سنجش و ارزیابی اثرات فضاهای سبزدر مجتمع‌های مسکونی بر میزان پایداری سبک زندگی ساکنان (مورد: مناطق 1 و 6 شهر شیراز)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

امیررضا ارزاقی ¹ , احمد امین پور ² , شیرین طغیانی ³ , شهاب کریمی نیا ⁴

1 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه معماری ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار مدعو گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران و دانشیار، گروه معماری، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
3 - استادیار، گروه شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
4 - استادیار، گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1398/05/01 تاریخ پذیرش : 1398/05/05 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه: مسکن, شیراز, پایداری, سبک زندگی, فضای سبز, معماری,

چکیده مقاله :

یکی از مسائلی که به صورت کتمان­ناپذیری هم بر نحوه معماری "مؤثر" و هم از آن "متأثر" است، سبک زندگی مخاطبان است. در این راستا توجه به فضای سبز مسکن، به عنوان متغیر مستقلی که سبک زندگی انسان را تغییر می­دهد و به تبع آن سبک زندگی به عنوان عاملی که میزان و نحوه مصرف انرژی (توسعه پایدار) را تحت تأثیر قرار می­دهد، ضروری می­نماید. مطالعه حاضر، تأثیر فضای سبز مجتمع­های مسکونی پنجاه واحدی و بیشترِ مناطق یک و شش شیراز بر پایداری سبک زندگی ساکنان را مورد کنکاش قرار داده است. در این پژوهش توصیفی- پیمایشی، ابتدا از روش کتابخانه­ای، اطلاعات جمع­آوری گردید، سپس معماری مجتمع­های مسکونی و میزان فضای سبز هر مجتمع به شکل خالص و سرانه مورد پژوهش محاسبه قرار گرفت. میزان مصرف انرژی به عنوان نماینده سبک زندگی پایدار معرفی گردید و قبوض برق (شاخص میزان مصرف) تمامی واحدهای مسکونی در دو ماه شهریور و دی 1396 بررسی شد. برای تبیین تأثیر فضای سبز بر مصرف انرژی و مرتبط دانستن آن به سبک زندگی، از پرسشنامه استفاده گردید. اطلاعات حاصل از پرسشنامه، بیانگر آن است که داشتن فضای سبز، استفاده از تلویزیون و اینترنت را محدود می­کند و ساعات شروع و پایان خواب را بهبود و مصرف برق را کاهش می­دهد. همچنین نتایج حاصل از برآورد مدل در نرم افزار ایویوز 7 نشان دهنده ضریب 05/0- برای فضای سبز است. بدین معنا که با افزایش 1 درصد فضای سبز مجتمع­های مسکونی، هزینه برق مصرفی 05/0 درصد کاهش می­یابد و به سوی سبک زندگی پایدارتر حرکت می­کند.

چکیده انگلیسی:

"Lifestyle of the audience" is one of the issues which invariably influenced by both "effective" and "influenced” on architecture. In this regard, attention to the green space of housing, as an independent variable that changes the lifestyle of a person, and as a consequence, lifestyle as a factor affecting on the amount and mode of energy consumption (sustainable development), is necessary. The present study examines the effects of green space on residential complexes on the sustainability of residents' lifestyles. In this descriptive-survey study, library research was first gathered, and then the architecture of residential complexes and the amount of green space in each complex were measured in pure form and per capita. Energy consumption was introduced as a representative of sustainable lifestyle and electricity bills (consumption index) of all residential units were reviewed in two months of September and January 2017. A questionnaire was used to explain the effect of green space on energy consumption and its relevance to lifestyle. The data from the questionnaires indicates that having green space restricts the use of television and the internet and reduces the hours of the beginning and the end of sleep and consequently reduces electricity consumption. Also, the results of the estimation of the model in the Eviews 7 indicate a coefficient of 0.05 for the green space. This means that with a 1% increase in green space in residential complexes, the cost of consumed electricity will be reduced by 0.05% and will move towards a more sustainable lifestyle.

منابع و مأخذ:

1. افشاری، محسن و پوردیهیمی، شهرام (1394): توالی معنادار فعالیتها در مسکن: مطالعۀ موردی: ایل قشقایی، مجله مطالعات معماری ایران شماره 7، صص 5-17.


2. افشاری، محسن (1394): سازگاری محیط با روش زندگی انسان: مطالعه موردی ایل قشقائی، رساله دکتری معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه شهید بهشتی.

1. پوردیهیمی، شهرام (1390): زبان اقلیمی در طراحی محیطی پایدار، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.


2. راپوپورت، ایماس (1391): فرهنگ، معماری و طراحی، ماریا برزگر ومجید یوسف نیاپاشا، ساری: شلفین.


3. گرجی مهلبانی، یوسف (1386): تفکر طراحی و الگوهای فرایندی آن، صفه، دوره 16 , شماره 45، 106- 123.

4. دانشگرمقدم، گلرخ و بحرینی، حسین و عینی فر، علیرضا (1390): تحلیل اجتماع پذیری محیط کالبدی متأثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت، نشریه های هنرهای زیبا، شماره 45، صص 25-35.

6. شصتی، شیما (1393): تبیین رابطه معماری مسکونی با مقوله فردیت در سبک زندگی ایرانی در بخشهایی از مناطق 2، 3 و 6 شهر تهران در ده سال اخیر، رساله دکتری، معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.


7. شصتی، شیما، فلامکی محمد منصور (1393): رابطه میان سبک زندگی و مسکن ایرانی با تیکه بر نظریة «جامعة کوتا ه مدت » و نظریة «راهبرد و سیاست سرزمینی جامعة ایران، فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، شماره 3، تهران، صص 117-137.


8. طاهری، جعفر (1393): معماری، سبک زندگی و اندیشۀ سبز، اولین کنفرانس ملی خانه سبز، مشهد


9. فاضلی، نعمت الله (1386): مدرنیته و مسکن (ویکردی مردم نگارانه به مفهوم خانه، سبک زندگی روستایی و تحولات امروزی آن)، فصلنامه تحقیقاتی فرهنگی، سال اول، شماره 1، 35-63 .


10. کریمی، هیرو (1392): بررسی سبک زندگی مردم و تاثیرات آن در توسعه پایدار شهری، اولین همایش بین المللی و چهارمین همایش ملی عمران شهری.

12. گل،یان (1387): زندگی در فضای میان ساختمانها، شیما شصتی، انتشارات جهاد دانشگاهی چاپ اول.


13. مهدوی کنی، محمدسعید (1387): مفهوم «سبک زندگی» و گستره آن در علوم اجتماعی، تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 1 , شماره 1 (پیاپی 1) ; 199 - 230.


14. نیومن، اسکار، (1387): خلق فضای قابل دفاع، مترجمین فائزه رواقی و کاوه صابر، تهران: انتشارات طحان.


15. یاران، علی، بهرو، حسین (1395): بررسی تأثیر فضای سبز بر میزان رضایتمندی ساکنان مجتمع های بلند مرتبه مسکونی، نمونه موردی: چند مجتمع مسکونی در شهر تهران، فصلنامه معماری و شهرسازی آرمان شهر،، شماره 17.


16. Arjanko, Timo, 2015, “Dwellings promoting sustainable lifestyles in Vartiosaari”, PhDThesis work Aalto University


17. Axelson,Lennart, 1987, Development and Use of the Swedish Road Weather Information System, Director at the International Secretariat Swedish National Road Administration, 1-5


18. Barr, Stewart & Gilg, Andrew, 2015, Sustainable lifestyles: Framing environmental action in and around the home", Geoforum


19. Barr, Stewart, 2015, “Sustainable Lifestyles”, College of Life and Environmental Sciences, University of Exeter, Exeter, UK


20. Bas Verplanken, Deborah Roy, 2016, “Empowering interventions to promote sustainable lifestyles: Testing the habit discontinuity hypothesis in a field experiment”, Journal of Environmental Psychology


21. Boubekri ,Mohamed, 2008, Daylighting, Architecture and Health Building Design Strategies, 1-141


22. Coolen and Ozaki, 2004 “Culture, Lifestyle and the Meaning of a Dwelling” , “Culture, Lifestyle and the Meaning of a Dwelling”,


23. Dovers, R. John W.Handmer, 1992 , Uncertainty, sustainability and change Global Environmental Change,Volume 2, Issue 4, Pages 262-276


24. Hamid, N. & Babamiriy, M. (2012). The Relationship between Mental Healths of Green Space. Brought the Knowledge Magazine. (4)


25. Hedlund-de Witt, Annick & Boer, Joop de & J. Boersema, Jan, , 2013, “Exploring inner and outer worlds: A quantitative study of worldviews, environmental attitudes, and sustainable lifestyles”, Journal of Environmental Psychology


26. Hu T.C., YoshinoH. (2010). Questionnaire Survey on Residential Indoor Environment and Energy use in Kunming, China. (Sustainable Urban Design in Asia City, 263~268)


27. Hunt DVL and Rogers CDF (2005) Barriers to sustainableinfrastructure in urban regeneration.Proceedings of theInstitution of Civil Engineers, Engineering Sustainability158 (2): 67–81.


28. Lorenz , David P., Stefan Trück, Thomas Lützkendorf, (2012) "Exploring the relationship between the sustainability of construction and market value: Theoretical basics and initial empirical results from the residential property sector", Property Management, Vol. 25 Issue: 2, pp.119-149,


29. Michelson, Evan S, 2006, Approaches to research and development performance assessment in the United States: An analysis of recent evaluation trends Science and Public Policy, Volume 33, Issue 8, 546–560


30. Rapoport, A. (1988) Levels of meaning in the built environment, In: F. Poyatos (ed.), Cross-cultural perspectives in nonverbal communication, C.J. Hogrefe, Toronto


31. Salehifard, M. & khakpour, B. & Rafiyei, H. & Tavanghar, M. (2010). An Analysis on the Social Dimensions of Urban Green Spaces with an Emphasis on the Perspective of Citizens. Journal of Geographical Space. (11)


32. Sartori ,Simone , etc. , 2014, sustainability and sustainable development:a taxonomy in the field of literature, A mbiente & Sociedaden,São Paulo v. XVII, n. 1n,. 1-20.


33. Thyra C. (1996), "Definition of Life Style and its Application to Travel Behavior", Department of Marketing at the Aarhus V, Denmark.