از خداجویی تا خداخویی در اشعار شمس مغربی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیمحمد رضا اسعد 1 , مهدی رضا کمالی بانیانی 2 , رضوان درخشیده 3
1 - استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، ایران.
2 - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، ایران
3 - دبیر آموزش و پرورش، منطقه یک، اراک، ایران.
کلید واژه: وحدت وجود, شمس مغربی, عرفان,
چکیده مقاله :
وحدت وجود به عنوان دیدگاهی با منشا عرفانی، قدمتی دیرینه دارد که ردپای آن را می‌توان در هند باستان و در افکار فلاسفه پیش از سقراط در یونان و روم پی گیری کرد. هرچند در عرفان اسلامی نیز ابن عربی، نخستین عارف معتقد به این اصل نیست، اما اولین کسی است که با وارد کردن این اصل به مباحث نظری و فکری به آن توسع و تثبیت بخشید. از جمله شاعران دیگری که به این مطلب نظر داشته‌اند می‌توان به عراقی، مولوی، عطار نیشابوری و... اشاره کرد. شمس مغربی نیز از شاعرانی است که توجه زیادی به این مطلب و دیدگاههای ابن عربی داشته است.با عنایت به این که نظریه مذکور، ذاتا پارادوکسیکال و متناقض نما است و ادراک آن نوعی حیرت و هیبت در اندیشه و نفس شخص مدرک پدید می‌آورد، ازین رو بیان مطالب عرفانی مغربی، در نظر خواننده مبهم به نظر می‌رسد. در این مقاله به واکاوی شاخصه‌های وحدت وجود در اشعار شمس مغربی و ایضاح شاخصه‌های آن پرداخته شده است.
Pantheism is of a long history as a perspective with mystical origin whose trace can be followed in ancient India and in the philosophers' thought before Socretes in Greece and Rome. Although in Islamic mysticism, Ibn Arabi is not the first mystic believing in this principle, he is the first one who developed and fixed it by introducing this principle in theoretical and mental discussions. Among the poets tending to the theory are Iraqi, Molavi, Attar, etc. Shams Maghrebi is also among the poets paying much attention to the material and Ibn Arabi views. With regard to the fact that the so-called theory is inherently paradoxical and its perception creates a sort of astonishment in the perceiving person's thought and ego, expressing the Maghrebian mystical matters appears vague in the reader's eye. In this article we examined pantheism in Shams Maghrebi's poems and explained its indicators.