش در هشت جلسه تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه دیگر آزمایش تحت هشت جلسه شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی قرار گرفتند. بر این اساس، بین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای سازش نایافته هیجانی- شناختی تفاوت معنی‌داری وجود نداشت، اما هردو گروه (پذیرش و تعهد و گروه ذهن آگاهی) با گروه کنترل تفاوت معنی‌دار داشتند و بین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای سازش یافته هیجانی- شناختی تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. همچنین، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی اثر قابل توجهی در افزایش زیر مقیاس انعطاف‌پذیری شناختی، داشته است، اما درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد اثری در زیر مقیاس انعطاف‌پذیری شناختی، یعنی زیر مقیاس جایگزینهای بیماران گوارشی نداشته است.