ارزیابی قابلیت‌های ژئوتوریسمی چشمه‌های آبگرم، محدوده شهرستان‌های بستک و لارستان
نرگس شاه‌محمدی
1
(
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته اکوتوریسم، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
)
محمد اکبریان
2
(
گروه علوم جغرافیا، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
)
مهدی میرزاده کوهشاهی
3
(
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه هرمزگان
)
کلید واژه: ژئوتوریسم, آبگرم, مدل پریرا, بستک, لارستان.,
چکیده مقاله :
چشمه‌های آبگرم، از جاذبه‌های مهم زمین‌گردشگری شهرستان‌های لارستان و بستک است. هدف از این پژوهش، ارزیابی ژئوتوریسمی چشمه‌های آبگرم این دو شهرستان همجوار و مقایسه آنها از منظر ارزش‌های ذاتی و مدیریتی است. بخشی از داده‌ها همراه با کار میدانی و بخشی نیز به کمک مصاحبه با معتمدین و متخصصین محلی گردآوری شد. پس از تکمیل کارت شناسایی برای تمام مکان‌های ژئومورفیک شناسایی‌شده، از روش پریرا که ویژه ارزیابی مکان‌های ژئومورفولوژیک طراحی شده است برای ارزیابی آنها استفاده شد. نتایج ارزیابی با شاخص‌های مدل پریرا نشان داد که از نگاه عیار ژئومورفولوژیک، آبگرم «فاریاب» و «گرو» با امتیاز 58/3 بیشترین جاذبه را دارند. از بعد عیار اکتسابی، فاریاب با 13/3 بیشترین و گرو با 75/1 کمتربن ارزش‌گذاری را داشتند. عیارحفاظتی این‌آبگرم‌ها، ارزش‌گذاری یکسانی را نشان داد. در عیار مدیریتی، فاریاب با 16/8 یشترین و «چاهو» با 67/6 کمترین ارزش‌گذاری را داشت. در ارزیابی نهایی، آبگرم‌های «فاریاب» و «فتویه» بیشترین ارزش ژئوتوریسمی را دریافت کردند. اگرچه فاریاب بالاترین ارزش ژئوموفولوژیک را نیز دارا است، در مقایسه با سایر سایت‌های آبگرم، آبگرم «فتوئیه» ارزش ژئومورفولوژیک بالایی نداشته و مجموعه ارزش‌های مدیریتی باعث افزایش رتبه کلی آن شده است. به نظر می‌رسد آبگرم‌های فتوئیه و فاریاب که توسط شوراهای اسلامی این روستاها مدیریت شده و دارای امکانات و تجهیزات بیشتری هستند، عیار استفاده و به تبع آن ارزش مدیریتی و نهایتا ارزش ژئوتوریسمی بالاتری نسبت به سایر آبگرم‌های منطقه دارند. با توجه به نزدیک بودن ارزش ژئوتوریسمی آبگرم‌های «گرو» و «چاهو» با آبگرم «فتوئیه»، می‌توان چنین استنباط کرد که در صورت ایجاد زیرساخت‌های مدیریتی(افزایش عیار استفاده)، جایگاه ژئوتوریسمی این آبگرم‌ها، قابلیت ارتقا را دارد.
چکیده انگلیسی :
Natural tourism is closely linked to sustainability. In recent decades, there has been a growing interest in the application of geosciences in tourism, leading to the emergence of new terms such as geosite, geopark, geotour, and geotourism, all of which relate to the geological heritage. Spa springs are one of the important geotourism attractions in Larestan and Bestak counties. This study aims to assess the geotourism potential of the spa springs in these neighboring counties and compare them based on their intrinsic and management values. Data was collected through fieldwork and interviews with local authorities and experts. The Pereira method, designed for evaluating geomorphological sites, was used to assess the identified sites. The evaluation results using the Pereira model indicated that "Faryab" and "Garu" Spas were the most attractive with a score of 3.58 in terms of geomorphological quality. Faryab had the highest acquisition rate at 3.13, while Garu had the lowest at 1.75. The protection level of these Spas was similar. In terms of management, Faryab had the highest value at 8.16, and "Chaho" had the lowest at 6.67. In the final evaluation, "Faryab" and "Fatouye" Spas received the highest geotourism value. Despite Faryab having a higher geomorphological value compared to other spa sites, Fatouye's management values increased its overall ranking. What caused the difference in their management values is the level of use. It appears that Fatouye and Faryab spas, managed by local councils with more facilities, are more accessible and have higher management values than other spas in the region. Improving management infrastructure could enhance the geotourism potential of "Garu" and "Chaho" spas, bringing them closer to Fatouye's status. Overall, creating better management practices could increase the geotourism value of these spa springs in Larestan and Bestak counties.