تحلیلی بر بازآفرینی بافت های آسیبپذیر شهری در مواجهه با مخاطرات طبیعی با تاکید بر سیلاب؛ مطالعه موردی: شهر بابل
فاطمه فتوحی اهلی
1
(
دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران
)
غلامرضا جانبازقبادی
2
(
دانشیار و عضو هیأت علمی، گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران
)
صدرالدین متولی
3
(
دانشیار و عضو هیأت علمی، گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران
)
جلال عظیمی آملی
4
(
دانشیار و عضو هیأت علمی، گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران
)
کلید واژه: بازآفرینی , بافت های آسیب پذیر شهری , مخاطرات طبیعی, سیلاب, شهر بابل,
چکیده مقاله :
سیلاب یکی از مهمترین بلایای طبیعی است که خسارات وارده از آن به انسان از سایر بلایا بیشتر است. هدف این پژوهش، بازآفرینی بافتهای آسیبپذیر در شهر بابل در مواجهه با بحران سیل می باشد. روش پژوهش حاضر از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی – توسعه‌ای می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می‌باشد. برای اولویت‌بندی شاخصهای موثر بر بازآفرینی بافتهای آسیب پذیر شهری در مواجهه با مخاطرات طبیعی با تاکید بر سیلاب در شهر بابل از آزمون فریدمن در نرمافزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که هر يک از مولفههاي بازآفريني شهري، براي محلههاي داراي بافتهاي آسيبپذير شهري در برابر مخاطره سيلاب دارای سهم و میزانی متفاوت نسبت به یکدیگر میباشند. نتایج حاصل از ارزیابی اثرات شاخصهای کالبدی-زیرساختی-محیطی مرتبط با بازآفرینی بافتهای آسیبپذیر شهر بابل در مواجهه با مخاطرات طبیعی با تأکید بر سیلاب نیز نشان داده است که شاخصهای دسترسی، مقاوم‌سازی، فضای سبز و باز، و آلودگی محیط با میانگین بالاتر از میانه نظری و با سطوح معناداری مثبت، تأثیر بسیار موثری در بازآفرینی بافتهای آسیبپذیر شهر بابل در مواجهه با مخاطرات طبیعی، به ویژه سیلاب، دارند. در مقابل، شاخصهای حرائم و زیرساخت‌ها با میانگین‌های پایین‌تر از میانه نظری و با سطوح معناداری منفی، تأثیر چندانی در بازآفرینی بافتهای آسیبپذیر شهر بابل در مواجهه با مخاطرات طبیعی، به‌ویژه سیلاب، ندارند. این نتایج نشان می‌دهند که نیاز به افزایش توجه به شاخصهای حرائم و زیرساخت‌ها در فرآیند بازآفرینی و مدیریت بحران در این شهر، جزء اولویت‌های اصلی است.
چکیده انگلیسی :
Floods are one of the most significant natural disasters, causing more damage to humans than other disasters. The purpose of this study is to revitalize vulnerable urban fabrics in Babol in the face of flood crises. The nature and method of this research are descriptive-analytical, and its purpose is applied-developmental. The tool for collecting information is a questionnaire. To prioritize the effective indicators for revitalizing vulnerable urban fabrics in the face of natural hazards, with an emphasis on floods in Babol, Friedman's test was used in SPSS software. The results showed that each component of urban revitalization has a different share and measure for neighborhoods with vulnerable urban fabrics against flood hazards. The results of evaluating the effects of physical-infrastructure-environmental indicators showed that accessibility, reinforcement, green and open spaces, and environmental pollution indices, with a mean above the theoretical median and positive significance levels, have a very effective impact on revitalizing vulnerable urban fabrics in Babol in the face of natural hazards, especially floods. In contrast, the indices of infrastructure and services have lower means than the theoretical median and negative significance levels, indicating that they do not have much impact on revitalizing vulnerable urban fabrics in Babol in the face of natural hazards, particularly floods. These results indicate that increasing attention to infrastructure and services indices in the revitalization and crisis management process in this city is among the main priorities.
1. Akbari, P., Habibi, K., Ahmadi, M. (2022). Explanation and Evaluation of Economic Regeneration Based on Creative Urban Spaces with a Branding Approach (Case Study: Sanandaj City). Geography and Urban Space Development, Vol. 9, No. 1, Serial No. 16, pp. 33–52. [In Persian]. https://jgusd.um.ac.ir/article_40605.html
2. Torabi, A., Motevalli, S., Janbaz-Ghobadi, G. (2021). Identifying Resilience Components of Coastal Border Cities Against Natural Hazards (Case Study: Behshahr Coastal Border City). Quarterly Journal of Border Sciences and Technologies, Vol. 10, No. 4, pp. 161–190. [In Persian]. https://www.sid.ir/paper/410481/fa
3. Hasanzadeh Tavakoli, S., Zand-Moghadam, M.R., Karkeh-Abadi, Z. (2019). Assessing the Resilience of Worn-Out Fabrics Against Natural Hazards; Case Study: Worn-Out Fabric of Semnan City. Sustainable City Quarterly, Vol. 2, No. 4, pp. 83–99. [In Persian]. https://www.sid.ir/paper/361671/fa
4. Derafshi, K., Sadough, H., Mehrjoonjad, A., Khaledi, S. (2020). Micro-Zoning Vulnerability Caused by Flooding in Babol City. Biannual Journal of Sustainable Development in Geographical Environment, Vol. 2, No. 2 (Spring and Summer), pp. 150–167. [In Persian]. https://doi.org/10.52547/sdge.2.2.150
5. Rasouli, M., Ahadnejad, M., Heidari, M.T. (2021). Explanation of Urban Worn-Out Fabric Regeneration Using FEMA and SMART PLS Integrated Methods (Case Study: Zanjan City). Geography and Urban-Regional Planning, Vol. 11, No. 40, pp. 87–104. [In Persian]. https://doi.org/10.22111/gaij.2021.6512
6. Rafieian, M., Motahari, Z.S. (2012). Designing a Model for Studying Community-Based Risk Management Approaches. Scientific-Research Quarterly on Crisis Management, Vol. 12, No. 1–5. [In Persian]. https://www.sid.ir/paper/226013/fa
7. Ramezanzadeh Lasbooei, M., Badri, S.A. (2014). Explanation of Socio-Economic Structures Resilience of Local Communities Against Natural Disasters with Emphasis on Flooding (Case Study: Tourism Basins of Cheshmeh Kileh-Tonekabon and Sardabroud-Kelarabad). Geography Journal, Vol. 12, No. 40, pp. 109–131. [In Persian]. https://www.sid.ir/paper/150344/fa
8. Zangi Abadi, A., Moayadfar, S. (2012). Urban Regeneration Approach in Worn-Out Fabrics: Shesh-Badgiri District in Yazd City. Architecture and Urbanism Armanshahr Journal, pp. 297–314. [In Persian]. https://www.armanshahrjournal.com/article_33263.html
9. Sayadnia, H., Motevalli, S., Janbaz Ghobadi, G., Azimi Amoli, J. (2022). Analysis of Urban Resilience Against Flooding (Case Study: District 2 of Sari City). Journal of Urban Management and Energy Sustainability (JUMES), Vol. 4(2), pp. 275–288. [In Persian].
10. Latifi, G., Safari Chabok, N. (2013). Regeneration of Neighborhood Concept in Iranian-Islamic Cities Based on New Urbanism Principles. Urban Studies Journal, Vol. 2(8), pp. 3–12. [In Persian]. https://urbstudies.uok.ac.ir/article_6418.html
11. Haft Shahr Arya Consulting Engineers (2010). Plan for Improvement and Renovation of Worn-Out Fabric in Babol. [In Persian].
12. Mir-Asadollahi, S.S., Motevalli, S., Janbaz-Ghobadi, G. (2020). The Role of Urban Resilience Components in Reducing Flood Damage (Case Study: Gorgan City). Quarterly Scientific-Research Journal of Spatial Geography Planning at Golestan University, Vol. 10(38), pp. 71–88. [In Persian]. https://doi.org/10.30488/gps.2021.148137.2888
13. Allam, Zaheer. Dhunny, A. Zaynah. Siew, Gaetan. Jones, David, S. (2018) Towards Smart Urban Regeneration: Findings of an Urban Footprint Survey in Port Louis, Mauritius, smart Cities, 1(1), 121-133.
14. Bates, B. C.; Kundzewicz, Z. W.; Wu, S. and Palutikof, J. P. (2008). Climate change and water. Technical paper of the intergovernmental panel on climate change, IPCC secretariat, Geneva, Climate Change Policy with a Renewed Environmental Ethic, 21: 85-101.
15. Becker, P. (2014). Sustainability science: Managing risk and resilience for sustainable development, Newnes.
16. Bertilsson, L. and Wiklund, K. (2015). Urban Flood Resilience-A case study on how to integrate flood resilience in urban planning. TVVR-15/5005.
17. Bottero, M., Mondini, G., & Oppio, A. (2016). Decision support systems for evaluating urban regeneration. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 223, 923-928.
18. Boyle, L., Michell, K., & Viruly, F (2018), A Critique of the Application of Neighborhood Sustainability Assessment Tools in Urban Regeneration, Sustainability, 10(4), 1005. DOI:10.3390/su10041005
19. Capolongo, Stefano. Sdino, Leopoldo. Dell’Ovo, Marta. Moioli, Rossella. Torre, Stefano Della (2019), How to Assess Urban Regeneration Proposals by Considering Conflicting Values, Sustainability, 11(14), 3877. https://www.mdpi.com/2071-1050/11/14/3877
20. Chao, J. C., & Hsu, K. W. (2018, June). The Impact of Taiwan’s Urban-renewal Policies, Laws and Decrees on Urban Redevelopment and Urban Disaster Prevention. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 164, No. 1, p. 012034). IOP Publishing. DOI 10.1088/1755-1315/164/1/012034
21. Chen, Y.; Zhou, H.; Zhang, H.; Du, G. and Zhou, J. (2015). Urban flood risk warning under rapid urbanization, Environmental research, 139: 3-10. https://doi.org/10.1016/j.envres.2015.02.028
22. La Rosa, D., Privitera, R., Barbarossa, L., & La Greca, P. (2017). Assessing spatial benefits of urban regeneration programs in a highly vulnerable urban context: A case study in Catania, Italy. Landscape and Urban Planning, 157, 180-192. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2016.05.031
23. Liu, G., Yi, Z., Zhang, X., Shrestha, A., Martek, I., & Wei, L. (2017). An evaluation of urban renewal policies of Shenzhen, China. Sustainability, 9(6), 1001. http://dx.doi.org/10.3390/su9061001
24. Sutton, S. A. (2008). Urban revitalization in the United States: Policies and practices. United States Urban Revitalization Research Project (USURRP).
25. Tan, S, K., Luh, D. B., and Kung, S. F., (2014) A Taxonomy of Creative Tourists in Creative Tourism. Tourism Management, 42, pp: 248-259. https://www.researchgate.net/publication/259993973
26. Zhai, B., & Ng, M. K. (2013). Urban regeneration and social capital in China: A case study of the Drum Tower Muslim District in Xi’an. Cities, 35, 14-25. https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.05.003
27. Taghavi Zavareh, M., Saremi, H.R & Rafiian, M (2020), Assessing the vulnerability of urban spaces against natural hazards with a physical resilience approach; Case study: Zargandeh neighborhood of Tehran, Crisis Management, Volume 9, Issue 18, pp. 127-137. [In Persian]. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23453915.1399.9.2.10.5