عشق در نگاه عطار نیشابوری و سورن کییرکگور
محورهای موضوعی : فلسفه و حکمت
راضیه شهرآبادی
1
(استادیار درجه 4 گروه آموزش زبان فارسی، دانشگاه فرهنگیان قزوین، ایران، قزوین.)
علی حاجی موسائی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.)
کلید واژه: عرفان اسلامی, فلسفۀ غربی, عشق, عطار نیشابوری, سورن کییرکگور.,
چکیده مقاله :
جماعت صوفیان و متصوفه جهت درک راز آفرینش و تبیین حقیقت ذات خود، همواره طریق عشق را برگزیده‌اند. عطار نیشابوری، از جمله سالکان طریقت عشق، معتقد است با فانی شدن در دریای آتشین و بیکران عشق، می‌توان به بقای مطلق و لاوجود رسید. فلاسفۀ اگزیستانسیالیسم دینی نیز بنای فلسفۀ خود را بر عشق نهاده‌اند. کییرکگور، فيلسوف اگزيستانسياليسم و متألّۀ مسيحي، عشق را نهایت ایمان و ایمان را تنها عامل رسیدن به خدا می‌داند. نتایج حاکی از آن است این دو اندیشمند، گذشتن از عشق‌های مجازی را مهم‌ترین عامل دستیابی به عشق حقیقی و سرمدی می‌دانند و هر دو معتقدند درد و رنج، اضطراب و دلهره، انزوای مطلق، ترجیح عشق بر عقل، و رسیدن به بقا و جاودانگی از ویژگی‌های اصلیِ عشقِ حقیقی و سرمدی است. در اين پژوهش با شیوۀ کتابخانه‌ای و با رهيافتي تطبيقي و تأويلي، اشتراكات فكري این دو متفكر شرق و غرب در حوزۀ عشق بررسي مي‌شود.
Love is a state of human emotional state which is interpreted as excessive enthusiasm and Strong desire for something. Attar Nishaburi, one of the followers of love, believes that by Becoming Mortal in the fiery sea of love, one can achieve absolute survival. the philosophers of Religious existentialism have also based their philosophy on love. Kierkegaard, existentialist Philosopher and christian theologian, considers love as the ultimate faith and the faith is only Means of reaching God. the results indicate that these two thinkers consider moving away from Virtual love as the most important factor in achieving true love. and both of them believe that Pain and suffering, anxiety and apprehension, absolute isolation, preferring love over reason, and Achieving survival and immortality are the main characteristics of divine love. in this research, The intellectual contributions of two thinkers in the field of love are investigated with a library Approach and with a comparative and interpretive approach.
# اوجاق علی‌زاده، شهین (1385). «تقابل عقل و عشق از دیدگاه عطار»، پژوهش‌نامه فرهنگ و ادب، شماره3، سال دوم، پاییز و زمستان، 1385ش، صص 143-162.
# پورنامداریان، تقی (1380). در سایۀ آفتاب، تهران، سخن.
# پورنامداریان، تقی (1364). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. تهران: علمی و فرهنگی.
# سجادی، سید جعفر (1375). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ سوم. تهران: طهوری.
# سهروردی، شیخ شهاب‌الدین (1400). مونس العشاق یا رساله فی حقیقه‌العشق، ترجمه: علی محمدصابری، چاپ دوم. تهران: علم.
# شجیعی، پوران (1387). مسافر سرگشته: سیری در جهان اندیشه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری. تهران: سیمای دانش.
# صابر، غلام (1388). کی‌یرکگارد و اقبال؛ فیلسوفان عشق. ترجمه: محمد بقایی‌ماکان، چاپ اول. تهران: یادآوران.
# صلیبا، جمیل (1393). فرهنگ فلسفی، ترجمه: منوچهر صانعی دره‌بیدی، چاپ چهارم. تهران: حکمت.
# طاهری، قدرت‌الله (1389). «شهسوار ایمان در دیدگاه عطار نیشابوری و سورن کییرکگور»، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، سال7، شماره27، 1389ش، صص37-58.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1384). دیوان، به اهتمام و تصحیح محمدتقی تفضلی، چاپ یازدهم. تهران: علمی و فرهنگی.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1397). مصیبت‌نامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، ویرایش دوم، چاپ هفتم. تهران: سخن.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1398). منطق‌الطیر، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، چاپ هفدهم. تهران: سخن.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1392). اسرارنامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، چاپ ششم. تهران: سخن.
# عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1402). تذکره‌الاولیاء، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی‌کدکنی، (ج1و2)، چاپ دهم. تهران: سخن.
# کییرکگور، سورن (1396). ترس و لرز، ترجمه: عبدالکریم رشیدیان، چاپ پنجم. تهران: نی.
# کییرکگور، سورن (1396). تکرار، ترجمه: صالح نجفی، چاپ دوم. ﺗﻬﺮان: مرکز.
# لویزن، لئوناردو (1379). شیخ محمود شبستری، ترجمه مجدالدین کیوانی. تهران: مرکز.
# کارسل، گابریل (1395). فلسفۀ اگزیستانسیالیسم. ترجمه: شهلا اسلامی، ویراسته مصطفی ملکیان، چاپ سوم، تهران: نگاه معاصر.
# مستعان، مهتاب (1389). کییرکگور متفکر عارف‌پیشه، چاپ سوم. تهران: پرسش.
# مصاحب، غلامحسین (1383). دایره‌المعارف فارسی، (ج2)، چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر.
# مصلح، علی‌اصغر (1387). تقریری از فلسفه‌های اگزیستانس، چاپ دوم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
# معین، محمد (1388). فرهنگ معین، (ج2)، چاپ بیست و ششم. تهران: امیرکبیر.
# Kierkegaard S. (1962). “Works of Love”. Trans: Howard and Edna.
# Kierkegaard S. (1987). “EITHER/ OR, Edited”. Translated: Howard v. hong Edna H.Hong with Introduction and nates, New York: United States of America by Cambridge University Press.
# Kierkegaard S. (1993.a). “An Occasional Discourse”. Part 1 of Upbuilding Discourses in Various Spirits; eds. and trans. Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton and New Jersey: Princeton University Press.
# Kierkegaard S. (1993.b) “The Gospel of Suffering”. Part 3 of Upbuilding Discourses in Various Spirits. eds. and trans. Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton and New Jersey:Princeton University Press.
# L.Perkins R.(n.d). (1998) “Internatinoal Kierkegaard Commentary: The Concept of Anxiety”. Mercer: University Press.
# Pool, R. & Henrik S. (1989) “A Kierkegaard Reader”. Ed: (n.d). London: Fourth Estate Ltd.
# Sløk, , J.(n,d). (1983) “Kierkegaard’s universe, en ny guide til geniet”, institute Danish Cultural. published: Kenneth tindall.