کمخونی همولیتیک ناشی از مسمومیت تجربی با پیاز در گوسفند قزل ایرانی
محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکییعقوب حاجی صادقی 1 , مجید فرتاش وند 2 , مهدی شکوهی 3 , سیدرضی بهاورنیا 4
1 - عضو انجمن علمی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، دانشکده دامپزشکی، تبریز، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، استادیار دانشکده دامپزشکی، گروه علوم درمانگاهی، تبریز، ایران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، دانشکده دامپزشکی، کارشناس آزمایشگاه، تبریز، ایران
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، دانشکده دامپزشکی، کارشناس آزمایشگاه، تبریز، ایران
کلید واژه: کمخونی همولیتیک, گوسفند ایرانی, مسمومیت با پیاز,
چکیده مقاله :
این مطالعه بر روی 10 راس گوسفند نر یکساله نژاد قزل انجام گرفت. جهت اطمینان از سلامت دام ها و نیز اجرای درمان ضدانگل، دام ها به مدت یک ماه بدون هیچ مداخله دیگر و با جیره معمول و مرغوب نگه داری شدند. سپس به تدریج در جیره روزانه دام ها پیاز اضافه شد و در نهایت پس از یک هفته گوسفندان فقط با پیاز تغذیه می شدند. دام ها به مدت 10 هفته با پیاز تغذیه شدند و در طی این مدت در فواصل منظم و هر هفته یک بار از دام ها خون گیری می شد. بیشترین نشانه های بالینی مشاهده شده شامل کم خونی، رنگ پریدگی مخاطات، تاکیکاردی، تغییر رنگ مختصر ادرار، ضعف و بیحالی بود. یکی از گوسفندان علایم تشنج ناشی از ایسکمی مغزی نشان می داد. تعداد گلبول های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت از هفته اول رو به کاهش بود که در هفته سوم به سطح معنی داری رسید (01/0>p). تعداد اجسام هینز مشاهده شده در گلبول های قرمز از هفته اول به شدت افزایش یافت که در هفته پنجم آزمایش به بیشترین حد خود رسید (001/0>p). از هفته هشتم به بعد بهبودی نسبی در شاخص های هماتولوژیک دیده می شد، با وجود این دو راس از گوسفندان تحت مطالعه از فرط کم خونی تلف شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد تغذیه گوسفندان با پیازهای مازاد و حذفی کشاورزان باید با احتیاط باشد تا اثرات زیان بار ناشی از کم خونی همولیتیک به حداقل برسد.
This study was conducted on 10 male Iranian Ghezel sheep. To ensure the health of livestock and deworming treatment, sheep were kept without any intervention and on a normal and high quality diet for a month. Then onion was added to the animal's diet gradually, and after a week sheep were fed only with onions. Animals were fed with onions for 10 weeks, regular and weekly blood sampling was done during this period. Clinical findings included anemia, paleness of mucus membranes, tachycardia, weakness, lethargy and death in some cases. Red blood cell counts, hemoglobin and hematocrit decreased from week 1, reaching to a significant low on week 3 (p<0.01). The Heinz body counts were increased dramatically from week 1 peaking on week 5 (p<0.001). A slight increase in hematological indices occurred after week 8; however 2 sheep died due to severe anemia. Results from this study indicated that feeding sheep with excess onions should be done cautiously to minimize the harmful effects caused by hemolytic anemia.