تحلیل رؤیای جریره و کتایون در شاهنامه با تکیه بر نظریات یونگ
محورهای موضوعی : تربیت بدنی، مدیریت ورزشی، علوم ورزشی
1 - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران.
کلید واژه: اسطوره, شاهنامه, یونگ, رؤیا, dream, Myth, Shahnameh, Jung, جریره, کتایون, Jrireh, Katayun,
چکیده مقاله :
اسطوره روایت گر سرگذشتی مقدس و مینوی است و رؤیا پدیدة طبیعی ناخودآگاهی است که در خودآگاه تجلی می یابد. اسطوره و رؤیا باهم درپیوندند؛ آن دو بهره مند از زبانی نمادین و نیازمند به تعبیراند. این جستار برآن است تا رؤیای جریره و کتایون را در شاهنامة فردوسی با تکیه بر نظریات یونگ مورد بررسی قرار دهد. با بررسی و تحلیل رؤیاها در می یابیم؛ رؤیاها در برگیرندة تصاویر کهن الگویی از ناخودآگاه جمعی اند و در پیشبرد داستان های شاهنامه نقش بسزایی دارند. رؤیای جریره، رؤیایی بزرگ است که باتوجه به سرشت جمعی- اسطوره ای خود مرگ و نابودی ساکنان کلات را به دنبال دارد. ولیکن رؤیای بزرگ کتایون، نوید بخش جشن و سروری است که در عالم خودآگاه با ازدواج کتایون و گُشتاسپ به وقوع می پیوندد
The myth is a scared narrative and dream is an unconscious natural phenomenon that appears in conscious. Myth and dream connected to each other ; both benefiting from a symbolic language and needed explanations. The aim of this paper was to review Jrireh and Katayun dreams in the Ferdowsi Shahnameh based on Jung theory. It was concluded that dreams were considered the inclusion of archetypal image of collective unconscious and had significance role in the development of Shahnameh stories. Jrireh dream was a huge dream regarding its own collective mythological essence consequented by death for the inhabitants of Kalat desert. But big dream of Katayun promised celebration and festival that would occur with the union (marriage) of Katayoun and Goshtasp.
اسماعیل پور، ابوالقاسم، (1382). زیر آسمانه های نور، تهران: پژوهشکدة مردم شناسی (معاونت پژوهشی) و افکار، چ اول.
- اسلامی ندوشن، محمّد علی، (1376). زندگی و مرگ پهلوانان، تهران: آثار،چ هفتم.
- اسلامی ندوشن، محمّد علی ، (1365). «زنان در شاهنامه»، فردوسی، زن و تراژدی، به کوشش ناصر حریری، بابل: کتاب سرای بابل،چ اول، صص13-12.
- اسنودن، روت، (2006). خودآموز یونگ، ترجمة نورالدین رحمانیان، (1388). تهران: آشیان،چ دوم.
- الیاده، میرچا، (1959). اسطوره، رؤیا، راز، ترجمة رویا منجم، (1382). تهران: علم، چ سوم.
- الیاده، میرچا، (1991). تصاویر و نمادها، ترجمة محمد کاظم مهاجری، (1391). تهران: بنگاه ترجمه و نشر پارسه، چ اول.
- ثعالبی، عبدالملک بن محمد، (1385). شاهنامه ثعالبی در شرح احوال سلاطین ایران، ترجمة محمود هدایت، تهران: اساطیر، چ اول.
- ستاری، جلال، (1389). «اسطوره و قصه از منظر عالم المثال»، جهان اسطوره شناسی،ج 9، تهران: مرکز، چ دوم، ص105.
- شلهود، ژوزف، (1964). «ساختارهای اندیشة اسطوره ای اعراب»، جهان اسطوره شناسی، ج9، ترجمة جلال ستاری، (1389). تهران: مرکز، چ دوم، ص30.
- شولتز، دوان. پی و سیدنی اِلِن شولتز، (2005). نظریه های شخصیت، ترجمة یحیی سید محمّدی، (1387). تهران: ویرایش، چ دوازدهم.
- شوالیه، ژان و آلن گربران، ( 1969). فرهنگ نمادها، ج1، ترجمة سودابه فضایلی، (1384). تهران: جیحون، چ دوم.
- شوالیه، ژان و آلن گربران، (1969). فرهنگ نمادها، ج3، ترجمة سودابه فضایلی، ( 1382).تهران: جیحون، چ اول.
- شوالیه، ژان و آلن گربران، (1969). فرهنگ نمادها، ج4، ترجمة سودابه فضایلی، (1385). تهران: جیحون، چ اول.
- فردوسی، ابوالقاسم، (1389). شاهنامه، ج3و5و7، به تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چ سوم.
- فروید، زیگموند، (1900). تفسیر خواب، ترجمة شیوا رویگریان،(1382). تهران: مرکز، چ ششم.
- کمپبل، جوزف، (1949). قهرمان هزار چهره، ترجمة شادی خسرو پناه، ( 1389الف؛). مشهد: گل آفتاب، چ چهارم.
- کمپبل، جوزف ، (بی تا). اساطیر مشرق زمین، ترجمة علی اصغر بهرامی، (1389ب؛). تهران: جوانه رشد، چ دوم.
- لوییز فون فرانتس، ماری، (1964). « فرایند فردیّت»، انسان و سمبول هایش، ترجمة محمود سلطانیه، (1389). تهران: جامی، چ هفتم، ص344.
- مهرگان، آروین، (1390). رؤیا، آئین، اسطوره، اصفهان: فردا،چ اول.
- یاوری، حورا، (1382). « روان کاوی و اسطوره»، گسترة اسطوره، گفتگوهای محمّدرضا ارشاد، تهران: هرمس، مرکز بین المللی گفتگوی تمدن ها، چ اول، صص359-351.
- یونگ، کارل گوستاو، (1929). تحلیل رؤیا: تعبیر و تفسیر رؤیا، ترجمة رضا رضایی، (1382). تهران: افکار، چ دوم.
- یونگ، کارل گوستاو، (1964). به سوی شناخت ناخودآگاه انسان و سمبول هایش، ترجمة حسن اکبریان طبری، ( 1387). تهران: دایره، چ سوم.
-یونگ، کارل گوستاو ، (1954). روح و زندگی، ترجمة لطیف صدقیانی، (1389 الف؛ ). تهران: جامی، چ چهارم.
- یونگ، کارل گوستاو، (1964). « کند و کاو در ناخودآگاه»، انسان و سمبول هایش، ترجمة محمود سلطانیه، (1389 ب؛). تهران: جامی، چ هفتم، صص19-15.
- یونگ، کارل گوستاو، (1989). خاطرات، خواب ها، تفکرات، ترجمة بهروز ذکا، (1390 الف؛ ). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، چ اول.
- یونگ، کارل گوستاو، (1996). رؤیاها، ترجمة ابوالقاسم اسماعیل پور، (1390 ب؛). تهران: قطره، چ پنجم.
- یونگ، کارل گوستاو، (1931). انسان امروزی در جستجوی روح خود، ترجمة فریدون فرامرزی و لیلا فرامرزی، (1390 پ؛). مشهد: آستان قدس رضوی، چ دوم.
- یونگ، کارل گوستاو، (1944). روان شناسی و کیمیاگری، ترجمة محمود بهفروزی، (1390 ت؛). تهران: جامی، چ اول.