ارزیابی و سنجش مؤلفه‌های برآمده از حق به شهر (نمونه موردی: شهر پیرانشهر)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

حسین یغفوری ¹ , دیمن کاشفی دوست ²

1 - هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان وبلوچستان
2 - دانشجو/دانشگاه سیستان و بلوچستان

تاریخ دریافت : 1397/03/02 تاریخ پذیرش : 1397/08/17 تاریخ انتشار : 1397/11/01

کلید واژه: سرزندگی, پیرانشهر, حق به شهر, حکمروایی, شمولیت اجتماعی,

چکیده مقاله :

      با نگاهی اجمالی به وضعیت شهر پیرانشهر می­توان شیوه نظام سرمایه­داری و سود طلبی شخصی و کاهش دخالت ارگان های دولتی را به راحتی مشاهده نمود به گونه­ای که در بیشتر موارد شهر به حال خود رها شده است و حق به شهر در بحبوحه سود طلبی­های شهروندان و ارگان­ها به فراموشی سپرده شده است. حق به شهر امروزه در تقابل چنین مسائل شهری آمده است و تلاش همه را در بازساخت شهری قابل زیست و پایدار می­طلبد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف ارزیابی حق به شهر در شهر پیرانشهر صورت گرفته است. شاخص­هایی که برای ارزیابی این آزادی تغییر و بازساخت شهر در پژوهش حاضر بیان شده­اند، شمولیت اجتماعی، دسترسی فضایی، حکمروایی و سرزندگی شهری می باشند. این مؤلفه­ها و زیرشاخص­های آن­ها از دیدگاه مردم با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تحلیل یافته­ها از آزمون T- test تک نمونه­ای استفاده شده است. در ادامه با استفاده آزمون میانگین محلات پانزده گانه شهر پیرانشهر از لحاظ تحقق حق به شهر رتبه بندی شده­اند. نتایج تحقیق نشان دهنده نارضایتی شهروندان در دو مؤلفه حکمروایی شهری و دسترسی فضایی می­باشد ولی در شاخص­های شمولیت اجتماعی و سرزندگی شهری تا حدودی رضایت شهروندان را به همراه داشته است. در شاخص نهایی که ترکیب سازشی از 4 مؤلفه اصلی و زیرشاخص­های آنها می­باشد با عنایت به پایین بودن مقدار میانگین از حد متوسط و در سطح اطمینان 95%، می‌توان چنین اظهار نمود که حق به شهر در شهر پیرانشهر مورد رضایت شهروندان نمی­باشد. بررسی میانگین شاخص­های حق به شهر در هر یک از محلات شهر پیرانشهر نشان می­دهد که محلات 2، 3 و 4 بیشترین میزان رضایتمندی از حق به شهر را اظهار نموند و در مقابل محلات 14، 15 و 7 شهر کمترین میزان رضایتمندی را داشتند.

چکیده انگلیسی:

this research has been conducted with the aim of evaluating the right to the city in Piranshahr city. The indicators used to assess this freedom of change and redevelopments of the city in the present research are social inclusion, spatial accessibility, governance and urban vitality. These components and sub-indicators were evaluated from the people's point of view by descriptive-analytic research method. To analyze the data, a single-sample t-test was used. In the following, by using the mean test , fifteen neighborhoods in Piranshahr city have been ranked in terms of realization of the right to the city. The results of the research indicate citizens' dissatisfaction with the two components of urban governance and spatial access, but in the indicators of social inclusion and urban vitality, the citizens were satisfied somewhat. In the final indicator, which is the combination of the four main components and their sub-indicators, given the low average value and the 95% confidence level, it can be stated that the right to the city in the city of Piranshahr is not satisfied with citizens. . The survey of the mean of right-to-city indices in each of the neighborhoods of Piranshahr shows that the 2nd, 3rd and 4th districts express the highest satisfaction with the right to the city and they had the lowest level of satisfaction in the neighborhoods of 14th, 15th and 7th.

منابع و مأخذ:

1. اطهاری، کمال (1390)، بررسی آرای هانری لوفبور: حق به شهر، سایت انجمن جامعه شناسی ایران، بازار یابی در تاریخ 1/10/94.


2. برک پور ، ناصر . ( 1385 ) ، « حکمروایی شهری و نظام اداره شهرها در ایران » . همایش برنامه ریزی و مدیریت شهری .


3. تقوایی، علی اکبر؛ داوود عزیزی و احمد یزدانیان (1394)، بررسی نقش نظریه حق به شهر در تولید و بازتولید فضای شهری، هفت شهر، شماره 50-49. صص 99-88.


4. جعفری صمیمی، احمد (1390)، بررسی مزیت نسبی ارزش افزوده خدمات شهری مشهد، دو فصلنامه مدیریت شهری، تهران، صص 98-83.


5. جودی گل لر، پویا؛ روزبه زمانیان و حمید فتحی (1394)، ردیابی انگاشت عدالت در نظریه های شهر و شهرنشینی: نظریه شهری انتقادی و نظریه حق به شهر، هفت شهر، شماره 50-49، صص 113-100.


6. حبیبی ، سید محسن و مریم امیری (1394)، حق به شهر: شهر موجود و شهر مطلوب آنچه هست و آنچه باید باشد؛ پژوهش های انسان شناسی ایران، دوره 5، شماره 2، صص 30-9.


7. رفیعیان، مجتبی و نینا الوندی پوری (1395)، مفهوم پردازی اندیشه حق به شهر؛ در جستجوی مدلی مفهومی، جامعه شناسی ایران، دوره شانزدهم، شماره 2، ص 47-25.


8. روحی، زهره (1392، 2406)، حق به شهر، نشر انسان شناسی و فرهنگ.


9. رهبری لادن؛ شارع پور، محمود (1393)، جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریه لوفور در تهران، مجله ی جامعه شناسی ایران، 14(1)، 141-116.


10. شهیدی، محمد حسین (1386)، شهرسازی، حمل و نقل و حکمروایی شهری، جستارهای شهرسازی، سال ششم، شماره 19 و 20.


11. مرکز آمار ایران (1395)، سرشماری نفوس و مسکن، تهران.


12. معروفی، حسین و گلدیس وحیدی برجی (1394)، فضا و تحقق پذیری حق شهری: شناسایی مولفه های فضایی برآمده از حق شهری به منظور تحلیل و ارزیابی پروژه نواب در تهران و لادفانس در پاریس، فصلنامه مطالعات شهری، شماره شانزدهم، سنندج، صص 14-5.


13. هاروی، دیوید و اندری مری فیلد (1391)، حق به شهر:ریشه های شهری و بحران های مالی، ترجمه خسرو کلانتری، نشریه علوم اجتماعی، شماره 66، 76-74.


14. هاروی، دیوید؛ مری فیلد، اندی (1391)، حق به شهر: ریشه های شهری بحران های مالی، ترجمه خسرو کلانتری، تهران: انتشارات مهرویستا.
    
    
    1. 15.  Devas, N. & et.al. (2004), Urban Governance, Voice and Poverty in theDeveloping World,. London: Earthscan.
    
    
    2. 16.  Fawaz, M. (2013). “Towards the right to the city ininformal settlements” in Samara et.al (2013). LocatingRight to the City in the Global South, New York:Routledge.
    
    
    3. 17.  Harvey, D. (2008). The right to the city. The City Reader, 6, 23-40.
    
    
    4. 18.  Hayward, C.R. and Swanstrom, T. (2011). Justice and the American Metropolis (Minneapolis:University of Minnesota Press.
    
    
    5. 19.  Isin E. (2000). “Introduction: democracy, citizenshipand the city”. In: Isin E.(ed.), Democracy, citizenshipand the global city, pp. 1–21. Routledge, New York
    
    
    6. 20.  Isin E. (2000). “Introduction: democracy, citizenshipand the city”. In: Isin E.(ed.), Democracy, citizenshipand the global city, pp. 1–21. Routledge, New York
    
    
    7. 21.  Kofman, E., & Lebas, E. (1996). Writings on Cities. Oxford: BlackwellPublishing.
    
    
    8. 22.  Lefebvre, H. (1996). The right to the city. Writings on cities, 63-181.
    
    
    9. 23.  Lelandais, G. (2013). “Citizenship, minorities and thestruggle for a right to the city in Istanbul”, CitizenshipStudies, 17(6-7), 817-836.
    
    
    10. 24.  Merrifield, A. (2013). The Politics of the Encounter:Urban Theory and Protest under Planetary Urbanization.Athens, GA: The University of Georgia Press.
    
    
    11. 25.  Mitchell, D. (2003), The Right to the City: Social justice and the fight for publicspace. New York: The Guilford Press.
    
    
    12. 26.  Purcell, M. & Shannon K. Tyman. (2015). “Cultivatingfood as a right to the city”, Local Environment:International Journal of Justice and Sustainability,20(10): 1132-1147.
    
    
    13. 27.  Purcell, M. (2002), The right to the city and its urban politics of the inhabitant,.GeoJournal, 58(2), 99-108.
    
    
    14. 28.  Purcell, M. (2013). Possible Worlds: Henri Lefebvre and the Right to the City.JOURNAL OF URBAN AFFAIRS, 36, 141-154.
    
    
    15. 29.  Purcell, Mark. (2003). “Citizenship and the Right to theGlobal City: Reimagining the Capitalist World Order”,International Journal of Urban and Regional Research,27(3): 564-90.
    
    
    16. 30.  Purcell, Mark. (2014), Possible Worlds: Henri Lefebvre and the right to the city, Journal ofUrban Affairs, Vol 36, 141- 154.
    
    
    17. 31.  Sugranyes, Ana, & Mathievet, Charlotte (2010), Cities for All, Proposals and Experiences Towards The right to the city, Santiago: Habitat International Coalition. World Charter on the right to the city. (2004, july), Retrieved from http://www.generourban.org.
    
    
    18. 32.  Untied Nation Report (2012). Women and Citizen Participation:Contributions to Development, Gender Equality and Governance fromVolunteerism, United Nations, UN Women. April Issue., spatial access, Piranshahr