شناسائی قارچ های عامل و همراه بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه در مزارع گندم شهرستان گرگان

محورهای موضوعی : گیاه پزشکی

محمد علی دهقان ¹ , شاهپور ابراهیم نژاد ² , حسین براری ³

1 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
2 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
3 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

تاریخ دریافت : 1394/11/12 تاریخ پذیرش : 1395/11/05 تاریخ انتشار : 1395/11/20

کلید واژه: بیماری های گندم, پوسیدگی ریشه و طوقه گندم, Wheat Diseases, wheat root and crown rot,

چکیده مقاله :

عوامل پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در مناطق مختلف متفاوت هستند. این عوامل به دلیل ظهور دیر هنگام علائم بیماری، پنهان بودن از دید زارع و کارشناسان و خاکزی بودن عوامل آن، خسارت فراوانی به محصول وارد می‌آورند. در این پژوهش طی سه سال متوالی (90-1388) از بوته های آلوده در مزارع گندم منطقه گرگان در مراحل مختلف رشدی، به فاصله هر 2 کیلومتر و به صورت تصادفی نمونه برداری شدند. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و مراحل جدا سازی و خالص سازی قارچ ها بر روی محیط کشت های WA و PDA و محیط کشت های اختصاصی انجام شد. شناسائی قارچ ها بر اساس مشخصات مرفولوژیکی آنها انجام گرفت. بعد از شناسائی، تست بیماریزائی ایزوله ها با دو روش آزمون گیاهچه ای در داخل لوله آزمایش و آزمون گیاهچه ای در گلدانهای پلاستیکی در گلخانه انجام شد. کلیه داده ها جهت تعیین درصد فراوانی و غالبیت ایزوله ها در یخچال نگهداری شدند. در نهایت 16 گونه قارچ شامل 12 گونه از قارچ Fusarium spp.به همراه 4 قارچ Bipolaris sorokiniana، Gaeumannomyces graminis، Alternaria tineusوsolaniRhizoctoniaبا فراوانی مختلف از قسمت های آلوده ریشه و طوقه گندم در این منطقه جدا سازی شدند. با تعیین درصد فراوانی ایزوله ها در سال های مختلف، قارچ های Fusarium culmorum، F. graminearum، F.pseudograminearumوBipolaris sorokiniana بابالاترین درصد فراوانی، به عنوان قارچ های غالب در قسمت های آلوده ریشه و طوقه گندم در مناطق مختلف استان گلستان معرفی شدند.

چکیده انگلیسی:

The causes root rot of wheat are different in different regions. Because of disease symptoms appear late, concealment of farmers and experts sight, exert enormous damage to the product. In this study, for three consecutive years (2009-2011) from infected plants in wheat Fields Gorgan area, at different growth stages were randomly sampled the distance of each 2 km. The samples were transported to the laboratory and the separation and purification of fungi was performed on WA, PDA and special culture media. The fungus was identified based on their morphological characteristics. After identification, pathogenicity of the isolates tested was done in a test tube with seedling test methods and test plants in plastic pots in the greenhouse. All data to determine the frequency and dominant isolates were stored in the refrigerator. Finally 16 species, including 12 species of fungi Fusarium spp. with 4 fungi included Bipolaris sorokiniana, Gaeumannomyces gamines, Alternaria tineus and solaniRhizoctonia were isolated with different frequency from the infected root and crown of wheat in this region. The determine of isolates frequency in different years, Fusarium culmorum، F. graminearum، F. pseudograminearum and Bipolaris sorokiniana fungi were introduced with the highest percent frequency as the dominant fungi in the infect wheat roots and crowns rot in different regions of Golestan province.