ارزیابی مطلوبیت پیاده راه‌های شهری براساس مؤلفه‌های کیفی؛ مطالعه موردی: پیاده راه علم الهدی شهر رشت
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریامیر اکبرزاده مقدم لنگرودی 1 , حسن احمدی 2 , سیدرضا آزاده 3
1 - مهندس پایه یک نظام مهندسی استان گیلان
2 - دانشگاه گیلان
3 - دانشجو دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان
کلید واژه: رشت, توسعه پایدار, حمل و نقل پایدار, پیاده راه, علم الهدی,
چکیده مقاله :
رشد فزاینده جمعیت در نقاط شهری پیامدهای ناگوار اجتماعی – اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی برای شهرها به وجود آورده است. بنابران شهرها باید مکان‌های بهتری را برای زندگی فراهم کنند. یکی از این مکان‌ها، خلق خیابان‌های پیاده است. این پژوهش با هدف سنجش وضعیت پیاده راه علم الهدی، شد. در گام اول ادبیات تحقیق مطالعه شد. و براساس این مطالعات چهار معیار (کالبدی، زیست محیطی، آسایش و راحتی، کاربری و فعالیتها) و 22 شاخص انتخاب شد. در گام بعدی با استفاده از روش دلفی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از نرم افزارExpert choice این شاخص‌ها اولویت بندی شدند. در مرحله بعد، با استفاده از مطالعات میدانی و تکمیل400 پرسشنامه توسط شهروندان حاضر در پیاده راه علم الهدی، وضعیت این پیاده راه با توجه به هر یک از شاخص‌ها ارزیابی شد. نتایج این بخش از لحاظ شاخص‌های کالبدی نشان داد که عرض پیاده روها با نمره 65/3 در رتبه اول و طراحی مناسب جداره‌ها با نمره 21/2 در رتبه هفتم قرار دارد. در بخش زیست محیطی شاخص حفاظت از پیاده‌ها در مقابل تغییرات جوی با نمره 61/2 بهترین وضعیت را دارد. در بخش آسایش و راحتی، شاخص آلودگی صوتی با نمره 59/3 در رتبه اول قرار دارد. شاخص‌های سهولت دسترسی به پیاده راه و امنیت به ترتیب با نمرات 47/3 و 45/3 در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. نتایج بررسی‌ها درباره شاخص‌های معیار کاربری و فعالیتها حاکی از آن است که شاخص تنوع کاربران با نمره 68/3 نسبت به شاخص‌های دیگر از وضعیت مطلوبتری برخوردار است. همچنین شاخص‌های امکان بارگیری و تخلیه بار واحد‌های تجاری و نشانه‌ها وبناهای شاخص به ترتیب با نمره‌های 83/2 و 72/2 در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
Rapid population growth in urban areas, has created the adverse consequences for cities. So cities must provide better places to live. One of this places is sidewalk and increasing walkability in this cities. The main purpose of this study is measurement the status of Alam al-Hoda sidewalk. In this first step, theoretical basis was studied. Then, four main factor (physical, Comfort and Convenience, environmental and land use and activity) and 22 index selected. Then, by using the Delphi method and Analytic Hierarchy Process and Expert choice software, these indexes were prioritized. Then, by field studies and 400 questionnaires completed by citizens, the status of this sidewalk was assessed. Result in the physical indexes showed that the Width of the walkways is first ranked with a score of 3.65 and appropriate design of walls with a score of 2.21 is the seventh rank. Result in the environmental indexes showed that the Protection of pedestrians against climate change with a score of 2.61 has the best situation. Result in the comfort and convenience indexes showed that the noise pollution is first ranked with a score of 3.59 and easily access to sidewalk and security are second and third rank. Result in the land use and activity indexes showed that the diversity of users with a score of 3.68 has best situation and the possibility of loading and unloading of commercial units (with a score of 2.83) and special landmarks (with a score of 2.72) in second and third rank.
احدی، محمدرضا، بشیری، پریسا (تابستان 1393)، طراحی و ساماندهی پیاده‌راه شهری در جهت ارتقای ایمنی عابران پیاده با استفاده از بازرسی ایمنی پیاده‌راه‌های درونشهری، مطالعات پژوهشی راهور، دوره اول، شماره 9، صص: 90-73.
استادی جعفری، مهدی، رصافی، امیرعباس (بهار و تابستان 1392)، ارزیابی سیاست‌های توسعه پایدار در بخش حمل و نقل شهری با استفاده از مدل‌های سیستم پویایی، مطالعه موردی: شهر مشهد، مدیریت شهری، شماره 31، صص: 293-281.
پور احمد، احمد، حاجیشریفی، آرزو، رمضان زاده لسبویی، مهدی (1391)، سنجش و مقایسه کیفیت پیاده راه در محله‌های هفت حوض و مقدم شهر تهران، مجله آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، سال دوم، شماره مسلسل ششم، صص 56-37.
حقی، محمدرضا، مصطفایی، حمیدرضا، توسلی، حمیدرضا، اختری، علیرضا (زمستان 1394)، امکانسنجی تبدیل خیابان‌های تجاری به پیاده راه‌ها در شهرهای کوچک، نمونه مطالعه: خیابان امام خمینی شهر گلپایگان، جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم، شماره شانزدهم، صص: 92-79.
رفیعیان، مجتبی، سیفانی، مهسا (1384)، فضای عمومی شهری؛ ارزیابی کیفی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 23، صص 42-35.
صرافی، مظفر، محمدیانمصمم، حسن (1391)، امکان سنجی پیاده راه سازی خیابان‌های مرکز شهر همدان، فصلنامه آمایش محیط، شماره 21، صص 138-111.
عباس زاده، شهاب، تمری، سودابه (1391)، بررسی و تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهبود کیفیات فضایی پیاده‌راهها به منظور افزایش سطح تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی: محورهای تربیت و ولیعصر تبریز، فصلنامه مطالعات شهری، شماره چهارم، صص 10-1.
فیضی، محمدجواد، رجبی، آزیتا، حسینی، یاسمن (1391)، بازشناخت جنبش پیاده مداری در پایداری فضاهای متراکم شهری، مدیریت شهری، شماره 30، صص: 194-179.
قربانی، رسول، جام کسری، محمد (1389)، جنبش پیاده گستری، رویکردی نو در احیاء مراکز شهری؛ مورد مطالعه پیاده راه تبریز، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای، سال دوم، شماره ششم، صص 72-55.
موسوی، سید محسن (1392)، بررسی میزان تعامل فضاهای پیاده شهری با شهروندان با نگاهی به محله فهادان یزد به عنوان نمونه مطلوب، فصلنامه مطالعات برنامه ریزی شهری، سال اول، شماره دوم، صص 171-157؛
نادری، امید، ابراهیم، محمد (زمستان 1394)، پویاسازی پیاده روها و معابر شهری با تأکید بر کاربست گرافیک محیطی، مدیریت شهری، شماره 41، صص: 66-49.
Beaudoin, J., Farzin, Y. H., & Lawell, C. Y. C. L. (2015). Public transit investment and sustainable transportation: A review of studies of transit's impact on traffic congestion and air quality. Research in Transportation Economics, 52, 15-22.
Chiesura, A. (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and urban planning, 68(1), 129-138.
Cohen, N. (Ed.). (2011). Green cities: An A -to-Z guide (Vol. 4). Sage.
Foster, S., Giles-Corti, B., & Knuiman, M. (2011). Creating safe walkable streetscapes: Does house design and upkeep discourage incivilities in suburban neighborhoods? Journal of Environmental Psychology, 31(1), 79-88.
Haghshenas, H., Vaziri, M., & Gholamialam, A. (2015). Evaluation of sustainable policy in urban transportation using system dynamics and world cities data: A case study in Isfahan. Cities, 45, 104-115.
King, K. (2013). Neighborhood walkable urban form and C-reactive protein. Preventive medicine, 57(6), 850-854.
Kirkpatrick, C., George, C., & Curran, J. (2001). Development of criteria to assess the effectiveness of national strategies for sustainable development. Institute for Development Policy and Management, University of Manchester.
Oktay, D. (2012). Human sustainable urbanism: In pursuit of ecological and social-cultural sustainability. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36, 16-27.
Rasoolimanesh, S. M., Badarulzaman, N., & Jaafar, M. (2012). City development strategies (CDS) and sustainable urbanization in developing world. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36, 623-631.
Shamsuddin, S., Hassan, N. R. A., & Bilyamin, S. F. I. (2012). Walkable environment in increasing the livability of a city. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 50, 167-178.
Vanags, J., & Butane, I. (2013). Major aspects of development of sustainable investment environment in real estate industry. Procedia Engineering, 57, 1223-1229.