بررسی مقایسه‌ای آرایش سازه ها در زبان فارسی و ایتالیایی بر اساس مؤلفه‌های وابسته به اسم
محورهای موضوعی :
الهام اکبری
1
,
رضا مراد صحرایی
2
*
,
علی کریمی فیروز جایی
3
,
محمد حسین کیایی
4
1 -
2 - زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشیار هیات علمی دانشکاه پیام نور
4 - گروه زبان و ادبیات ایتالیایی، دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران
کلید واژه: رده شناسی زبان, دستور زبان, گروه اسمی, زبان فارسی, زبان ایتالیایی.,
چکیده مقاله :
رده شناسی زبان، شاخه ای از دانش زبانشناسی است که به مطالعۀ تفاوت ها و شباهت های نظام مند میان زبان‌های جهان و مقایسۀ ساختارهای صرفی و نحوی میان آنها می پردازد. یکی از مباحث اصلی این حوزه، ترتیب واژه است که بر مبنای آن، زبان‌های مختلف از لحاظ ترتیب و توالی سازه ها بررسی و طبقه‌بندی می شوند. در پژوهش حاضر، بر اساس مؤلفه‌های رده‌شناسی ترتیب واژه، تلاش شده است تا شباهت ها و تفاوت های رده شناختی گروه اسمی در زبان فارسی و زبان ایتالیایی معیار، مشخص گردد. چارچوب تحلیل این پژوهش بر مبنای مؤلفه‌های تحلیل آرایش سازه ای معرفی شده در تحقیق دبیرمقدم (۱۳۹۲) و درایر (۱۹۹۲) است. از مجموع ۲۸ مؤلفه معرفی شده در این آثار، 11مؤلفه وابسته به اسم بررسی شده‌اند. نتایج این پژوهش، نـشانگر آن اسـت كـه ایـن گروه دستوری در دو زبان، در بیشتر موارد به یکدیگر شباهت دارند. به‌طورکلی، در هر دو زبان، وابسته‌ها معمولاً پس از هسته (اسم) قرار می‌گیرند. با این حال، در موارد استثنا، وابسته‌ها ممکن است قبل از اسم قرار گیرند. درک شباهت ها و تفاوت های گروه اسمی در هر دو زبان می‌تواند به یادگیری سریع‌تر و آسان‌تر زبان، بویژه در مراحل ابتدایی یادگیری زبان‌هایی چون ایتالیایی کمک کند. به لحاظ نظری، انجام چنین پژوهش هایی در پیشبرد مطالعات محـض مقایـسه ای بین زبان‌ها، اهمیت فراوانی دارد.
Linguistic typology is a branch of linguistics that studies the systematic differences and similarities among the world's languages, focusing on the comparison of their morphological and syntactic structures. One of the main topics in this field is word order, which serves as the basis for examining and classifying languages according to the arrangement and sequence of their structures. This study aims to identify the similarities and differences in the typological characteristics of noun phrases in Persian and Standard Italian based on typological components of word order. The analytical framework of this research is based on the structural arrangement components introduced in the works of Dabir-Moghaddam (2013) and Dryer (1992). Out of a total of 28 components presented in these studies, 11 components related to noun phrases have been examined. The results indicate that this grammatical group shows significant similarities in both languages in most cases. Generally, in both languages, dependents follow the head (noun), although there are exceptions where they precede the noun. Understanding the similarities and differences in noun phrases between the two languages can facilitate faster and easier language learning, especially in the early stages of acquiring languages such as Italian. Theoretically, conducting such research is of great importance in advancing purely comparative studies between languages.
1. ابوالقاسمی، محسن (13889). دستور تاریخی مختصر زبان فارسی. تهران: سمت.
2. ارژنگ، غلامرضا (1381). دستور زبان فارسی امروز. تهران: قطره.
3. افراشی، آزیتا (1386).ساخت زبان فارسی .تهران: سمت.
4. انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن (1386). دستور زبان فارسی2 (چاپ دوم). ( ویرایش سوم). تهـران: فاطمی.
5. ___، ____؛ ____ _____، ___ (1387). دستور زبان فارسی، جلد 2، چاپ چهارم. تهران: مؤسسه فرهنگی¬فاطمی.
6. باطنی، محمد رضا (1389). توصـیف سـاختمان دسـتوری زبـان فارسـی، چـاپ سـوم، تهران: امیركبیر.
7. ثمره، یدالله (1369). ویژگی رده¬شناختی زبان فارسی. مجله زبان شـناسی، سال 8 ،شماره 1، صفحه 71-61.
8. دبیرمقدم، محمد (1392). رده¬شناسی زبان‌های ایرانی. چاپ سوم. تهران: سمت.
9. دبیر مقدم، محمد ؛ کلانتری، راحله (1395). بررسی ساخت اطلاع جملات پرسشی در فارسی نو با تأکید بر متن. متن پژوهی ادبی، دوره 20،شماره 67، صفحه 83-51.
10. رضاپور، ابراهیم (1394). ترتیب واژه در سمنانی از منظر رده¬شناسی زبان. جستارهای زبانی، دوره 6 ،شماره 5،صفحه 196- 190.
11. رضایی، والی؛ خیرخواه، محمد (1394). رده¬شناسی ترتیب واژه در گویش لری بویراحمدی. فصلنامه ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین. شماره11.
12. صفایی اصل، اسماعیل (1394). رده¬شناسی ترتیب واژه در زبان آذربایجانی. زبانشناسی تطبیقی. سال 5، شماره 9، 186-163.
13. فرشیدورد، خسرو (1388). دستور مختصر امروز برپایۀ زبان¬شناسی جدید. تهران: سخن.
14. گلفام، ارسلان (1390). اصول دستورزبان. تهران: سمت.
15. ماهوتیان، شهرزاد (1390). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده¬شناسی، چاپ ششم. تهران: مرکز.
16. مدرسی، فاطمه (1386). از واج تا جمله. تهران چاپار.
17. مشکوه الدینی، مهدی (1386). دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری. چاپ دهم، دانشگاه فردوسی مشهد.
18. ناتل خانلری، پرویز (1386). دستور زبان فارسی. چاپ بیست و یکم. تهران: توس.
19. واحدی لنگرودی، محمدمهدی (1381). ترتیب اصلی کلمات در جملات ساده و جفت‌های همبستگی در گویش گیلکی لنگرود. پژوهش زبان‌های خارجی،شماره 13 .صفحه 175- 151.
20. وحیدیان كامیار، تقی؛ و عمرانی، غلامرضا. ( 1382 ). دستورزبان فارسی (1). تهران: سمت.
21. Alborzi Verki, P. (2002) Morphological typology, foreign languages, University of Tehran.12: 3-18. [In Persian].
22. Caffarel, A., Martin, J.R. & Matthiessen, C.M.I.M. (2004). Introduction: systemic functional typology. In A.
23. Cook V.J.; Newsan M. (2011). Chomsky’s Universal Grammar, An Introduction. Blackwell, Oxford.
24. Darzi. A. (1996). Word order, NP movement, and opacity conditions in Persian. Ph.D. Diss. University of Illinois at Urbana- Champaign.
25. Dryer, M. S. (1992). The Greenbergian word order correlations. Language 68, 81–138.
26. Dryer, M. S. (2007a). “Word Order”.Language Typology and Syntactic Description, (2nd Ed.) Volume I: Clause Structure, T. Shopen (Ed.),
27. Frommer, P. R. (1981). Post-verbal phenomena in colloquial Persian syntax. Unpublished doctoral dissertation. University of Southern California.
28. Greenberg, J. H. (1963). Some universals of grammar with particular reference to the order of meaningful elements. Universals of language, ed. by Joseph Greenberg, 73- 113Cambridge, MA: MIT Press.
29. Haegeman, L. (1994). Introduction to Government and Biding Theory. Oxford: Blackwell.
30. Karimi, S. (1989). Aspects of Persian syntax, specificity and the theory of grammar. Ph.D. diss. The University of Washignton.
31. Marashi, M. (1970). The Persian verb: a partial description for pedagogical purposes. Ph.D. diss. The University of Texas.
32. Radford, A. (1981). Transformational Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.
33. Tabaian, H. (1974). Conjunction, relativization, and complementation in Persian. PhD dissertation. Northwestern University: Evanston
34. Tallerman, M.) 2005. (Syntax Understanding. Routledge.
35. Trask, R. L. (1991). A Dictionary of Grammatical Terms in Linguistics. London: Routledge.
36. Vennemann, T. (1974a). "Analogy in generative grammar: The origin of word order. Proceedings of the Eleventh International Congress of Linguists (1972), 79-83, Bologna.
37. Vennemann, T. (1974b). “Theoretical word order studies: Results and problems”. Papiere zur Linguistik 7, 5-25
38. Zingler, T. (2024). The grammaticalization of noun affixes: A cross-linguistic study. *Studies in
39. Language*, 48(2).
40. Millaku, S., Millaku, X., & Kafexholli, T. V. (2022). The nominal clause and the noun phrases: A
41. Comparative study of Albanian and English. World Journal of English Language, 12(2), 352.