لاکتوکوکس نوترکیب، رویکردی جدید برای واکسن¬های خوراکی
محورهای موضوعی : بیوتکنولوژیعلی شریف زاده 1 , سارا آرتی 2 , فاطمه شایسته 3
1 - دانشگاه آزاد شهرکرد
2 - دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
3 - دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
کلید واژه: ایمنی, لاکتوکوکوس لاکتیس, واکسن ,
چکیده مقاله :
پروبیوتیک¬های نوترکیب به طور فزاینده¬ای به عنوان حامل برای بیان و تحویل هدفمند مولکول¬های نوترکیب یا طبیعی به سطوح مخاطی در تغذیه و سلامت عمل می¬کنند. سیستم¬های تحویل با واسطه پروبیوتیک¬ها نیاز به خالص سازی مولکول¬ها در حد وسیع را رفع می¬کنند و امکان تحویل مولکول¬ها به مخاط را ممکن می¬سازند. مفهوم داروی زیستی به تجویز خوراکی میکروارگانیسم¬های نوترکیب زنده برای پیشگیری یا درمان بیمـــاری¬های مختـــلف گفته می¬شود. لاکتوکوکوس لاکتیس (L. lactis) یک باکتری گرم مثبت از گروه باکتری¬های اسید لاکتیک LAB (Lactic Acid Bacteria) است. لاکتوکوکوس لاکتیس برای قرن¬ها در تخمیر مواد غذایی به ویژه پنیر، ماست، کلم ترش و مانند آن استفاده می¬شود، بنابراین به طور کلی توسط سازمان غذا و دارو (FDA) به عنوان وضعیت ایمن ( (GRAS) شناخته می¬شود. در این مقاله مروری، مقالات مروری مربوط به لاکتوکوکوس و کاربردهای گسترده آن در مورد تولید واکسن خوراکی از سال 1998 تا 2020 جمع‌آوری شد. بر این اساس، پایگاه‌های اطلاعاتی زیر را جستجو شد. پایگاه‌های اطلاعاتی Scopus، PubMed وGoogle Scholar. کلمات کلیدی مورد استفاده در این مطالعه شامل "ایمنی، لاکتوکوکوس لاکتیس و واکسن" بود . لاکتوکوکوس¬لاکتیس به طور کلی به عنوان ایمن (GRAS) شناخته می¬شود و می¬تواند به طور گسترده در صنایع غذایی استفاده شود. لاکتوکوکوس¬لاکتیس نوترکیب زنده، به عنوان یک داروی زیستی، به صورت خوراکی به عنوان یک واکسن زنده که آنتی ژن¬های ویروسی و باکتریایی را بیان می¬کند، تجویز می¬شود.
Recombinant probiotics are increasingly acting as carriers for the expression and targeted delivery of recombinant or natural molecules to mucosal surfaces in nutrition and health. Probiotics-mediated delivery systems eliminate the need to purify molecules to a large extent and make it possible to deliver molecules to the mucosa. The concept of biological medicine is the oral administration of living recombinant microorganisms for the prevention or treatment of various diseases. Lactococcus lactis is a gram-positive bacterium from the group of lactic acid bacteria. Lactococcus lactis has been used for centuries in food fermentation, especially cheese, yogurt, sauerkraut and the like. Therefore, it is generally recognized as a safe situation by the Food and Drug Organization. In this review article, review articles related to lactococcus and its wide application in oral vaccine production from 1998 to 2020 were collected. Accordingly, the following databases were searched. Scopus, PubMed and Google Scholar databases. The keywords used in this study included "immunity, Lactococcus lactis and vaccine". Lactococcus lactis is generally recognized as safe and can be widely used in the food industry. Live recombinant Lactococcus lactis, as a biological drug, is administered orally as a live vaccine that expresses viral and bacterial antigens.
۱-یاسر رحیمی، محمد ربانی¬خوراسگانی، سیدحمید¬زرکش اصفهانی، رحمان امام¬زاده، حسین کیوانی امینه، مرضیه رضایی. «کلونینگ ناحیه ایمونوژنیک توکسین Bکلستریدیوم دیفیسیل در لاکتوکوکوس لاکتیس با هدف توسعه واکسن دهانی مبتنی بر لاکتوکوکوس علیه کولیت ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل». مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام دوره بیست و هفت، شماره چهارم، مهر ۸.
۲- الهه داورپناه و طاهره طاهری. «لاکتوکوکوس لاکتیس: یک سیستم بیانی مناسب برای تولید پروتئین-های هترولوگ». تهران، انستیتو پاستور ایران، بخش ایمونوتراپی و تحقیقات واکسن لیشمانیا.
-3A review on Lactococcus lactis: from food to factory. Song et al. Microb Cell Fact (2017) 16:55. DOI 10.1186/s12934-017-0669-x.
4-واکسن¬های مبتنی بر پروبیوتیک¬های نوترکیب: حاملین جذابی برای ایمنی¬سازی مخاطی. سیده فاطمه نبی¬زاده، فاطمه دهقان، خلیل خاشعی ورنامخواستی. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. دوره سی، شماره چهار، تیرماه ۱۴۰۱.
5- سیدحمید زرکش اصفهانی، نیما شیخ بیگلو، زرین دخت امامی کرونی، سمانه صدیقی خویدک، آناهیتا جناب، علی ناغونی. «سيستم¬هاي نوين تحويل واكسن و دارو». مجله دانشكده پزشكي اصفهان. دوره سی/شماره /196هفته دوم شهريورماه 1391. مقاله مروری.
6-مرضیه رضایی، محمد ربانی¬خوراسگانی، محمدعلی علی¬رمایی.«مروری بر لاکتوکوکوس نوترکیب: رهیافتی نوین برای دست¬یابی به واکسن¬های دهانی». مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک. بهمن و اسفندماه ۱۳۹۹، دوره ۲۳ شماره ۶. مقاله مروری.
-7Current issues regarding the application of recombinant lactic acid bacteria to mucosal vaccine carriers. Applied Microbiology and Biotechnology. K Takahashi et al. (2019) 103:5947–5955. https://doi.org/10.1007/s00253-019-09912-x.
-8Development of Vaccine Delivery Vehicles Based on Lactic Acid Bacteria. S Tarahomjoo. Mol Biotechnol (2012) 51:183–199. DOI 10.1007/s12033-011-9450-2.
-9 Engineering lactococci and lactobacilli for human health. L G Bermudez-Humaran. Current Opinion in Microbiology 2013, 16: 1-6. http://dx.doi.org/10.1016/j.mib.2013.06.002.
10- شیما شکري، سید جواد پورنقی، مولود صفاري¬راد، عبداالله رازي محمدرضا صفدري، مریم رامش¬راد، پیمان آل¬شیخ.«مروري بر اثرات مفید پروبیوتیک¬ها در پیشگیري و درمان بیماري¬ها»، مجله دانشگاه علوم پزشكي خراسان شمالي دوره ،13 شماره ،1 بهار1400.
-۱۱Enhancement of live vaccines by co-delivery of immune modulating proteins. M M. Manohar et al. Vaccine 40 (2022) 5769–5780. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2022.08.059.
-1۲Lactic acid bacteria — promising vaccine vectors: possibilities, limitations, doubts. K. Szatraj et al. Journal of Applied Microbiology 123, 325—339. doi:10.1111/jam.13446.