تاثیر توانبخشی شناختی بر حافظه ی کاری و روانی کلامی دانش آموزان نارساخوان یک مطالعه تک موردی

محورهای موضوعی : اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی

فرهاد رادفر ¹ , وحید نجاتی ² , جلیل فتح آبادی ³

1 - دپارتمان روان شناسی بالینی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران
2 - دپارتمان روان شناسی بالینی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران
3 -

تاریخ دریافت : 1395/09/27 تاریخ پذیرش : 1395/09/27 تاریخ انتشار : 1395/04/01

کلید واژه: نارساخوانی تحولی, تقویت توجه, حافظه کاری, روانی کلامی,

چکیده مقاله :

نارسا خوانی، یک اختلال عصب- شناختی پیچیده است که رشد سواد آموزی، روند رشدی رمزگشایی و رمزگذاری را تحت تاثیر قرار داده و نقایص چشمگیری در روند رشدی مهارت‌های اساسی خواندن و هجی‌کردن بوجود می‌آورد. هدف پژوهش حاضر، تاثیر توانبخشی شناختی توجه بر حافظه کاری و روانی کلامی در دانش آموزان نارساخوان بود. بدین منظور، طی یک مطالعه ی تک آزمودنی از نوع ABA با گروه کنترل، 8 دانش آموز با تشخیص نارساخوانی که در پرونده ی آنها مشکلات شناختی همچون توجه و حافظه ی کاری برجسته بود، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی ها به مدت 15 جلسه تحت توانبخشی با تکالیف مربوطه کارکردهای توجهی قرار گرفتند و در سه مرحله و در هر مرحله 3 بار و همچنین در یک فاصله ی زمانی چهار ماهه از نظر حافظه ی کاری و روانی کلامی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مجموع آزمودنی های هر گروه، 10 بار با استفاده از آزمون N-BACK و آزمون روانی کلامی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش ( تحلیل بصری و اندازه ی اثر ) نشان داد که مداخلات شناختی مبتنی بر بازی های توجهی بر میزان کارآیی حافظه کاری و روانی کلامی دانش آموزان نارساخوان موثر است. تقویت عوامل شناختی پایه ای همچون توجه با استفاده از توانبخشی شناختی در سا ل های اول تحصیل می تواند رویکرد موثری در بهبود کارکردهای اجرایی و درمان اختلال دانش آموزان نارساخوان باشد.

چکیده انگلیسی:

Dyslexia, a complex neurocognitive disorder that affect literacy development, decoding and encoding processes causes significant deficiencies in the process of developing the basic skills of reading and spelling. The purpose of this study is to examine the effect of cognitive rehabilitation on working memory and verbal fluency among dyslexic students. Therefore, in an ABA single subject study with a control group, 8 students with dyslexia diagnosis for whom cognitive difficulties such as attention deficit, and working memory was significant were selected through purposive sampling method and randomly divided into control and experimental groups. The subjects participated in 15 sessions of rehabilitation and were presented by assignments related to attentional functions. The subjects were evaluated for working memory and verbal fluency three times in three stages, and also in a time span of four months. The subjects in each group were evaluated10 times using N-BACK and verbal fluency test. The results (visual analysis and effect size) showed that cognitive interventions based on attention games are effective on dyslexic students’ working memory and verbal fluency performance. Strengthening basic cognitive factors such as attention with the use of cognitive rehabilitation in the early years of school can be an effective approach to improve executive functions and treatment among dyslexic students.