اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر خودکارآمدی والدینی مادران دارای فرزند با اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی
محورهای موضوعی : اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینیحامد مغربی سینکی 1 , سعید حسن زاده 2 , مژگان خادمی 3 , علی اکبر ارجمند نیا 4
1 - دپارتمان روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - دپارتمان روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - دپارتمان روانپزشکی کودک و نوجوان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی شهید بهشتی، تهران، ایران
4 - دپارتمان روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کلید واژه: اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی, مهارت‌های ارتباطی, خودکارآمدی والدینی,
چکیده مقاله :
وجود کودکی که برقراری رابطه با او مشکل است، کل نظام خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مهارت‌های ارتباطی بر خودکارآمدی والدینی مادران دارای فرزند با اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی بود. بدین منظور طی یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه، 26 مادرکودکان 6 تا 12 ساله دارای اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی به شیوه‌ی هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 13 نفری آزمایش و گواه جایگزین شدند. والدین در ابتدا از نظر خودکارآمدی مورد ارزیابی قرار گرفتند سپس، گروه آزمایش طی 8 جلسه‌ی 90 دقیقه‌ای، برنامه‌ی آموزشی مهارت‌های ارتباطی را دریافت کرد ولی گروه گواه هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. در انتها هر دو گروه مجدد از نظر خودکارآمدی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که برنامه‌ی آموزشی مهارت‌های ارتباطی موجب افزایش خودکارآمدی والدینی در مادران گروه آزمایشی شده است و به نظر می‌رسد، خودکارآمدی پایین مادران دارای فرزند با اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی باعث می‌شود تا آنها در انتظارات و ادراک خود از اینکه تا چه حد می‌توانند به عنوان یک والد به گونه‌ای شایسته و موثر عمل نمایند، احساس مطلوبی نداشته باشند. این مادران به منظور افزایش احساس خودکارآمدی خود، نیازمند دانش و اطلاعات در زمینه‌ی روش های موثر مراقبت از کودک و تعامل و برقراری ارتباط مطلوب و موثر با وی هستند.
Having a child that developing a relationship with is difficult, affects the entire family system. The purpose of this study was to study the effect of communication skills training program on parental self-efficacy of mothers, who have children suffering from attention-deficit/hyperactivity. For this purpose, in a quasi-experimental design with pre-test, post-test and control group, 26 mothers of children aged 6 to 12 years with attention-deficit / hyperactivity were selected, in a purposeful way. They were randomly divided into experimental and control groups of 13 each. At first, parents were evaluated in terms of self- efficacy, after that the experimental group underwent 8 sessions of communication skills training in which each session lasted 90-minute.At the end, both groups were tested in terms of self- efficacy. The results of analysis of univariate covariance indicated that communication skills training program increased parental self-efficacy in women's of experimental group. There is a significant difference between the experimental and control groups in increasing parental self-efficacy variable. It seems, low self-efficacy of mothers with children suffering from attention-deficit / hyperactivity leads them not to have a good feeling in terms of their expectations and their perception of how they can act as a pleasant and effective parent. To enhance these mothers feelings of self-efficacy gaining knowledge and information in the field of effective methods of child care; besides an effective and desirable interaction and communication with their child are needed.