ریخت شناسى گنبد سرخ در "هفت پیکر" نظامى گنجوى
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
کلید واژه: ساختار, پراپ, گنبد سرخ, ریخت شناسى, فرم,
چکیده مقاله :
هفت پیکر نظامى از جمله داستان هاى شگفت انگیز و پُرماجرا است. موضوع آن سرگذشت زندگى بهرام گور، از زمان تولّد تا پادشاهى و مرگ اوست. در مقاله حاضر، ابتدا قصّه چهارم منظومه هفت پیکر (قصّه گنبد سرخ) و سازه هاى قصّه اى آن براساس الگوى ولادیمیر پراپ مانند وضعیت آغازین قهرمان، شرارت و فریب کارى مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته آن گاه، از نظر فرم و عناصر داستانى شامل پى رنگ، زاویه دید، صحنه پردازى، زمان و مکان بررسى خواهد شد. نگارندگان برآنند که ضمن نمایاندن ساختار قصّه اى از طریق تجزیه آن به اجزاى کوچک تر، تفکیک قهرمانان، کارکردها و کنش ها، شخصیّت ها، سیّالى و تحرک داستان، نشان دهند که داستان گنبد سرخ از پرتحرک ترین و نمایشى ترین داستان هاى این مجموعه است و با حدود پانزده درصد تجمع کنش ها در رده دوم داستان هاى هفت پیکر قرار مى گیرد. این داستان تا حدود زیادى ویژگى هاى قصّه هاى عامیانه را دارا است.