بررسی کیفیت بهداشتی آب‌های معدنی طبیعی به فروش رسیده در سطح شهر تبریز در سال 1387

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

جلیل خندقی ¹ ( گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سراب، سراب، ایران )
محمدرضا صحت خواه ² ( آزمایشگاه مواد غذایی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی، تبریز، تبریز، ایران )

تاریخ دریافت : 1388/01/19 تاریخ پذیرش : 1388/10/14 تاریخ انتشار : 1388/06/01

کلید واژه: آب معدنی طبیعی, تعداد کل میکروارگانیسم‌های هوازی, کلیفرم, فیلتراسیون غشایی, بیشترین تعداد احتمالی,

چکیده مقاله :

با افزایش رو به رشد تولید و مصرف آب های معدنی بطری شده در کشورمان در دهه اخیر توجه به کیفیت میکروبی این محصولات بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف از مطالعه حاضر آزمایش تعدادی از آب های معدنی طبیعی بطری شده که در سطح شهر تبریز به فروش می رسند، می باشد. در این بررسی تعداد 150 نمونه از این محصولات از نظر تعداد کل میکروارگانیسم های هوازی، کلیفرم ها، کلیفرم هایمدفوعی، اشرشیاکولای، استرپتوکوک هایمدفوعی، کلستریدیوم پرفرینجنس و سودوموناس آئروجینوزا مورد ارزیابی قرارگرفتند. تعداد کل میکروب های هوازی، سودوموناسوکلستریدیوم با روش فیلتراسیون غشایی و کلیفرم هاواسترپتوکوک هایمدفوعی با روش بیشترین تعداد احتمالی (MPN) مورد آزمایش قرار گرفتند.نتایج حاکی از این بود که در 3/25 درصد از نمونه ها هیچ گونه رشدی در پلیت حاوی محیط پلیت کانت آگار وجود نداشت و در 2 درصد از نمونه ها تعداد کل میکروارگانیسم های هوازی در سطح بالایی (بیشتر از 20 باکتری در هر میلی لیتر) قرار داشت. همچنین از مجموع 6/72 درصد از نمونه هایی که از نظر تعداد کل میکروب های هوازی قابل قبول بوده اند، به ترتیب 75/2، 83/1، 75/2 و 91/0 درصد با کلیفرم ها، استرپتوکوک های مدفوعی، سودوموناس وکلستریدیوم آلوده بودند.

چکیده انگلیسی:

With the significant increase in bottled natural mineral water production and consumption over the last decade in our country, there has been a growing concern over the microbiological quality of such products. The purpose of the present study was to analyze various bottled natural mineral waters sold in Tabriz. In this study, 150 samples of such products were examined for aerobic colony count, coliforms, fecal coliforms, Escherichia coli, fecal streptococci, Clostridium perfringenes and Pseudomonas aeruginosa. Aerobic colony count pseudomonas and clostridium were determined using membrane filtration method and most probable number (MPN) method was used for determining coliforms and fecal streptococci. The results indicated that in 25.3% of the samples there was no microbial growth in plate count agar media and 2% of the samples were contaminated with high levels of aerobic colony count (more than 20 bacteria/ ml). Furthermore, of the 72.6% of samples with acceptable aerobic colony count, 2.75%, 1.83%, 2.75% and 0.91% were contaminated with coliforms, fecal streptococci, pseudomonas and clostridium respectively.

منابع و مأخذ:

1. رضویلر، و. (1378): میکروب­های بیماری­زا در مواد غذایی و اپیدمیولوژی مسمومیت­های غذایی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات: 95 – 84.


2. مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (1365): ویژگی­های باکتریایی آب معدنی، انتشارات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، شماره 2591.


3. مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (1382): آب معدنی، روش آزمون میکروبیولوژیکی، انتشارات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، شماره 5869.

1. 4.  Cowman, S. and Kelsey, R. Bottled Water. In: Vanderzant, C. and Splittstoesser, D.F. (1992):  Compendium of methods for the microbiological examination of foods. 3^rd ed., APHA , WashingtonDC, pp: 1031-1036.

5. Harrigan,W.F. Microbiological examination of specific foods-Water. In: Harrigan,W.F. (1998): Laboratory methods in food microbiology. 3^rd ed., Academic press, London, pp: 298-305.


6. Hunter, R.P. (1993): The microbiology of bottled natural mineral waters (a review). Journal of applied bacteriology, (74): 345-352.


7. Kerr, M., Fitsgerald, M., Sheridan, J.J., Mcdowell, D.A. and Blair, I.S. (1999): Survival of Escherichia coli O157:H7 in bottled natural mineral water. Journal of applied microbiology, (87): 833-841.


8. Loy, A., Beisker, W. and meier, H. (2005): Diversity of bacteria growing in natural mineral water after bottling, Applied and environmental microbiology, (71): 3624-3632.


9. Mac Fadin, J.F. Section ш: Identification schems-gram negative bacteria. In: Mac Fadin, J.F. (2000): biochemical tests for identification of medical bacteria, 3^rd ed., Lippincott, Williams&Wilkins, Washington, USA, pp: 705-731.


10. Mavridou, A. (1992): Study of the microbial flora of a non-carbonated natural mineral water. Journal of applied bacteriology, (73): 355-361.


11. Tamaguini, L.M. and Gonzales, R.D. (1997): Bacteriological srability and growth kinetics of Pseudomonas aeroginosa in bottled water. Journal of applied microbiology, (83): 91-94.


12. Warburton, D., Harrison, B., Crawford, C., Foster, R., Fox, C., Gour, L. and Krol, P. (1998): A further review for the microbiological guality of bottled water soled in Canada: 1992-1997 survey results. International journal of food microbiology, (39): 221-226.