شناسایی عوامل کلیدی موثر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق 1410
محورهای موضوعی : مدیریت دانشمیلاد جان جان 1 , علی محمد صفانیا 2 , سید صلاح الدین نقشبندی 3 , محسن باقریان فرح آبادی 4
1 - دانشجوی دکتری رشتۀ مدیریت ورزشی، گروه علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
3 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
4 - دکترای مدیریت ورزشی دانشگاه ازاد واحد علوم تحقیقات تهران
کلید واژه: آینده پژوهی, فوتبال , حوزه فرهنگی, حوزه اجتماعی,
چکیده مقاله :
شناخت عوامل کلیدی موثر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق 1410 می تواند بسترساز و راهنمای تدوین نقشه راه و سناریوهای توسعه در آینده فوتبال ایران باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی ، از لحاظ ماهیت اکتشافی است که بر اساس روش آینده پژوهی انجام شده است که برای شناسایی شاخصهای تاثیرگذار از روش تحلیل مضمون استفاده گردید، مشارکت کنندگان در این مقاله ، 16 نفر از خبرگان صاحب نظر در حوزه فوتبال بودند که به صورت هدفمند از نوع قضاوتی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از رویکرد تحلیل ساختاری و نرم افزار Micmac استفاده گردید. نتایج نشان داد پس از تحلیل 25 متغیر اولیه، پیشران های تاثیر روانی فوتبال بر مردم، شرايط تسهيل گري فوتبال، برنامه ريزي روانشناختی و بهبود قوانين تماشاگران کلیدی ترین نقش را در آینده فوتبال ایران در حوزه فرهنگی و اجتماعی دارد. با توجه به یافته های تحقیق می توان چنین نتیجه گیری کرد که اگر نیروها و روندهای کلیدی اثرگذار بر آینده فوتبال در حوزه اجتماعی و فرهنگی تکامل پیدا می¬کند، رضایت و رفاه تماشاگران، تعاملات اجتماعی میان فرهنگ ها و گویش های مختلف تماشاگران، مدیران، مربیان و بازیکنان به مراتب بالا می¬برد.
Knowing the key factors that are effective in the cultural and social fields of Iranian football in the horizon of 1410 can be a platform and a guide for developing a road map and development scenarios in the future of Iranian football. In terms of practical purpose, this research is exploratory in terms of nature, which has been conducted based on the future research method, and thematic analysis method was used to identify the influential indicators. The participants in this article were 16 experts in the field of football. They were selected in a purposeful manner. Structural analysis approach and Micmac software were used for data analysis. The results showed that after the analysis of 25 primary variables, the drivers of football's psychological effect on the people, football facilitation conditions, psychological planning and improving spectator rules have the most key role in the future of Iranian football in the cultural and social spheres. According to the findings of the research, it can be concluded that if the key forces and trends affecting the future of football evolve in the social and cultural field, the satisfaction and well-being of the spectators, social interactions between cultures and dialects. Various spectators, managers, coaches and players are far higher.
Bell, W. (2011). Foundations of Futures Studies: Human Science for a New Era: Values, Objectivity, and the Good Society. Transaction Publishers.
Bergeron, M. F., Mountjoy, M., Armstrong, N., Chia, M., Côté, J., Emery, C. A., . . . Léglise, M. J. B. j. o. s. m. (2015). International Olympic Committee consensus statement on youth athletic development. 49(13), 843-851.
Button, C., Seifert, L., Chow, J. Y., Davids, K., & Araujo, D. (2020). Dynamics of skill acquisition: An ecological dynamics approach: Human Kinetics Publishers.
Chow, J. Y., Shuttleworth, R., Davids, K., & Araújo, D. J. S. a. i. s. (2019). Ecological dynamics and transfer from practice to performance in sport. 330-344.
Cruz, J. M., Schregel, J. P., Zülch, H. J. S., business, & journal, m. a. i. (2022). Measuring robustness: sustainable success factors affecting professional football clubs. 12(3), 323-341.
Curran, T., & Hill, A. P. J. P. b. (2019). Perfectionism is increasing over time: A meta-analysis of birth cohort differences from 1989 to 2016. 145(4), 410.
Fahlström, P. G., Gerrevall, P., Glemne, M., & Linnér, S. (2015). Vägarna till landslaget: Om svenska elitidrottarens idrottsval och specialisering. In: Riksidrottsförbundet.
Flores Aguilar, G., Prat Grau, M., Ventura Vall-Llovera, C., Rios Siso, X. J. P. E., & Pedagogy, S. (2021). ‘I was always made fun of for being fat’: first-hand accounts of bullying in children’s football. 26(6), 549-561.
Ghadimi, B., & Bagheri, M. (2016). Investigating the socio-cultural effects of sports development in Iran with an emphasis on football. Iranian Social Development Studies, 9(2), 103-118.
Ghobadi Yeganeh, A., Eidi, H., Amiri, F., & Yousefi, B. (2019). Identifying the development factors of the premier football league of the Islamic Republic of Iran with the Delphi-fuzzy approach. Scientific Quarterly Journal of Sports Sponsorship, Management and Recovery Research, 1(2), 1-25.
Haghighat, S., Saberi, A., Bagheri Ragheb, G., & Khaksari, G. (2024). Future Studies of Sports Tourism in Iran %J Sport Management Journal. 16(3), -. doi:10.22059/jsm.2022.336248.2871
Harari, Y. (2018). Lessons for the 21st Century. London: Johathan Cape.
Nery, M., Neto, C., Rosado, A., & Smith, P. K. J. M. (2017). Bullying in youth sport training. 13(1), 199.
Niazi Tabar, M., Andam, R., Bahrul Uloom, H., Memari, J., & Rezaei Pendari, A. (2019). Social responsibility of football. Sport Management and Development, 9(3), 108-124.
Palmgren, N. (2018). Efter anklagelserna: BP:s tränare tvingas ta time out. Dagens Nyheter. https://www.dn.se/sport/efter-anklagelserna-bps-tranare-tvingas-ta-time-out/
Ryom, K., Ravn, M., Düring, R., & Henriksen, K. J. I. S. C. J. (2020). Talent development in football—A holistic perspective: The case of KRC Genk. 7(3), 360-369.
Schwartz, B. J. A. P. (1990). The creation and destruction of value. 45(1), 7.
Scott, S. (2021). Disturbing” findings of ITV News survey of young footballers released by clubs. from ITV News https://www.itv.com/news/2021-02-04/exclusive-disturbing-findings-of-itv-news-survey-of-released-young-footballers
فصلنامه مدیریت دانش در ورزش دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج شماره 3 دوره 3 بهار 1402
|
شناسایی عوامل موثر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق 1410
میلاد جان جان1، علی محمد صفانیا*2، سید صلاح الدین نقش بندی3، محسن باقریان فرح آبادی4
1- دانشجوی دکتری رشتۀ مدیریت ورزشی، گروه علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2- استاد گروه علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول)
3- استادیارگروه علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4- استادیارگروه علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
تاریخ ارسال: 12/05/1403 تاریخ پذیرش: 22/05/1403 تاریخ چاپ: -
چکیده
شناخت عوامل کلیدی موثر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق 1410 می تواند بسترساز و راهنمای تدوین نقشه راه و سناریوهای توسعه در آینده فوتبال ایران باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی ، از لحاظ ماهیت اکتشافی است که بر اساس روش آینده پژوهی انجام شده است که برای شناسایی شاخصهای تاثیرگذار از روش تحلیل مضمون استفاده گردید، مشارکت کنندگان در این مقاله، 16 نفر از خبرگان صاحب نظر در حوزه فوتبال متشکل از رئیس و نواب رئیس، اعضای هیئت رئیسه، دبیرکل و روسای کمیتههای فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامیایران و مدیران منتخب باشگاههای لیگ برتر فوتبال ایران بودند که به صورت هدفمند از نوع قضاوتی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از رویکرد تحلیل ساختاری و نرم افزار Micmac استفاده گردید. نتایج نشان داد پس از تحلیل 25 متغیر اولیه، پیشرانهای تاثیر روانی فوتبال بر مردم، شرايط تسهيلگري فوتبال، برنامهريزي روانشناختی و بهبود قوانين تماشاگران کلیدی ترین نقش را در آینده فوتبال ایران در حوزه فرهنگی و اجتماعی دارد. با توجه به یافتههای تحقیق می توان چنین نتیجهگیری کرد که اگر نیروها و روندهای کلیدی اثرگذار بر آینده فوتبال در حوزه اجتماعی و فرهنگی تکامل پیدا کند، رضایت و رفاه تماشاگران، تعاملات اجتماعی میان فرهنگها و گویشهای مختلف تماشاگران، مدیران، مربیان و بازیکنان به مراتب بالا میرود.
واژههای کلیدی: آینده پژوهی، فوتبال ، حوزه فرهنگی، حوزه اجتماعی
مقدمه
فوتبال یکی از محبوب‌ترین ورزشهای جهان است که بر اساس گزارشهای اعلام شده توسط فیفا در حدود ۲۶۵ میلیون نفر در سراسر دنیا فوتبال بازی میکنند(Ryom, Ravn, Düring, & Henriksen, 2020). موفقیت فوتبال را میتوان به روش‌های بی‌شماری تعریف کرد که بخشی از آن ارائه محصولات و خدمات عالی به همه ذینفعان (هواداران، بازیکنان، کادر فنی، سرمایه‌گذاران، شرکا، کانال‌های رسانه‌ای و بسیاری موارد دیگر) است که نیازمند یک رویکرد پایدار در همه زمینه‌ها است. موفقیت در فعالیتهای اجتماعی میتواند شامل ارتباط با طرفداران باشد(Cruz, Schregel, Zülch, & journal, 2022). فوتبال ممکن است فقط با سرگرمیشروع شود، اما میتواند به چیزهای بسیار جدی‌تری تبدیل شود. فوتبال میتواند هویتهای شخصی را شکل دهد، میتواند منجر به پیشرفت اقتصادی و سیاسی یک جامعه شود، و حتی میتواند منجربه ایجاد خشونت شود(Harari, 2018). دلوتی1 (2019) استدلالی در مورد رشد پولی و موفقیت بازار فوتبال اروپا ارائه میدهد و بیان میکند که وضعیت مالی منعکس کننده انگیزهی باشگاهها برای ایجاد درآمدهای بیشتر از طریق موفقیت در زمین و همچنین تلاشهای پایدار اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) برای بهبود سودآوری و ثبات باشگاهها از طریق بازی جوانمردانه مالی2 و صدور مجوز باشگاهها است. مطابق با چارچوبهای نظری و بررسی دادهای انجام شده نشان میدهد که پیشرفت ورزشکاران و عملکرد تیمیبه طور پیچیده و مداوم با مجموعه ای از عوامل اجتماعی و فرهنگی رابطه دارد (Button, Seifert, Chow, Davids, & Araujo, 2020; Chow, Shuttleworth, Davids, & Araújo, 2019). در هماهنگی با این دیدگاه‌ها، نشان داده شد که چگونه ارزش‌هایی که بازیکنان تجسم میکنند، و مهارت‌هایی که آنها توسعه می‌دهند، با شخصیت نهادهای اجتماعی (باشگاه ورزشی، بدنه حاکم) و نظم اجتماعی (فرهنگ) در پیوند و محدود میشوند (Schwartz, 1990).
نمونههای زیادی از آسیب‌های جسمیو روانی و همچنین فرهنگ قلدری وجود داشته است که ورزش جوانان را در بسیاری از جوامع مختلف با مشکل مواجه کرده است (Flores Aguilar, Prat Grau, Ventura Vall-Llovera, Rios Siso, & Pedagogy, 2021; Nery, Neto, Rosado, & Smith, 2017; Palmgren, 2018). تحقیقات اخیر در آکادمی‌های حرفه‌ای فوتبال در بریتانیا، این آسیب‌های فردی و روانی را بررسی کرده است، شواهد نشان داد که صدها ورزشکار جوان مورد سوء استفاده قرار گرفتند و دچار مشکلات روانی شدند(Scott, 2021). در حالی که مشکلات سلامت روان رابطه تنگاتنگی با ورزش دارد . یک سوال نگران کننده این است که چگونه فرهنگ سازی ورزش جوانان مسائل را بهبود میبخشد، کوران 3و هیل (2019) سه تغییر فرهنگی گسترده را شناسایی کردند که بر سلامت روانی و سلامت روان جوانان متولد شده در 35 سال گذشته تأثیر منفی می‌گذارد: (1) ظهور نئولیبرالیسم و فردگرایی رقابتی، (2) شایسته سالاری و 3) اعمال اضطراب و کنترل فزاینده والدین (Curran & Hill, 2019). ورزش جوانان به طور فزاینده ای تحت تاثیر رسانهها قرار دارد و بسیاری را به این استدلال میکشاند که با کودکان به عنوان "بزرگسالان کوچک" رفتار میشود و برای انطباق با "استانداردهای حرفه ای" به آنها فشار مضاعف وارد میشود(Bergeron et al., 2015; Fahlström, Gerrevall, Glemne, & Linnér, 2015). در سالهای اخیر ورزش فوتبال در جامعه ایرانی شکل ساختاریافتهای به خود گرفته و رقابت و مشارکتکنندگان در این ورزش به طور مداوم در حال افزایش است. ورزش و به ویژه فوتبال به شکل جزئی از نظام اجتماعی کشور در آمده و مانند سایر اجزا (مثل: خانواده، آموزش و پرورش، حکومت و ...) توسعه، تبادل و تداوم آن برای تعادل در امور اجتماعی، اجتناب ناپذیر است(Ghadimi & Bagheri, 2016). مردم شناسان اروپایی اظهار داشتهاند که ورزش و به ویژه فوتبال برای کشور ایران در دوران سخت تحریم و انزوای بینالمللی به مثابه پلی برای برگشت و ارتباط مجدد با دنیای بیرون است .که از نمونههای اصلی آن میتوان به حضور تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی و حضور در عرصه این رقابتها که تجلی ارزش و فرهنگ و ارتباطات اجتماعی بین ملل مختلف است خود را نشان میدهد. در کنار این اثرات مهم اجتماعی فوتبال در شکل امروزی به نمادی از تجددگرایی تبدیل شده در واقع ورزش فوتبال دیگر نه فقط در یک بٌعد بلکه از حوزههای مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر پذیرفته و تاثیر گذار است. بر همین اساس در سالهای اخیر توجه به مسئولیت اجتماعی و فرهنگی در فوتبال افزایش داشته است، این روند به ویژه در سرتاسر ارگانهایی که با فوتبال سر و کار دارند و با افزایش چشمگیر رشد خود فوتبال و افزایش تعداد باشگاهها، مربیان و بازیکنان در کنار رویدادهای ورزشی رواج داشته است. به نوعی میتوان گفت فوتبال به بخشی از زندگی فردی و اجتماعی بسیاری از افراد جامعه بدل شده و بیشترین تعداد هوادار، ورزشکار و داوطلب ورزشی برای فوتبال است، فلذا توجه به ابعاد مختلف حال حاضر آن و داشتن دیدگاهی به آیندة آن با اهمیت است.
در ایران، فوتبال همواره یکی از ورزشهای محبوب بوده است. با نگاه اجمالی به تاریخ فوتبال ایران، کاملا مشهود است فوتبال در ایران نه تنها نسبت به فوتبال اروپا فاصله بسیار زیادی دارد، بلکه نسبت به کشورهای آسیایی نیز نتوانسته است آنگونه که شایسته است، عمل نماید(Ghobadi Yeganeh, Eidi, Amiri, & Yousefi, 2019) . بدین منظور، نیاز فوتبال ایران داشتن رویکرد آیندهنگر و بلند مدت است.آینده پژوهی ترکیب و درهم آمیختگی دانش به همراه ارزش در راستای ایجاد یک کنش اجتماعی که معطوف به آینده است میباشد. رشته آینده پژوهی، یک گرایش بین رشتهای است که ضمن مستقل بودن پوشش دهندهی حوزهها و بخشهای مختلف دانشی و تجربه است و بازهی وسیعی از دیدگاههای ممکن پیرامون آینده ممکن و محتمل را شامل میشود. از پیامدهای اصلی استفاده از آینده پژوهی در جامعه، تاسیس، حرکت بخشی و جهت دهی به ساختارهای اجتماعی و فنی به واسطهی نیروهای علی است (Bell, 2011). با توجه به اینکه پژوهش حاضر بدنبال شناسایی عوامل موثر در حوزه فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق 1410 می باشد استفاده از آینده پژوهی برای بررسی بعضی از موضوعات و مفاهیم مرتبط با آن ضروری به نظر میرسد.
قدیمی و باقری (1396) نیز در مطالعة خود با هدف بررسی اثرات فرهنگی و اجتماعی توسعة ورزش در ایران نشان دادند که فوتبال میتواند یک عِرق ملی در جذب اقوام مختلف در جامعه داشته باشد. همچنین باعث ایجاد یک هویت جمعی مشترک در بین اقوام و گروههای مختلف ایرانی گردد؛ از آنجایی که فوتبال یک ورزش ساده، در دسترس و ارزان با قابلیت بازی با تعداد نفرات متنوع و سادهترین ابزار است میتوان از آن به عنوان ابزاری برای آموزش شیوههای زندگی، قواعد زندگی اجتماعی و حتی تزریق فرهنگ سود جست (Ghadimi & Bagheri, 2016).
در بحث مسئولیت اجتماعی ورزش نیز در مطالعهای نیازی تبار و همکاران (1399) مشخص کردند که آموزش ارزش اجتماعی، موضوعات اخلاقی و توسعه فرهنگی-اجتماعی از جمله مسئولیتها و تواناییهای فوتبال در اثرگذاری بر جامعه است که میتوان از آن در امور فرهنگی، فعالیتهای انسان دوستانه، فعالیتهای محیط زیستی در سیاست گذاریهای کلان سود جست. همچنین مطالعاتی که به بررسی سناریوهای پیش روی فوتبال ایران بپردازد وجود نداشت یا یافت نشد(Niazi Tabar, Andam, Bahrul Uloom, Memari, & Rezaei Pendari, 2019).
حقیقت و همکاران (2022) مطالعهای با عنوان "آینده پژوهی گردشگری ورزشی در ایران را با استفاده از سناریو ویزارد و COPRAS" انجام دادند. پس از بررسی موضوع و بررسی ادبیات تحقیق، با دوازده استاد ورزش و کارشناسان گردشگری ورزشی مصاحبه انجام شد. در نهایت از روش نماهای اشباع به عنوان معیار نهایی کردن فرآیند نمونه گیری استفاده شد. از میان یافته‌ها، 15 عامل حیاتی به‌عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر گردشگری ورزشی در ایران شناسایی شد. با استفاده از نرم افزار MICMAC، عوامل شناسایی شده مورد تجزیه و تحلیل ساختاری قرار گرفتند. عواملی که تأثیرگذارتر بودند مرتب شدند و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم رتبه‌بندی شدند. یافتههای تحقیق نشان داد که به گفته کارشناسان ورزش کشور، بحرانی ترین عوامل موثر بر توسعه گردشگری ایران به شرح زیر است. عوامل طبیعی و ویژگیهای مقصد، برنامه ریزی و تدوین استراتژی، عوامل زیرساختی، تبلیغات و اطلاع رسانی، خدمات رفاهی، بازاریابی، حمل و نقل، میزان مشارکت مردم، فناوری و دانش پیشرفته، امنیت و اعتماد، روابط بین الملل، بودجه، عوامل عوامل اجتماعی، اقتصادی، مسائل محلی. سپس مهمترین آنها به عنوان محرکهای اصلی گردشگری ورزشی معرفی شدند. بر اساس نتایج، دو عامل مسائل محلی و روابط بین‌الملل بیشترین تأثیر را بر گردشگری ورزشی ایران دارند. با توجه به این دو عامل کلیدی، سه سناریوی جایگاه هواداران ، توسعه اقتصادی و نقش رسانه برای آینده فوتبال در ایران مطرح شد(Haghighat, Saberi, Bagheri Ragheb, & Khaksari, 2024). به نظر میرسد با توجه به چالش های موجود در فوتبال ایران در اکثر حوزه ها از جمله سخت افزار، ساختار باشگاهها، حوزۀ مالی و بازاریابی، حق پخش تلویزیونی، ساماندهی هواداران، مکانیسم نقل و انتقال بازیکنان، چرخه ورود مربیان، انتخاب مدیران باشگاهها، مشکلات سخت افزاری داوری و ... نیازمند یک آینده نگری دقیق میباشد تا بتواند در برابر چالشها و مشکلات احتمالی واکنشها و عکس العملهای مناسبی را داشته باشد، از جمله عواملی که منجر به پرداختن به حوزهی فرهنگی و اجتماعی در فوتبال ایران شد آن بود که این عامل به عنوان عاملی نرم که با اثرات گسترده میتواند تغییرات گستردهای در سیاستگذاری کلان و رشد این ورزش محبوب داشته باشد، است. از مشکلات این حوزهها میتوان به عدم حضور بانوان در استادیوم، تبدیل شدن برخی از ستارگان فوتبال به الگوهای ناشایست یا فعالیتهای آموزشی در میان مربیان و بازیکنان و عوامل فوتبال، جایگاه پیشکسوتان، تبادلات میان فرهنگی بین تیمهای باشگاهی و تیم ملی در سطح بین المللی و سایر موارد که در خلال انجام پژوهش به بررسی کامل آن پرداخته خواهد شد.
از آنجایی که دو حوزه اجتماعي و فرهنگي با گستردگی و اثرگذاری فراوان کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده است از اینرو، محقق در پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که عوامل موثر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق 1410کدامند؟
روش شناسی تحقیق
این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی ، از لحاظ ماهیت اکتشافی است که بر اساس روش آینده پژوهی انجام شده است در پژوهش حاضر، برای شناسایی شاخصهای تاثیرگذاردر حوزه های فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق ۱۴۱۰ از روش تحلیل مضمون استفاده شد. فرایند تحلیل دادههای کیفی زمانی آغاز میشود که محقق گزاره‌ها و عبارات معنی‌دار مرتبط با موضوع را شناسایی و مدنظر قرار میدهد. این تحلیل، با بررسی و مطالعه مکرر بین داده‌ها آغاز و پس از مشخص شدن گزاره‌های معنی‌دار مرتبط با موضوع پژوهش کدگذاری میشود. فرایند عملی انجام تحلیل داده، شامل چهار مرحله میباشد: آماده‌سازی، آشنا شدن، کدگذاری و حصول مقولات اصلی می باشد. كدگذاري را مي‌توان به صورت دستي يا از طريق برنامه‌هاي نرم‌افزاري انجام داد. در این پژوهش کدگذاریها به صورت نرم افزاری انجام شد.
جامعۀ آماری در بخش کیفی این پژوهش شامل رئیس و نواب رئیس، اعضای هیئت رئیسه، دبیرکل و روسای کمیتههای فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامیایران و مدیران منتخب باشگاههای لیگ برتر فوتبال ایران هستند. افراد بر اساس مرتبط بودن حوزه کاری و سابقه فعالیت انتخاب شدند. به منظور انتخاب نمونه آماری از روش هدفمند یک جمعیت بین 15 تا 20 نفر از خبرگان یاد شده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند که تلاش گردید از سنین متفاوت و با دیدگاههای مختلف باشند تا موضوعات به شکل بهتر و کاملتری پوشش داده شوند تعداد دقیق نمونه نیز بعد از شروع به مصاحبه با یکایک خبرگان و تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبهها ادامه داشت که در نهایت منجر به انتخاب 16 خبره گردید که اطلاعات آنها در جدول ذیل قابل رویت است. لازم به ذکر است که نمونهی آماری در بخش کمینیز کاملاً منطبق بر بخش کیفی بوده انجام شد. در سنجش روایی و پایایی تحقیق، چون تمامی معیارها در این سنجش مورد توجه قرار گرفته است و طراح قادر به جهت گیری خاصی در طراحی سوالات نمی باشد بنابراین فی نفسه از روائی برخوردار هستند همچنین نیازی به سنجش پایایی نیز، نخواهد بود (حبیبی و همکاران، 1393).
جدول(1): اطلاعات خبرگان مشارکت کننده در پژوهش حاضر
کد خبره | تحصیلات | سابقه |
P 1 | سرتیپ دوم پاسدار | مدیر عامل سابق پرسپولیس عضو هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس فرمانده پیشین راهنمایی و رانندگی رئیس ستاد حمل و نقل و سوخت کشور |
P 2 | ارشد | مدیرعامل سابق استقلال عضو سابق شورای اسلامیشهر تهران ریاست فدراسیون دوچرخهسواری ایران |
P 3 | دکتری | دکتری جامعه شناسی ورزش مدیر عامل انجمن جامعه، ورزش و فرهنگ مدیر اسبق باشگاه آلومینیوم هرمزگان |
P 4 | دکتری | مدیرعامل سابق پرسپولیس مدیر عامل سابق شرکت ساپکو |
P 5 | دکتری | عضو هیئت علمیدانشگاه شریف |
P 6 | دکتری | بازیکن سابق تیم ملی و پرسپولیس عضو هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس دندان پزشک |
P 7 | دکتری | دکتری حقوق بین الملل نایب رئیس نهاد تعیین صلاحیت کنفدراسیون فوتبال آسیا رئیس کمیته تدوین مقررات فدراسیون فوتبال |
P 8 | دکتری | دکتری مدیریت ورزش معاون اتحادیه باشگاههای فوتبال |
P 9 | دکتری | دکتری رشته مدیریت ورزشی معاون ورزش اداره کل ورزش سمنان |
P 10 | دکتری | دکتری مدیریت ورزش مدرس دانشگاه |
P 11 | مربیگری درجه آ آسیا | بازیکن سابق تیم ملی عضو کادر فنی تیم فوتبال پیکان تهران |
P 12 | دکتری | دکتری مدیریت فناوری همکاری با شرکتهای تبلیغاتی ورزشی |
P 13 | ارشد | کارشناسی ارشد حقوق همکاری با شرکتهای تبلیغاتی ورزشی |
P 14 | دکتری | دکتری مدیریت بازرگانی و کارشناسی ارشد MBA مشاور باشگاه خونه به خونه بابل عضو سابق هیئت مدیره باشگاه راه آهن عضو سابق هیئت مدیره باشگاه آلومینیوم هرمزگان |
P 15 | کارشناسی | رئیس هیئت مدیره باشگاه پیکان مدیر عامل باشگاه پیکان |
P 16
| کارشناسی | مدیر اسبق تیمهای باشگاه فوتبال استقلال تهران، باشگاه فوتبال پاس همدان و باشگاه فوتبال برق تهران |
یافته های تحقیق
در بخش کیفی از مصاحبه و پنل خبرگان استفاده گردید، بدین صورت که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته و سوالات از پیش تعیین شده و نیز انعطاف در سوالات با توجه به پاسخ خبرگان انجام گردید. در این مصاحبهها تلاش بر آن بود که سناریوهای فوتبال ایران در حوزههای فرهنگی و اجتماعی در افق ۱۴۱۰ با توجه به عدم قطعیتهای نهایی گزینش شده روایت گردد. خبرگان در مصاحبه سناریوها را روایتگری میکنند و مشخص میکردند در صورت بروز این حالت فوتبال ایران از لحاظ فرهنگی و اجتماعی چگونه خواهد بود. در ادامه و جدول ذیل گامهای مختلف در گردآوری دادههای پژوهش نشان داده شده است. برای شناسایی پیشران های موثر در حوزههای فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق ۱۴۱۰ از رویکرد تحلیل ساختاری (که به رویکرد آیندهپژوهی فرانسوی معروف است) و نرمافزار Micmac استفاده گردید. در نتیجه پایش متغیرها، 25 متغیر اولیه شناسایی و خوشهبندی شده است.
جدول (2): پیشرانهای مؤثر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی فوتبال ایران در افق ۱۴۱۰
نماد | عبارت |
C1 | علاقه مردمی و ملی |
C2 | شرایط تسهیل گری فوتبال |
C3 | برنامه ریزی تاکتیکی |
C4 | بهبود قوانین تماشاگران |
C5 | توسعه فرهنگی توسط فوتبال |
C6 | تبادلات بین المللی توسط قوتبال |
C7 | توجه به ارزش های انسانی در تمام ابعاد فوتبال |
C8 | توسعه حرفه ای فوتبال |
C9 | برنامه ریزی مالی |
C10 | الگوسازی مناسب از فوتبال |
C11 | راهبردهای اصلاحی روانشناختی هواداران |
C12 | بازنگری قوانین |
C13 | کارایی رسانه |
C14 | وضعیت نابهنجار روانی استادیوم در زمان برگزاری مسابقات |
C15 | فساد مالی در سطوح مختلف فوتبال |
C16 | مشکلات مدیریتی |
C17 | عدم وجود برنامه ریزی یکپارچه |
C18 | مدیریت ضعیف منابع انسانی |
C19 | مشکلات تأمین مالی و سرمایه گذاری |
C20 | شرایط فضایی نامطلوب استادیوم |
C21 | عدم کارایی قوانین و ضوابط |
C22 | معضلات حق پخش تلویزیونی |
C23 | معضلات درآمدزایی فوتبال |
C24 | نبود دانش و آموزش لازم و کافی |
C25 | تصویرسازی غیراصولی بازیکنان |
در این مرحله یک ماتریس n×n از شاخصهای شناسایی شده تشکیل و سپس روابط این شاخص‌ها را براساس جدول زیر تعیین گردید.در جدول تاثیرات متقابل زیر، تاثیر هر متغیر را بر متغیر دیگر(تاثیر ستون بر سطر) با نمره ای بین صفر تا 3 مشخص می شود.
جدول(3): ضریب تأثیرات
بدون تاثیر | تاثیر کم | تاثیر متوسط | تاثیر زیاد |
صفر | یک | دو | سه |
جدول(4): ماتریس دریافتی
| C1 | C2 | C3 | C4 | C5 | C6 | C7 | C8 | C9 | C10 | C11 | C12 | C13 | C14 | C15 | C16 | C17 | C18 | C19 | C20 | C21 | C22 | C23 | C24 | C25 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
C1 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 |
C2 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 3 | 2 | 3 | 1 | 1 | 3 | 3 | 3 |
C3 | 0 | 2 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 3 |
C4 | 2 | 2 | 2 | 0 | 3 | 3 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C5 | 2 | 3 | 1 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | 1 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C6 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 3 |
C7 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | 3 | 2 | 3 | 3 |
C8 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C9 | 0 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C10 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C11 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C12 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C13 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C14 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 | 2 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C15 | 0 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C16 | 2 | 3 | 3 | 3 | 1 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C17 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 3 | 1 | 3 | 2 | 3 | 2 | 1 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C18 | 0 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
C19 | 0 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | 1 | 3 | 3 | 3 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
C20 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 |
C21 | 0 | 2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 3 | 2 | 1 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 0 | 1 | 2 | 3 | 3 |
C22 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 3 | 2 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | 0 | 1 | 1 | 2 |
C23 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 | 3 |
C24 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 3 |
C25 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 |
جدول شماره 4 برآیند اثرات متقابل 25 مولفه های اثرگذار را براساس تشکیل ماتریس 25×25 نشان میدهد. نتایج این جدول بیانگر تعداد تکرار 2 بار و درجه پرشدگی 89 درصد است که نشان میدهد متغیرهای انتخاب شده تاحدودی بر هم تأثیر داشتهاند. از مجموع 432 رابطه قابل ارزیابی در ماتریس، 193 رابطه عدد صفر است؛ این مقدار بدان معناست که عوامل بر همدیگر تأثیر نداشته و یا از همدیگر متأثر نشده است. 107 رابطه با مقدار یک دارای تاثیر ضعیف نسبت به هم و 141 رابطه با عدد 2 دارای روابط اثرگذاری نسبتاً قوی است. علاوه براین، 184 رابطه عدد 3 دارد و این به معنای آن است که روابط متغیرهای کلیدی بسیار زیاد بوده و از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری زیادی برخوردارند.
جدول (5): تحلیل اولیه دادههای ماتریس و اثرات متقابل متغیرها
شاخص ها | مقدار |
اندازه ماتریس | 25 |
تکرار برای دسترسی نهایی | 2 |
تعداد صفر | 193 |
تعداد یک | 107 |
تعداد دو | 141 |
تعداد سه | 184 |
کل | 432 |
درصد نهایی | 89% |
ماتریس این پژوهش براساس پیشرانهای مورد مطالعه با 2 بار چرخش از مطلوبیت و بهینه‌شدگی 100 درصد برخوردار است که حاکی از روایی بالای پرسشنامه و پاسخهای آن دارد.
جدول(6): درجه مطلوبیت و بهینه‌شدگی ماتریس
تاثیرپذیری | تأثیرگذاری | چرخش |
96% | 95% | 1 |
100% | 100% | 2 |
جدول (7)، مولفه های شناسایی شده را براساس تأثیرگذاری به‌صورت مستقیم رتبه‌بندی کرده است. لازم به ذکر است پیشرانهای که بیشترین امتیاز را کسب کنند میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیریشان تغییر میکند.
جدول(7): میزان تأثیرات مستقیم سطر و ستونی مولفه ها
ردیف | مولفه ها | تعداد سطر | تعداد ستون |
1 | علاقه مردمي و ملي | 54 | 19 |
2 | شرايط تسهيل گري فوتبال | 56 | 28 |
3 | برنامه ريزي تاکتيکي | 57 | 38 |
4 | بهبود قوانين تماشاگران | 55 | 33 |
5 | توسعه فرهنگي توسط فوتبال | 49 | 30 |
6 | تبادلات بين المللي توسط قوتبال | 47 | 41 |
7 | توجه به ارزش هاي انساني در تمام ابعاد فوتبال | 55 | 29 |
8 | توسعه حرفه اي فوتبال | 39 | 42 |
9 | برنامه ريزي مالي | 49 | 38 |
10 | الگوسازي مناسب از فوتبال | 47 | 37 |
11 | راهبردهاي اصلاحي روانشناختي هواداران | 50 | 36 |
12 | بازنگري قوانين | 41 | 33 |
13 | کارايي رسانه | 47 | 41 |
14 | وضعيت نابهنجار رواني استاديوم در زمان برگزاري مسابقات | 27 | 37 |
15 | فساد مالي در سطوح مختلف فوتبال | 42 | 39 |
16 | مشکلات مديريتي | 28 | 49 |
17 | عدم وجود برنامه ريزي يکپارچه | 27 | 47 |
18 | مديريت ضعيف منابع انساني | 23 | 29 |
19 | مشکلات تأمين مالي و سرمايه گذاري | 29 | 42 |
20 | شرايط فضايي نامطلوب استاديوم | 17 | 53 |
21 | عدم کارايي قوانين و ضوابط | 27 | 42 |
22 | معضلات حق پخش تلويزيوني | 6 | 36 |
23 | معضلات درآمدزايي فوتبال | 27 | 43 |
24 | نبود دانش و آموزش لازم و کافي | 23 | 51 |
25 | تصويرسازي غيراصولي بازيکنان | 19 | 28 |
| مجموع | 941 | 941 |
ارزیابی پلان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری متغیرها
شیوه توزیع و پراکنش متغیرها در صفحه پراکندگی حاکی از میزان پایداری و یا ناپایداری سیستم است. در حوزه روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری با نرمافزار MICMAC در مجموع دو نوع از پراکنش تعریف شده است که به نام سیستمهای پایدار و سیستمهای ناپایدار معروف است. در مدل سیستم پایدار پراکندگی متغیرها به صورت L است؛ در این مدل برخی متغیرها دارای اثرگذاری بالا و برخی دارای اثرپذیری بالا است. اما در سیستمهای ناپایدار وضعیت پیچیدهتر است؛ در این سیستم نیروهای مد نظر پیرامون محور قطری صفحه پراکنده است و در بیشتر مواقع حالت بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری دارد که شناسایی متغیرهای کلیدی را دشوار میسازد. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی پیشرانهای مؤثر بر آینده میتوان فهمید، وضعیت ناپایداری سیستم است. بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکندهاند. به‌غیر از چند مورد که نشان می‌دهند دارای تأثیرگذاری بالایی در سیستم هستند، بقیه متغیرها از وضعیت تقریباً مشابهی نسبت به یکدیگر برخوردارند (شکلهای 1 و 2).
شکل(1): سیستم ناپایدار شکل (2): سیستم پایدار
شکل(3): الگوی پراکندگی عوامل موثر
دستهبندی عوامل مؤثر
عوامل تعیین‌کننده یا تأثیرگذار: این عوامل بیشتر تأثیرگذار بوده و کمتر تأثیرپذیر میباشند. بنابراین سیستم بیشتر به این متغیرها بستگی دارد. این عوامل در قسمت شمال غربی نمودار نمایش داده میشوند. عوامل تأثیرگذار بحرانیترین مؤلفه‌ها میباشند، زیرا که تغییرات سیستم وابسته به آنها است و میزان کنترل بر این عوامل بسیار مهم است. از طرف دیگر، این عوامل، به‌عنوان متغیرهای ورودی سیستم نیز در نظر گرفته میشوند. از ميان 25 عامل بررسي شده در اين تحقيق، چند شاخص به‌عنوان پیشرانهای اثرگذار بر مدل تحقیق احصاء شده است.C9 C10 C1 C2 C4 C5 C7 C11 C12در این دسته هستند.
عوامل «دووجهی»: این عوامل، هم‌زمان به‌صورت بسیار تأثیرگذار و بسیار تأثیرپذیر، عمل می‌نمایند. این عوامل در قسمت شمال شرقی نمودار قرار میگیرند. طبیعت این عوامل با عدم پایداری آمیخته است، زیرا هر عمل و تغییری بر روی آنها، واکنش و تغییری بر دیگر عوامل را به دنبال دارد. عوامل این ناحیه شامل: ،C3 C6 C8 C13C15عوامل دوجهی از دو بخش پیشرانهای ریسک و هدف تشکیل شده است:
عوامل ریسک: این عوامل چنان که در شکل نشان داده شده است در بالای خط قطری ناحیه شمال شرقی شکل قرار گرفتهاند و ظرفیت بسیار زیادی برای تبدیل شدن به بازیگران کلیدی سیستم دارد. C3 C6 C13 در این قسمت قرار دارند.
عوامل هدف: این عوامل زیر ناحیه قطری شمال شرقی صفحه قرار میگیرند، این عوامل در واقع نتایج تکاملی سیستم و نمایانگر اهداف ممکن در یک سیستم هستند. با دست کاری و ایجاد تغییرات در این عوامل میتوان به تکامل سیستم دست یافت. در این پژوهش در این قسمت مولفه های C5 C8 C3 C8 C15 قرار دارند.
عوامل «تأثیرپذیر» یا به بیان بهتر پیشرانهای «نتیجه»: این عوامل در قسمت جنوب شرقی نمودار قرار دارند. آنها تأثیرگذاری پایین و تأثیرپذیری بسیار بالایی دارند. بنابراین آنها نسبت به تکامل پیشرانهای تأثیرگذار و دووجهی، بسیار حساس میباشند، آنها عوامل خروجی میباشند. در این پژوهش C14 C19 C22 C21 C23 C17 C16 C24 C25 در این ناحیه قرار دارند.
عوامل «مستقل یا مستثنی»: این عوامل دارای تأثیرگذاری و تأثیرپذیری پایینی هستند. آنها در قسمت جنوبغربی نمودار قرار داشته و گویا اصلاً ارتباطی با سیستم ندارند. زیرا آنها نه باعث توقف یک عوامل اصلی و نه باعث تکامل و پیشرفت آن در سیستم میشوند. در این پژوهش C18 C25 در این ناحیه قرار دارند. ولی با این‌حال در این دسته نیز باید به دو دسته از پیشرانها توجه نمود:
عوامل «گسسته»: این عوامل در نزدیکی مبدأ مختصات در نمودار قرار دارند. این‌گونه برداشت میشود که تکامل این متغیرها ارتباطی به دینامیک سیستم فعلی نداشته و آنها را میتوان از سیستم خارج نمود. در این تحقیق عامل گسسته وجود ندارد.
عوامل «اهرمی ثانویه»: این پیشرانها باوجود اینکه کاملاً مستقل هستند، بیش از آنکه تأثیرپذیر باشند، تأثیرگذارند. آنها در قسمت جنوب غربی نمودار و بالای خط قطری قرار دارند و می‌توانند به‌عنوان نقاطی جهت سنجش و به‌عنوان معیار، به کار روند. در این تحقیق متغیرهای C1 C2 C7C4 C5 C11 اهرمی ثانویه هستند.
عوامل «تنظیم‌کننده»: این عوامل در نزدیکی مرکز ثقل نمودار قرار دارند. آنها می‌توانند به‌صورت پی‌درپی به‌عنوان «اهرمی ثانویه»، «اهداف ضعیف» و «پیشرانهای ریسک ثانویه» عمل نمایند، در این تحقیق متغیر C12 تا حدودی تنظیم کننده است
اشکال زیر نمایش گرافیکی پیشرانهای مؤثر بر را نشان میدهد. در این شکلها تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم پیشرانها بر سایر پیشرانهای سیستم مشخص شده است. چگونگی تأثیرگذاری پیشرانها به‌صورت قویترین تأثیر، تأثیرات قوی، تأثیرات میانه، تأثیرات ضعیف و ضعیفترین تأثیر است.
شکل (4):دیاگرام تأثیرات مستقیم عوامل (قویترین تأثیر)
شکل (5) : دیاگرام تأثیرات مستقیم عوامل (تأثیر قوی)
شکل (6): دیاگرام تأثیرات مستقیم عوامل (تأثیر میانه)
شکل (7): دیاگرام تأثیرات مستقیم عوامل (تأثیرات ضعیف)
شکل (8):دیاگرام تأثیرات مستقیم عوامل (تأثیرات خیلی ضعیف)
جدول (8): میزان تأثیرات مستقیم عوامل بر یکدیگر
ردیف | نماد | تاثیرگذاری مستقیم | نماد | تاثیرپذیری مستقیم | نماد | تاثیرگذاری غیرمستقیم | نماد | تاثیرپذیری غیرمستقیم |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | C3 | 605 | C20 | 563 | C2 | 664 | C20 | 581 |
2 | C2 | 595 | C24 | 541 | C1 | 655 | C24 | 564 |
3 | C4 | 584 | C16 | 520 | C4 | 622 | C16 | 524 |
4 | C7 | 584 | C17 | 499 | C3 | 621 | C17 | 514 |
5 | C1 | 573 | C23 | 456 | C7 | 576 | C23 | 478 |
6 | C11 | 531 | C8 | 446 | C5 | 566 | C8 | 446 |
7 | C5 | 520 | C19 | 446 | C13 | 526 | C6 | 444 |
8 | C9 | 520 | C21 | 446 | C6 | 513 | C21 | 442 |
9 | C6 | 499 | C6 | 435 | C10 | 511 | C19 | 440 |
10 | C10 | 499 | C13 | 435 | C9 | 510 | C13 | 432 |
11 | C13 | 499 | C15 | 414 | C11 | 500 | C22 | 405 |
12 | C15 | 446 | C3 | 403 | C15 | 453 | C3 | 398 |
13 | C12 | 435 | C9 | 403 | C8 | 431 | C14 | 395 |
14 | C8 | 414 | C10 | 393 | C12 | 393 | C15 | 394 |
15 | C19 | 308 | C14 | 393 | C19 | 319 | C9 | 389 |
16 | C16 | 297 | C11 | 382 | C16 | 305 | C10 | 387 |
17 | C14 | 286 | C22 | 382 | C17 | 290 | C11 | 370 |
18 | C17 | 286 | C4 | 350 | C23 | 281 | C12 | 359 |
19 | C21 | 286 | C12 | 350 | C21 | 263 | C4 | 335 |
20 | C23 | 286 | C5 | 318 | C18 | 215 | C5 | 308 |
21 | C18 | 244 | C7 | 308 | C14 | 205 | C18 | 304 |
22 | C24 | 244 | C18 | 308 | C24 | 202 | C7 | 300 |
23 | C25 | 201 | C2 | 297 | C25 | 148 | C25 | 298 |
24 | C20 | 180 | C25 | 297 | C20 | 141 | C2 | 293 |
25 | C22 | 63 | C1 | 201 | C22 | 80 | C1 | 205 |
بحث و نتیجهگیری
ورزش و به ویژه فوتبال به شکل جزئی از نظام اجتماعی کشور در آمده و مانند سایر اجزا (مثل: خانواده، آموزش و پرورش، حکومت و ...) توسعه، تبادل و تداوم آن برای تعادل در امور اجتماعی، اجتناب ناپذیر است. در کنار مبحث اثرگذار اجتماعی آن، ارتباط با پدیدههای فرهنگی (مانند هویت و اوقات فراغت)، فوتبال را به جایگاه تاثیرگذاری در جامعه بدل کرده است. این اثرات مهم اجتماعی فوتبال در شکل امروزی به نمادی از تجددگرایی تبدیل شده و در واقع ورزش فوتبال دیگر نه فقط در یک بٌعد بلکه از حوزههای مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر پذیر و تاثیر گذار است. اگرچه صنعت فوتبال علیرغم اهمیتی که از نظر تاثیرات ذکر شده دارد، ولی اصول مدیریت باثبات را نسبتاً دیر در نظر گرفته است. یکی از نقاط عطف اصلی که مدیریت باثبات را در صنعت فوتبال تقویت کرده است، چارچوب مشترک برای ثبات و پایداری مالی است که همه باشگاهها از طریق طرح بازی جوانمردانه اقتصادی که توسط یوفا در سال 2011 آغاز شد، راه‌اندازی کردند. از جمله اصول راهنمای این ابتکار عبارتند از: خرج نکردن بیش از درآمد و اجتناب از معاملات مالی غیرشفاف. اینها استدلالهای سنگینی هستند که علیرغم اینکه برای هر بخش اقتصادی پایه و اساس هستند، با «فرهنگ» مالی در فوتبال که مبتنی بر حداکثر سرمایه گذاری در موفقیت ورزشی است، مطابقت ندارد، حتی اگر این به معنای ورشکستگی سازمان باشد. آینده پژوهی ابزاری برای مهندسی هوشمندانه آینده است، پس بهتر است سازمانهای زیرک در کنار مدیریت ریسک به مقوله آینده پژوهی نیز توجه بیشتری داشته باشند تا با استفاده از مسیرهایی که این علم در اختیارشان می‌گذارد، راهبردهای معطوف به آینده سازی را شناسایی نموده و با سهولت بیشتری به آینده‌های مطلوب خود برسند، این مساله آنچنان بااهمیت است که آیندهپژوهانی چون جیمز دیتور4 و فرد پلاک5 مدعی هستند تصویر آینده سنگ بنای آیندهپژوهی بوده و در صورتی که سازمان، ملت و تمدنی تصویری از آینده نداشته باشد، محکوم به شکست است. همچنین شناسایی پیشران های موثر برای تدوین سناریو به عنوان يکي از روشهاي آينده پژوهي میتواند به مدیران ارشد فوتبال کشور در تمام حوزهها نقشۀ راهی برای توسعه فوتبال نشان دهد.
براساس نتایج به دست آمده در تحلیل میک مک، 25 متغیر اولیه تحلیل شدند. تاثیرگذارترین متغیرها علاقه مردمی و ملی، شرایط تسهیل گری فوتبال، بهبود قوانین تماشاگران، توسعه فرهنگی توسط فوتبال، توجه به ارزش های انسانی در تمام ابعاد فوتبال، برنامه ریزی مالی، الگوسازی مناسب از فوتبال، راهبردهای اصلاحی روانشناختی هواداران و بازنگری قوانین در این دسته هستند. عوامل هم‌زمان به‌صورت بسیار تأثیرگذار و بسیار تأثیرپذیر شامل: برنامه ریزی تاکتیکی، تبادلات بین المللی توسط فوتبال، توسعه حرفه ای فوتبال، کارایی رسانه و فساد مالی در سطوح مختلف فوتبال بودند و همچنین از عوامل تاثیر پذیر در این پژوهش وضعیت نابهنجار روانی استادیوم در زمان برگزاری مسابقات، مشکلات تأمین مالی و سرمایه گذاری، عدم کارایی قوانین و ضوابط، معضلات حق پخش تلویزیونی، معضلات درآمدزایی فوتبال، مشکلات مدیریتی، عدم وجود برنامه ریزی یکپارچه، نبود دانش و آموزش لازم و کافی و تصویرسازی غیراصولی بازیکنان می توان نام برد.
در نهایت بالاترین پیشرانها عبارت بودند از: تاثیر روانی فوتبال بر مردم، شرايط تسهيل گري فوتبال، برنامه ريزي روانشناختی و بهبود قوانين تماشاگران.
فوتبال در ایران نه تنها یک ورزش است، بلکه یک فرهنگ و زندگی است. در زمینه روانشناختی، فوتبال توانایی ایجاد ارتباط و انسجام در جامعه را دارد. این ورزش میتواند احساس همبستگی و وابستگی را بین افراد ایجاد کرده و از افزایش انگیزه و اعتماد به نفس آنان نیز پشتیبانی کند. همچنین، بازی‌های فوتبال و موفقیت‌های تیمهای ملی می‌توانند افتخار و اعتزاز ملی را تقویت کنند و اثرات مثبتی بر روی روحیه و افکار افراد داشته باشند. در حوزه فرهنگی، فوتبال به عنوان یک زبان جهانی میتواند فرهنگ و هویت ملی را تقویت کند و ارتباطات فرهنگی با دیگر کشورها را تسهیل کند. این ورزش میتواند به عنوان یک نمایشگاه فرهنگی برای جلب توجه به جوانان و نیز معرفی میراث‌های فرهنگی ایران به دیگر ملت‌ها عمل کند. در حوزه اجتماعی، فوتبال میتواند به عنوان یک میانجی برای حل اختلافات و واگذاری ارزش‌های مشترک میان افراد با گویش‌ها و فرهنگ‌های مختلف عمل کند و به تعاملات اجتماعی و تقویت واحدی اجتماعی کمک کند. در حوزههای روانشناختی، فرهنگی و اجتماعی، پیشرانهای فوتبال ایران باید به تسهیل گری و ایجاد شرایط مواتمن و مساعد برای توسعه این ورزش در کشور توجه ویژه‌ای داشته باشند. از جمله مواردی که باید در نظر گرفته شود، ارتقاء سطح آگاهی و اطلاعات درباره فوتبال در جامعه است. این اقدام میتواند باعث افزایش علاقه و شناخت عمیق‌تر افراد نسبت به این ورزش شود. همچنین، نیاز به ارتقاء فرهنگ ورزشی، بازیگران، مربیان و مدیران فوتبال ایران است. این شامل ارتقاء اخلاقیات و ارزش‌های ورزشی، ترویج رفتارهای حرفه‌ای و انتقال ارزش‌های فرهنگی و ملی در محیط‌های مختلف فوتبال است. در ارتقاء این شرایط، همچنین باید بهبود شرایط مالی و اقتصادی فوتبالیست‌ها و افراد مرتبط با این ورزش در نظر گرفته شود. ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و درآمدی مناسب برای بازیکنان و کادر فنی میتواند باعث جلب استعدادهای جوان و حفظ بازیکنان با تجربه شود. علاوه بر این، باید به توسعه زیرساخت‌های ورزشی در سطح کشور توجه داشته و تسهیلات لازم برای تمرینات و مسابقات فوتبال فراهم شود. این اقدامات نه تنها به ارتقاء سطح فنی و بازیکنان فوتبال کمک میکند بلکه به توسعه فرهنگ ورزشی و ایجاد انگیزه برای شرکت در این ورزش در جامعه کمک میکند.
در افق ۱۴۱۰، برنامه‌ریزی روانشناختی در پیشرانهای فوتبال ایران میتواند نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد آنان داشته باشد. با توجه به فراگیر شدن استفاده از روانشناسی و روان‌شناسان در تیمهای ورزشی حرفه‌ای، اجرای برنامه‌های روانشناختی برای بهبود اعتماد به نفس، کنترل استرس، بهبود تمرکز و توجه، مدیریت احساسات و تقویت روابط اجتماعی اعضای تیم میتواند تأثیرات مثبتی داشته باشد. همچنین، این برنامه‌ها می‌توانند به کاهش خطرات روانی مانند اضطراب و افسردگی کمک کرده و به عنوان یک ابزار توسعه فردی و تیمی عمل کنند. در عین حال، برنامه‌ریزی روانشناختی نباید به تنهایی مورد توجه قرار گیرد. فرهنگ سازمانی و اجتماعی تیم‌ها نیز بسیار مهم است. برنامه‌های فرهنگی باید به منظور تقویت ارتباطات داخلی تیم، تشویق به همکاری و همبستگی بیشتر و ایجاد بستری مناسب برای رشد و پیشرفت هر یک از اعضا طراحی شوند. از سوی دیگر، برنامه‌های اجتماعی باید به منظور تقویت ارتباط با هواداران و اجتماع به کار گرفته شوند و تیم را به عنوان یک جزء از جوامع محلی و ملی ترویج دهند. در کل، ترکیب این سه بُعد، یعنی روانشناختی، فرهنگی و اجتماعی، میتواند تأثیرات چشمگیری بر عملکرد و ارتقاء شهرت پیشرانهای فوتبال ایران در آینده داشته باشد. در افق ۱۴۱۰، بهبود قوانین تماشاگران میتواند تأثیر مثبت چشمگیری بر فضای فوتبال ایران داشته باشد. این اقدام میتواند منجر به افزایش حضور خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها شود، زیرا قوانینی که بر اساس اصول فرهنگی و اجتماعی منطبق باشند، احساس امنیت و راحتی بیشتری را برای تماشاگران ایجاد میکنند. از طرف دیگر، این اقدام میتواند بهبود روحیه بازیکنان را نیز تضمین کند، زیرا حضور تماشاگران مثبت و حمایت‌کننده میتواند انگیزه و انرژی آنها را افزایش دهد. علاوه بر این، ارتقاء فرهنگ و اخلاقیات در ورزشگاه‌ها، باعث تقویت وحدت و همبستگی میان هواداران و بازیکنان میشود و برای موفقیت تیم ملی ایران در رقابت‌های بینالمللی اهمیت بسزایی دارد. بهبود قوانین تماشاگران همچنین میتواند به توسعه فرهنگ و والایی‌های اجتماعی کشور کمک کند. با اعمال قوانین منصفانه و دور از هرگونه تبعیض، افراد مختلف از تماشاگران می‌توانند به‌طور آزادانه از فعالیتهای ورزشی لذت ببرند. این اقدام میتواند زمینه‌ساز افزایش همبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه باشد و به ترویج ارزش‌های فرهنگی مانند احترام متقابل و تعامل بین فرهنگی کمک کند. در نتیجه، با بهبود قوانین تماشاگران در افق ۱۴۱۰، میتوان انتظار داشت که فضای فوتبال ایران به یک محیط سالم، دوستانه و پویا تبدیل شود که در بهبود وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور نیز نقش مهمی ایفا کند.
منابع:
Harari, Y. (2018). Lessons for the 21st Century. London: Johathan Cape.
Ryom, K., Ravn, M., Düring, R., & Henriksen, K. J. I. S. C. J. (2020). Talent development in football—A holistic perspective: The case of KRC Genk. 7(3), 360-369.Schwartz, B. J. A. P. (1990). The creation and destruction of value. 45(1), 7.
Scott, S. (2021). Disturbing” findings of ITV News survey of young footballers released by clubs. from ITV News https://www.itv.com/news/2021-02-04/exclusive-disturbing-findings-of-itv-news-survey-of-released-young-footballers
Identifying the effective factors in the cultural and social spheres of Iranian football in the horizon of 1410
Milad Janjan1, Ali Mohammad Safania 2*, Seyed Salaodin Naghshbandi3 ,Mohsen Baqerian Farahabadi4
1- Ph.D. Student of Sport Management, Department of Sport Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2- Professor in Sport Management, Department of Sport Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3- Assistant Professor in Sport Management, Department of Sport Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4- Assistant Professor in Sport Management, Department of Sport Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
* ....@yahoo.com
Received: 2024-08-02 Accepted: 2024-08-02 Published:…
Abstract
Knowing the key factors that are effective in the cultural and social fields of Iranian football in the horizon of 1410 can be a platform and a guide for developing a road map and development scenarios in the future of Iranian football. In terms of practical purpose, this research is exploratory in terms of its nature, which is based on the future research method, which was used to identify the influential indicators, thematic analysis method, the participants in this article are 16 experts in the field of football consisting of The chairman and vice chairman were the members of the board of directors, the general secretary and the heads of the committees of the football federation of the Islamic Republic of Iran and the elected managers of the clubs of the premier football league of Iran, who were selected in a purposeful manner. Structural analysis approach and Micmac software were used for data analysis. The results showed that after the analysis of 25 primary variables, the drivers of football's psychological effect on the people, football facilitation conditions, psychological planning and improving spectator rules have the most key role in the future of Iranian football in the cultural and social spheres. According to the findings of the research, it can be concluded that if the key forces and trends affecting the future of football evolve in the social and cultural field, the satisfaction and well-being of the spectators, social interactions between different cultures and dialects. Spectators, managers, coaches and players will go up.
Keywords: Future research, football, cultural field, social field
[1] Deloitte
[2] Financial Fair Play
[3] Curran
[4] James Dator
[5] Fraed Plack