بررسی رخداد توکسمی آبستنی در گوسفندان منطقه صوفیان تبریز

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

علی حسن پور ¹ , غلامعلی مقدم ² , بهرام عمواوغلی تبریزی ³ , حمید میرزایی ⁴ , کریم حاجی پور صوفیانی ⁵

1 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
2 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
4 - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
5 - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1386/10/14 تاریخ پذیرش : 1386/10/14 تاریخ انتشار : 1386/03/01

کلید واژه: گلوکز, توکسمی آبستنی, میش, بتاهیدروکسی بوتیریک اسید مقدمه,

چکیده مقاله :

این تحقیق به منظور بررسی وضعیت رخداد توکسمی آبستنی در گوسفندان منطقه صوفیان انجام گرفت. در این بررسی از 134 رأس میش آبستن سنگین در دو نوبت قبل و بعد از زایمان بصورت تصادفی خونگیری به عمل آمد و میانگین سرمی گلوکز، بتا هیدروکسی بوتیریک اسید، اوره سرم خون و کلسیم اندازه گیری شد. مقدار متوسط BHBA قبل از زایمان mmol/lit 15/046/0 و بعد از زایمان mmol/lit 11/04/0 بود که اختلاف معنی داری بیـن این دو میـانگین وجـود داشت (05/0>P). اختـلاف میانگین سرمی و انحراف استاندارد گلـوکز قبل از زایمان (mg/dl04/166/51) و بعد از زایمـان (mg/dl 12/1518/62) معنی دار بود (05/0 P<). بین میـانگین BHBA و گـلوکز سـرم قبـل و بعد از زایمــان یک همبستـگی منفـی (59/0-=r و 55/0-=r) با ارتباط معنی دار وجود داشت(01/0 P<). میانگین BUN قبل از زایمان بیشتر از میانگین آن در بعد از زایمان بود ولی اختلاف بین دو میانگین معنی دار نبود. میانگین و انحراف استاندارد کلسیم قبل از زایمـان mg/dl 72/259/12 و بعد از زایمــان mg/dl77/006/10 بود که اختلاف معنی داری در بین این دو میانگین وجود داشت (01/0 P<)، ولی ارتباط معنی داری بین گلوکز و کلسیم سرم وجود نداشت. در این بررسی از گوسفندان در سنین مختلف به صورت تصادفی خونگیری به عمل آمد ولی ارتباطی بین بروز بیماری و سن گوسفندان وجود نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده، گوسفندان آبستن مستعد ابتلا به توکسمی آبستنی تحت بالینی هستند که از نظر اقتصادی هم در میش آبستن و هم در مورد بره های متولد شده از این دام ها حائز اهمیت است و باید اقدامات پیشگیری کننده به عمل آید.

چکیده انگلیسی:

This study was conducted to investigate the occurrence of pregnancy toxemia in the sheep of Sofian area. In this study 134 blood samples were collected randomly from pregnant ewes before and after parturition, and the mean serum concentration of glucose, betahydroxybutyric acid (BHBA), urea and calcium were measured. The mean ± SD of BHBA concentration in prepartum and postpartum periods was 0.46± 0.15 and 0.4± 0.11 mmol/l respectively. There was significant difference between these two periods (P<0.05). The mean ± SD of blood glucose concentration before and after parturation was 51.6± 16.04 and 62.18 ± 15.12 mg/dl respectively with a significant difference between the two periods (P<0.05). There was significant negative correlation between BHBA and serum glucose in prepartum and postpartum periods (r=- 0.59 and r=-0.55) (P<0.01). The mean level of BUN in prepartum period was greater than postpartum period but this difference was not significant. The mean ± SD of serum calcium concentration at prepartum and postpartum periods was 12.59 ± 2.72 and 10.06 ± 0.77 mg/dl respectively with a significant difference between these two periods (P<0.01) but there was no correlation between glucose and calcium concentrations in serum. In this study blood samples were collected randomly from ewes at different ages but there was no correlation between disease occurrence and the age of ewes. Thus considering the results this study it is concluded that pregnant ewes are predisposed to subclinical pregnancy toxemia which is economically important both in pregnant ewes and lambs born from them and preventive measures must be employed.

منابع و مأخذ:

- آبــادیه، ر. (1383): بررسی مقــادیر ســرمی آنزیم هـای کبدی (ALT,AST,GGT,ALP) در گاوهای مبتلا به کتوز تحت بالینی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، پایان نامه شماره 649.

2- حسن پور،  ع. (1378): بررسی وضعیت سیمای متابولیکی در گله گاوهای شیری اطراف شهرستان تبریز، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد تبریز ، پایان نامه شماره 259.

3- راسخی، ص. و صابری شکیب، ج. (1377): بیماری های گوسفند، (ترجمه)، تالیف: استرایتون، ا. تهران، انتشارات نور بخش، صفحه: 207-208.

4- سیفی، ح. و رئوفی، ا. (1380): طب داخلی دام های بزرگ، (ترجمه)، تالیف: اسمیت، ب. پ. جلد 2، تهران، انتشارات نوربخش، صفحه: 462-466.

5- شهبازی، پ. و ملک نیا، ن. (1377): بیوشیمی عمومی، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، جلد 2، صفحه: 227-187 ، 465-462 ، 564-552.

6- صوفی سیاوش، ر. (1369): تغذیه دام، (ترجمه)، تالیف: مک دونالد و همکاران. انتشارات عمیدی، صفحه: 15-25، 124-127، 205-230، 273-274.

7- گرجی دوز، م. و فرزانه، ن. (1379): طب داخلی دام های بزرگ، (ترجمه)، تالیف: اسمیت، ب. پ. جلد 3، تهران، انتشارات نوربخش، صفحه: 466-480.

8- مستغنی، خ. (1378): بیماری های متابولیک و تغذیه ای دام، انتشارات دانشگاه شیراز، صفحه: 16-2 ، 62-59.

9- مهانفر، ح. (1383): بررسی فصلی عیار سرمی کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گوسفندان کشتاری کشتارگاه تبریز در سال      82-81، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، پایان نامه شماره 630.

10- نادعلیان، م. (1381): بیماری های دستگاه گوارش نشخوارکنندگان، انتشارات دانشگاه تهران، صفحه:  92-91.

11- نفیسی، س. و مزدک، ر. (1382): فیزیولوژی مقایسه ای دستگاه گوارش، انتشارات جهاد دانشگاهی اورمیه، صفحه: 105- 100، 120-110.

12- Bickhardt, K., Henze, P. and Ganter, A. (1998): Clinical finding and differential diagnosis in ketosis and hypercalcemia in sheep, Dtsch Tieraztl Wochenschr German. 105(11): 413 – 419.

13- Henze, P., Bickhardt, K., Fuhrmann, H. and Sallmann, H. (1998): Spontaneouse pregnancy toxemia in sheep and the role of insulin in the treatment, Zentralblatt-fur Veterinarmedizine Reihe A. 45(5): 255-266.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14- Lacetera, N., Bernabucci, U., Ronchi, B. and Nardone, A. (2001): Effects of subclinical pregnancy toxemia on immune responses in sheep, Veterinary Research Commun. 62(7): 1020-1024.

15- Radostits, O.M., Gay, C.C., Blood, D.C. and Hiachelif, K.W. (2000): Veterinary Medicine. 9^th ed. Saunders, Philadelphia, pp: 1452-1462.

16- Ramin, A.G., Asri- Rezaie, S. and Macali, S.A. (2007): Evaluation on serum glucose, BHB, urea and cortisol in pregnant ewes. Medycyna Wet. 63(6): 674-677.

17- Rook, J. (2000): Pregnancy toxemia of ewes, does, and beef cow, Veterinary Clinical North American food Animal Practice. 16(2): 293-317.

18- Schlumbohm, C., and Harmeyer, J. (2003): Hypocalcemia reduces endogenous glucose production in hyperketonemic sheep, Journal of Dairy Science.  86(6): 1953-1962.

19- Schlumbohm, C., and Harmeyer, J. (2004): Hyperketonemia impairs glucose metabolism in pregnant and nonpregnant ewes, Journal of dairy science. 87(2): 350-358.

20- Scott, P., Sargison, N., Penny, C., Pirie, R., and Kelly, J. (1995): Cerebrospinal fluid and plasma glucose concentration of ovine pregnancy toxemia cases, inappetant ewes and normal ewes during late gestation, The British Veterinary Journal. 151(1): 39-44.