بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران

محورهای موضوعی : حقوق و علوم سیاسی

علی علی حسینی ¹ (دانشگاه اصفهان، گروه علوم سیاسی، اصفهان، ایران.)
مینا نظری ² (دانشگاه اصفهان، گروه علوم سیاسی، اصفهان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1394/09/21 تاریخ پذیرش : 1394/12/09 تاریخ انتشار : 1395/01/01

کلید واژه: مشارکت سیاسی, جمهوری اسلامی ایران, زنان, ساختار مدیریت سیاسی,

چکیده مقاله :

هدف از این پژوهش بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی با روش توصیفی- تحلیلی بود؛ به این منظور درگام نخست به تفکیک بین مشارکت سیاسی دردو سطح نخبه و توده پرداخته شده است و در گام بعدی با مراجعه به داده‌ها‌ی آماری موجود درمراکز آماری کشور، مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی برمبنای شاخص‌های سنجش مدیریت سیاسی بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد، مشارکت سیاسی زنان در شاخص‌های مدیریتی یکسان نیست و طیفی از عدم حضور، مشارکت اندک و حضورمناسب تر را دربرمی گیرد. در شاخص‌هایی همچون ریاست جمهوری، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان به عنوان دو رکن مهم قوه ی مقننه زنان حضوری ندارند؛ در برخی دیگر از شاخص ها همچون تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشارکت زنان اندک است چنانچه زنان درنهمین دوره از مجلس شورای اسلامی ازمجموع 286 کرسی تنها توانستند بر 9 کرسی از مجلس تکیه زنند. زنان در برخی شاخص‌ ها همچون حضور در نمایندگی های بین المللی حضور مناسبتری دارند؛ امری که بیش از هرچیز منشا آن را باید در افزایش تحصیلات علمی و دانشگاهی زنان ارزیابی گردد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this article was to study the political participation of women in political management structure of the Islamic Republic of Iran based on a descriptive – analytical method. At the first step, two levels of the political participation has been differentiated elite and mass participation. At the next step by referring to the statistical data, political participation of women in political management structure has been studied based on the indices of political management. The results of the study showed that women's political participation in managerial indices were not counterbalanced. In fact it ranged from absence, low participation to more appropriate presence. Women have no presence in indexes such as presidential, the Expediency Council and the Guardian Council, as the two important pillars of the legislature; Also, women's participation was low in some other indicators such as the number of deputies of the Islamic Consultative Assembly, so that women could only maintained nine seats of the 286 seats of the Parliament in the ninth election of the Islamic Consultative Assembly. The presence of women at the other indicators such as international delegations was assessed more appropriate; which it should be valuated due to the increasing of the women's academic education.

منابع و مأخذ:

- آبراهامیان ،یرو اند( 2008).تاریخ ایران مدرن،ترجمه محمد ابراهیم فتاحی(1389)، تهران ، نشر نی ،چاپ چهارم

- ابطحی،حسین. شهریاری، ابوالقاسم.(1393) بررسی عوامل موثربرمشارکت سیاسی زنان مطالعه مورد ی شهر بوشهر.زن درتوسعه   وسیاست، دوره ی دوازدهم ،شماره ی دوم،ص286-265.

- ارشادی، مریم(1384)زنان و شش دوره نمایندگی مجلس  شورای اسلامی، ماهنامه پیام زن ،شماره 157، ص 78.

- ازغندی، علیرضا ( 1389). درآمدی برجامعه شناسی سیاسی ایران، تهران ، نشر قومس

- امام جمعه زاده، سید جواد.ابراهیمی پور، حورا.رهبر قاضی، محمود رضا(1392) سنجش رابطه ی فرهنگ سیاسی  و رفتار سیاسی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان .فصلنامه زن درتوسعه و سیاست، دوره یازدهم ، شماره اول، ص 134-119.

- امام خمینی (ره ).(1357)، در جستجوی راه امام، تهران  ، انتشارات امیر کبیر .

- بشیریه، حسین( 1387). سیری  در نظریه‌های جدید در علوم سیاسی، تهران  ، نشر علوم نوین.

- بهشتی، ابراهیم (1393)روزنامه ایران، سال بیست و یکم ، شماره 5882،ص 10.

- بهفر، مهری.(1387).گذری برنخستین نشریه زنان،نشریه حقوق زنان، شماره 9،ص 59-46.

- پای، لوسین دبیلو، بایندر، لئونارد، (1971) بحران‌ها و توالی در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه سروری(1380)، تهران ، انتشارات پژوهشکده‌ی  مطالعات راهبردی .

- پیشگاهی فرد، زهرا. زهدی کهرپور، محمد، عابدینی راد، آرزو (1393). کارکرد توانمند سازی جنسیتی در توسعه مشارکت سیاسی زنان مورد:کشورهای حوزه اسیای مرکزی و قفقاز. فصلنامه مطالعات اوراسیا مرکزی، دوره هفتم، شماره دوم ص265-289.

- تاج زاده، سید مصطفی(1381). در دفاع از انتخابات آزاد و عادلانه، تهران ، انتشارات فرهنگ و اندیشه .

- خلیلی،محسن (1386). آسیب شناسی مشارکت سیاسی زنان در جامعه معاصر ایران ، فصلنامه زن درتوسعه و سیاست ، شماره دوم ،ص 165.

- دلریش، بشری(1375 ). زن در دوره‌ی قاجار،تهران سازمان تبلیغات اسلامی.

- راش، مایکل(1992).جامعه و سیاست ،مقدمه ای برجامعه شناسی سیاسی، ترجمه منوچهر صبوری(1377). تهران ، انتشارات سمت .

- رضایی، زهرا (1383). سازمانهای غیر دولتی و عملکرد آنها ، فعالیت زنان در سازمانهای غیر دولتی در سطوح نظام سیاسی.نشریه حقوق زنان، شماره25، صص22-17

- رهبر،عباس علی(1380)،تاثیر عوامل ملی و مذهبی در افزایش مشارکت سیاسی جوانان ، دانشجو،تهران ،انتشارات مرکزتحیقات،مطالعات و سنجش برنامه ای صدا و سیما.

- ستاری، جلال( 1373 ). سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران ، نشر مرکز چاپ اول .

- سو، آلوین ی(1990). تغییرات اجتماعی و توسعه. ترجمه محمود حبیبی مظاهری (1378). تهران، پژوهشکده ی مطالعات راهبردی.

- شعبانی، قاسم(1374 ).حقوق اسلامی و ساختار جمهوری اسلامی ایران، تهران ، انتشارات اطلاعات .

- طغرانگار، حسن(1383 ).حقوق سیاسی، اجتماعی زنان قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران، تهران ، انتشارات مرکزاسناد انقلاب اسلامی

- ظهیری نژاد ارشادی، مینا(1389). ماجرای کشف حجاب. سیاست خارجی ،سال 9 ،شماره دوم.

- عمید زنجانی،عباسعلی(1367) .فقه سیاسی،تهران ، انتشارات امیر کبیر.

- فوران، جان، (1993). مقاومت شکننده، ترجمه احمد تدین(1392) تهران ، رسا چاپ سیز دهم.  

- قوام،عبدالعلی(1371).توسعه ی سیاسی وتحول اداری .نشر قومس

- مدنی،جلال الدین(1369) . حقوق اساسی در جمهوری اسلامی،تهران ، انتشارات صدا و سیما .

- مرکز آمار ایران (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن .

- مرکز آمار ایران(1365). سرشمای عمومی نفوس و مسکن .

- مرکز آمار ایران(1375) .سرشماری عمومی نفوس و مسکن .

- مرکز آمار ایران(1385).سرشماری عمومی نفوس و مسکن.

- مرکز آمار ایران(1391). سالنامه‌ی آماری .

- مصفا،نسرین(1375). مشارکت سیاسی زنان در ایران،تهران ،انتشارات وزارت امور خارجه.

- مطهری،مرتضی(1364 ).پیرامون انقلاب اسلامی، قم ، انتشارات وابسته به حوزه‌ی علمیه‌ی قم.

- میشل، اندره( 2008 ).جنبش اجتماعی زنان، ترجمه‌ی هما زنجانی(1372) مشهد ، انتشارات نیکا.    

- نشریه حوراء(1384) مسئله بین الملل زنان؛ عرصه تقابل دو نگاه. مرکز تحقیقات زن و خانواده، شماره 11، ص5.

- نظرپور ،محمد تقی.(1382) ارزشها درتوسعه ، تهران پژوهشکده ی فرهنگ و اندیشه اسلامی. چاپ اول

- هانتینگتون، ساموئل، واینر، مایرون (1987). درک توسعه سیاسی، ترجمه و انتشارات پژوهشکده ی مطالعات راهبردی (1379) تهران.