بررسی عوامل تأثیرگذار بر جذب مخاطبان تئاتر در شهر تهران

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

فاطمه کریم‌وند ¹ , حاجیمحمد احمدی ²

1 - دانش‌آموخته‌ مقطع کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان‌شرقی؛ تبریز- ایران.
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، گروه علوم ارتباطات اجتماعی؛ تهران- ایران (نویسنده‌ مسئول).

تاریخ دریافت : 1394/12/23 تاریخ پذیرش : 1394/12/23 تاریخ انتشار : 1392/08/01

کلید واژه: تئاتر, مخاطبان و عوامل موثر بر جذب مخاطب,

چکیده مقاله :

این مقاله برگرفته از پژوهشی است که با هدف بررسی و شناخت دلایل حضور مخاطبان در اجراهای تئاتر بوده که با روش پیمایش انجام شده است. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه بوده و در بین 384 نفر از تماشاگران تئاتر در سالن‌های تئاتر تهران از جمله تئاتر شهر، تالار وحدت، خانه هنرمندان و ... توزیع شده است. نتایج حاصل از این پژوهش به شرح زیر است: مردان بیشتر به تماشای تئاتر می‌روند. مخاطبان تئاتر ازنظر توزیع سنی بین 16 تا 38 سال قرار دارند. افراد مجرد بیشتر به تئاتر می‌روند. اکثریت مخاطبان تئاتر تحصیل‌کرده و از طبقه اجتماعی متوسط رو به بالا هستند. مخاطبان تئاتر اغلب بدون برنامه ریزی و به همراه دوستان خود به تماشای تئاتر می‌روند. بیشترین منبع کسب اطلاع از تئاترهاتوسط مخاطبان، اینترنت و دوستان بوده است. هم چنین به ترتیب نمایشنامه نویس، کارگردان، بازیگران، سبک نمایش، طراحی صحنه، سالن نمایش و قیمت بلیط به عنوان معیارهای مخاطبان برای انتخاب یک تئاتر بوده است. با استفاده از آزمون تحلیل عاملی 5 عامل برای علاقه‌مندی مخاطبان به تئاتر تعیین شدکه عبارتند از: 1. زنده بودن تئاتر، 2. وجود صداقت وعدم سانسور در تئاتر، 3. ویژگی‌های منحصر به فرد رسانه تئاتر، 4. خاص جلوه کردن مخاطبان تئاتر و 5. انگیزه و نیاز مخاطبان.

چکیده انگلیسی:

This article was aimed to evaluate the reasons for audience who participate in theater performances which was conducted with survey method. Measuring instrument was a questionnaire and it was contributed among 384 theater audiences in Shahr Theater, Vahdat Hall and the Artists’ House. The results of this study are as follows: Men are more likely to watch theater, and theater audiences are in the age range of 16 to 38 years. Singles go to theater more than married. The majority of theater audiences are educated and high social class. Theater audiences usually go without any special plans and with their friends. The sources for getting information about performances were internet and friends. Playwright, director, actors, genre drama, stage design and theater ticket prices were ordinal criteria for theater audiences. The five factors were determined as inviting reasons to theater: 1. live environment. 2. Honesty and lack of censorship in the theater. 3. Unique features. 4. Special effects. 5. Motivation and audiences’ need. 

منابع و مأخذ:

آذری، غ. (1391). تئاتر یک مدیوم ارتباطی. ماهنامه تخصصی تئاتر صحنه. شماره 37/36.

آذری، غ. (1390). مخاطب­شناسی رادیو. تهران: مرکز آموزش صدا و سیما، (گروه علمی و آموزشی صدا). زمستان.

آرژیل، م. (1378). روان­شناسی ارتباطات و حرکت بدن. ترجمه: م، فرجی. تهران: انتشارات مهتاب. چاپ اول.

دریموف، آ. (1352). زیبایی­شناسی نوین. ترجمه: م، پرتوی. تهران: نشر سیمرغ.

افشاری اصل، ا. (1390). تئاتر به مثابه رسانه. مجله تئاتر. شماره 149.صص 69-58.

اظهری، ع. (1375). روان­شناسی صحنه. تهران: نشر تکامل. چاپ اول.

اینگهارت، ر. (1378). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. ترجمه: م، وتر. تهران: نشر کویر.

بنت، س. (1385). تماشاگران تئاتر (یک نظریه در خصوص اجرا و دریافت). ترجمه: م، سرسنگی. فصلنامه هنر. شماره 69.

ترزال، ب. (1381). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. ترجمه: ه، نایبی. تهران: انتشارات سروش.

رزاقی، ا. (1381). نظریه­های ارتباط­های اجتماعی. تهران: نشر پیکان. چاپ اول.

سورین، و؛ و دیگری. (1381). نظریه­های ارتباطات. مترجم: ع، دهقان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ اول.

سعیدی­کیاسری، ع. (1391). بررسی علل به وجود آمدن بحران مخاطب در تئاتر ایران. 26 اردیبهشت.

مک­کوایل، د. (1385). درآمدی بر نظریه ارتباط­های جمعی. ترجمه: پ جلالی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه­ها. چاپ دوم.

مک­کوایل، د. (1385). مخاطب­شناسی. مترجم: م، منتظرقائم. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه­ها. چاپ دوم.

فدایی حسین، ح. (1388). تئاتر و مخاطب امروز. نشریه ویژه تئاتر. شماره سیزدهم.

لیتل جان، ا. (1384) . نظریه­های ارتباطات. ترجمه: م، نوربخش و دیگری. تهران: انتشارات جنگل. چاپ اول.

نیکو، م؛ و دیگران. (1381). شناخت مخاطبان تلویزیون با رویکرد استفاده و خشنودی. تهران: انتشارات سروش و کانون پژوهش­های سیما. چاپ اول.

هورتون، ا. (1364). درآمدی بر تئاتر. ترجمه: ع، قهرمانی­نژاد. تهران: انتشارات سمت. چاپ اول.

Benntt, s. (1990). Theater Audiences,a Theory of Producrion and Reception. Routhlcdge, London, New York.

McQuail, D. (1997). Media performance: Mass communication and the public interest. London: Sage. Meadow.

Linn, T. (1996). Media methods that lead to stereotypes. In P.M.Lester (Ed.), Images that injure: Pictural stereotypes in the media, P.p: 15–18. Westport, CT: Praeger.