بررسی تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش گیاهان در جنگل های زاگرس میانی (مطالعه موردی: جنگل‌ آموزشی، پژوهشی دانشگاه رازی کرمانشاه)

محورهای موضوعی : جنگلداری

آزاده سهرابی زاده ¹ , رضاحسین حیدری ² , مازیار حیدری ³

1 - کارشناسی ارشد جنگلداری گروه منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
2 - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
3 - بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

تاریخ دریافت : 1399/07/04 تاریخ پذیرش : 1400/03/08 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: موریسیتا, موریسیتای استاندارد شده, الگوی مکانی, جنگل زاگرس میانی, کپه ای,

چکیده مقاله :

برای استقرار گونه های گیاهی و پراکنش آن ها عوامل بوم شناسی نقش تعیین کننده دارند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش گیاهان در جنگل‌های استان کرمانشاه است. به این منظور سه کلاسه ارتفاعی 700-1000، 1000-1300 و 1300-1500 متر انتخاب شد. در هر ارتفاع 32 قطعه نمونه دایره‌ای شکل ده آری با الگوی آماربرداری منظم تصادفی در شبکه آماربرداری 100*100 متر پیاده و در هر قطعه نمونه تعداد درختان ثبت شد و در هر قطعه نمونه دایره ای یک پلات 5*5 متر برای بررسی درختچه ها و یک پلات 1*1 متر برای بررسی پوشش علفی پیاده شد. در بررسی الگوی پراکنش مکانی گیاهان از شاخص‌های مبتنی بر کوادرات استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین میانگین شاخص های نسبت وارایانس به میانگین، موریسیتا، موریسیتای استاندارد شده، خوشه بندی دیوید – مور و گرین در کلاسه ارتفاعی 1000 تا 1500 متر مشاهده شد. در مورد درختچه‌ها و گیاهان بیشترین مقدار میانگین شاخص‌های مورد پژوهش در ارتفاع بیشتر از 1500 متر مشاهده شد. نتایج نشان داد که اختلاف بین میانگین شاخص‌های الگوی مکانی در کلاسه‌های ارتفاع از سطح دریا در سه لایه درختی، درختچه‌ای و گیاهی معنی‌دار است و تغییرات ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش درختان تاثیر دارد. نتایج نشان داد ارتفاع بیشتر از 1500 متر از سطح دریا دارای بیشترین مقدار (پراکنش درختان بیشتر کپه‌ای است) و ارتفاع کمتر از 1000 متر دارای کمترین مقدار میانگین شاخص‌های مورد پژوهش بوده است. ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش گیاهان در جنگل‌های فوق تاثیر دارد و کلاسه 1000-1500 متر کپه‌ای تر هستند

چکیده انگلیسی:

Ecological factors have a significant role in establishment, growth, survival and distribution of plant species in their natural environments. The aim of this study was to investigate the spatial distribution of trees, shrubs and herbaceous part of the central Zagros forests in Kermanshah. For this purpose, three elevation classes of less than1000, 1000-1500 and more than1500 m above sea level (asl) was selected. In each class, 32 circular plots (1000 square meters as circular), by random- regular inventory methods as 100 x 100 m were picked and the number of trees in each plot was recorded. In each circular plot, a micro- plot of 5 x 5 m (25 m2) to check shrubs and a plot of 1 x 1 meter (1 square meter) to check herbaceous and record the number of shrubs and herbaceous plant species were selected. Quadrat index or plot (Indicators ratio variance/mean, Morisita, Morisita standardized, cluster, and green) was used to investigate the spatial distribution of plants. The results showed the highest average of Variance/average, Morisita, Morisita standardized, clustering David - Moore and Green was observed in 1000-1500 m asl. Moreover, the highest average value of these indices for shrubs and herbaceous plant species was found in the classes of more than 1500 m asl. ANOVA revealed that the difference between spatial-pattern indices in elevation classes was significant in three layers of trees, shrubs, and herbs and the elevation significantly influenced tree distribution.