مطالعه هیستوپاتولوژی اثرات محافظتی عصاره الکلی کلاله زعفران بر تغییرات بافتی کبد و کلیه در موشهای صحرایی دیابتی شده توسط آلوکسان
محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی
داریوش مهاجری
1
(گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
مهران مسگری عباسی
2
(مرکز تحقیقات کاربردی دارویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران)
غفور موسوی
3
(گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
یوسف دوستار
4
(گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
بهرام عمواوغلی تبریزی
5
(گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
کلید واژه: زعفران, هیستوپاتولوژی, دیابت, آلوکسان, کلاله, عصاره الکلی,
چکیده مقاله :
چکیده دیابت ملیتوس اختلالی متابولیکی است که گریبانگیر بشر بوده و از شیوع بالایی در سراسر جهان برخوردار میباشد. نارساییهای کبدی و کلیوی از عوامل عمده مرگ و میر در این بیماری شناخته شدهاند. گیاهان بسیاری از سراسر جهان جهت مداوای افراد دیابتیک توصیه شدهاند. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات محافظتی عصاره الکلی کلاله زعفران بر بافت کبد و کلیه موشهای صحرایی دیابتی شده توسط آلوکسان میباشد. بدین منظور، 72 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، بهطور تصادفی در 6 گروه 12 تایی (شاهد سالم، سالم تیمار با عصاره، دیابتیک ملایم، دیابتیک ملایم تیمار با عصاره، شدیداً دیابتیک و شدیداً دیابتیک تیمار با عصاره) توزیع گردیدند. مؤثرترین دز کاهنده قند خون عصاره (40 میلیگرم بهازای هر کیلوگرم وزن بدن)، بهشکل محلول در سالین نرمال (10 میلیلیتر بهازای هر کیلوگرم وزن بدن) بهصورت داخل صفاقی و بهمدت 30 روز متوالی به گروههای تیمار با عصاره تزریق شد. گروههای شاهد نیز بههمان روش، سرم فیزیولوژی دریافت کردند. 4 ساعت بعد از آخرین تزریق عصاره، همزمان همه موشها با ایجاد جابهجایی در مهرههای گردن به راحتی کشته شدند. نمونههای بافتی اخذ شده از کبد و کلیه تمامی موشها در فرمالین بافری 10 درصد پایدار گردید. از نمونههای فوق با استفاده از شیوههای رایج پاساژ بافت و تهیه مقطع، برشهای هیستولوژی به ضخامت 5 میکرون تهیه گردید. آسیبشناسی بافتی کبد و کلیه موشهای دیابتی شده، حاکی از بروز تغییرات دژنراتیو در هپاتوسیتهای اطراف وریدچه مرکزی، گلومرولیت غشایی- افزایشی، تورم سلولهای پوششی لولههای ادراری، ارتشاح لمفوسیتی، پرخونی و خونریزی بود. آسیبهای مذکور در موشهای شدیداً دیابتیک بارزتر بود. در مشاهدات ریزبینی، کبد و کلیه موشهای دیابتیک تیمار با عصاره زعفران تقریباً طبیعی بهنظر میرسیدند. نتایج بررسی حاضر نشان میدهد که عصاره الکلی کلاله زعفران مانع از بروز آسیبهای زود هنگام کبد و کلیه در موشهای صحرایی دیابتیک تجربی میگردد. بنابراین، این عصاره میتواند پس از انجام کارآزماییهای شاهددار اتفاقی، بهعنوان عاملی مؤثر در پیشگیری نفروپاتی و هپاتوپاتی دیابتی توصیه گردد.
Diabetes mellitus is a metabolic disorder affecting mankind and its incidence is considered to be high all over the world. Hepatic and renal insufficiencies are identified as the most important causes of death in this disease. A multitude of herbs has been described for the treatment of diabetics throughout the world. The aim of the present study was to assess the protective effects of ethanolic saffron stigma extract (Crocus sativus L.) on early hepatic and renal injuries in alloxan-induced diabetic rats. For this purpose, 72 male wistar rats were randomly assigned to six different groups of 12 rats each, including healthy control rats, healthy control rats receiving ethanolic saffron extract, mild diabetic (MD) rats, mild diabetic rats receiving ethanolic saffron extract, severely diabetic (SD) rats and severely diabetic rats receiving ethanolic saffron extract. The most effective dose of the extract in reducing blood glucose (40 mg/kg), dissolved in normal saline solution (10 ml/kg) was administered intraperitoneally to treatment groups receiving the extract for 30 consecutive days. Control groups received normal saline solution in the same manner. Four hours after the last extract injections, all rats were euthanized simultaneously by cervical dislocation. Tissue specimens were fixed in 10% buffered formalin and 5 micron thick sections were prepared using routine hitopathological techniques. Histopathology of the liver and kidney in diabetic rats showed a spectrum of changes including periportal degeneration, membranoproliferative glomerulitis, enlargement of lining cells of tubules, lymphocytic infiltration, hyperemia and hemorrhage. These injuries were more prominent in SD rats. The histopathological appearance of liver and kidneys in ethanolic extract treated diabetic rats was near normal. The findings of the present study indicate that ethanolic extract of Crocus sativus L. stigma has protective effects on early diabetic nephropathy and hepatopathy in experimentally induced diabetes. Therefore, ethanolic extract of Crocus sativus L. stigma is recommended for prevention of early renal and hepatic injuries in diabetes mellitus, after randomized clinical trials.
1. ابراهیم زاده، ح.، رجبیان، ط.، ابریشمچی، پ.، کرمیان، ر. و صبورا ع. (1385): زعفران ایران با نگاه پژوهشی، چاپ اول، انتشارات اطلاعات، صفحات: 591-587.
_||_