بررسی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی ساکنان شهر تهران

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

سیدمهدی مرشدی اصطهباناتی ¹ , سیف‌اله سیف‌اللهی ² , منصور وثوقی ³

1 - دانشجوی دکترای تخصصی رشته جامعه‌شناسی، گرایش اقتصادی و توسعه، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - . دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران (نویسنده مسئول).
3 - استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/08/23 تاریخ پذیرش : 1398/02/11 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: انسجام اجتماعی, واژگان کلیدی: سرمایه اجتماعی, مشارکت‌ سیاسی, مشارکت دینی, اعتماد به نهادها, شهروندان شهر تهران,

چکیده مقاله :

این مقاله به ‌منظور بررسی مولفه‌های سرمایه اجتماعی شکل گرفته است در این خصوص فضای مفهومی مربوط به سرمایه اجتماعی و دیدگاه‌های مطرح شده در مورد آن شرح داده شده است. در این تحقیق 604 نفر از شهروندان شهر تهران در سال 1396 با نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و با کاربرد روش پیمایش و استفاده از ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. پس از جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها با نرم‌افزار SPSS یافته‌های مربوط به آمارهای توصیفی و آزمون‌ t تک نمونه‌ای نشان داد که وضعیت مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی شامل انسجام اجتماعی، تمایل به مشارکت درفعالیت‌های سیاسی و دینی و اعتماد به نهادها با وضعیت مطلوب فاصله دارد. روابط همبستگی دو جانبه مؤلفه‌ها نیز به لحاظ آماری معنادار است. در مجموع می‌توان عنوان کرد که سرمایه اجتماعی افراد پاسخگو در برابر عملکرد نظام سیاسی و اجتماعی ایران دچار فرسایش شده است.

چکیده انگلیسی:

This article has been developed to examine the components of socialcapital. In this context, the concept of social capital and the viewsexpressed on it are described. In this research, 604 citizens of Tehranwere selected by multi-stage cluster sampling in 2017, and using a surveymethod and a questionnaire were examined. After collecting the data andanalyzing them using SPSS software, findings from descriptive statisticsand single sample t-test showed that, the status of social capitalcomponents which include social cohesion, willingness to participate inpolitical and religious activities, and trust in institutions is far from thedesired situation. The mutual correlation relationships of the twocomponents are statistically significant. In sum, it can be said that thesocial capital of the respondents has been eroded against the political andsocial system of Iran.

منابع و مأخذ:

منابع

ازکیا، مصطفی؛ و غفاری، غلامرضا. (1386). توسعه روستایی با تأکید بر جامعه‌ روستایی ایران. تهران: نشر نی.

احمدی، بهشت. (1396). حکمرانی خوب در ورزش: نقش سرمایه اجتماعی و ICT در ارتقاء آن. رساله دکترای تخصصی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه رازی کرمانشاه.

بشیریه، حسین. (1387). موانع توسعه سیاسی در ایران. تهران: انتشارات گام نو.

بوستانی، داریوش. (1383). سرمایه اجتماعی و توسعه سیاسی در ایران/ سیاست‌های توسعه اجتماعی. جلد سوم، تهران.

پاتنام، روبرت. (1392). دموکراسی و سنت‌های مدنی. ترجمه: محمدتقی، دلفروز. تهران: جامعه‌شناسان.

پیران، پرویز. (1392). مبانی مفهومی و نظری سرمایه اجتماعی. تهران: نشر علم.

جلائی‌پور، حمید رضا. (1389). ایران: جامعه‌ کژمدرن. فصلنامه مجله جامعه‌شناسی ایران. دوره‌ یازدهم، شماره 1.

راش، مایکل. (1377). جامعه و سیاست. ترجمه: منوچهر، صبوری کاشانی. تهران: سمت.

رضایی، محمد. (1394). شکاف‌های جامعه ایرانی. تهران: آگاه.

رفیع‌پور، فرامرز. (1388). سرطان اجتماعی فساد، تهران: شرکت سهامی انتشار.

رحمت‌اللهی، حسین؛ آقامحمد آقایی، احسان؛ و بالوی، مهدی. (1395). کاهش سرمایه اجتماعی؛ دولت و مشارکت مردم، فصلنامه مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره 3، شماره 3.

رنانی، محسن. (1392). چرخه‌های افول اخلاق و اقتصاد: سرمایه اجتماعی و توسعه در ایران. تهران: طرح نو.

سردارنیا، خلیل­الله. (1388). اثر سرمایه اجتماعی بر حکمرانی خوب. مجله سیاسی– اقتصادی. شماره 260-259.

سیف‌‌اللهی، سیف‌اله. (1386). جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران مجموعه مقاله‌ها و نظریه‌ها.تهران: مؤسسه جامعه پژوهان سینا.

سیف‌اللهی، سیف‌اله. (1395). اقتصاد سیاسی ایران مجموعه مقاله‌ها و نظرها.تهران: پژوهشکده جامعه‌ پژوهی و برنامه‌ریزی المیزان.

شکربیگی، عالیه. (1390). مدرن­گرایی و سرمایه اجتماعی خانواده: (درآمدی بر جامعه‌شناسی خانواده در ایران). تهران: جامعه‌شناسان.

غفاری، غلامرضا. (1390). سرمایه اجتماعی و امنیت انتظامی. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.

غفاری، غلامرضا؛ و نیک­بین صداقتی، فاطمه. (1391). مشارکت فرهنگی زنان و رفاه خانواده در بین زنان خانه‌دار منطقه 9 شهر تهران، فصلنامه علمی– ترویجی جامعه، فرهنگ و رسانه. سال اول، شماره 2 (بهار). صص 94-83.

قاسمی، وحید. (1392). سنجش سرمایه اجتماعی و سطح­بندی آن در طبقات مختلف مناطق 14گانه شهر اصفهان در سال 91-1390، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. سال پنجم، شماره 3.

کمالی، مسعود. (1381). جامعه مدنی، دولت و نوسازی در ایران معاصر.ترجمه: کمال، پولادی. تهران: انتشارات باز.

کوثری، مسعود. (1387). انقلاب اسلامی، جامعه و دولت (مقالاتی در جامعه‌شناسی سیاسی ایران). تهران: انتشارات کویر.

گل­محمدی، احمد. (1392). چیستی، تحول و چشم‌انداز دولت.تهران: نشر نی.

گیدنز، آنتونی. (1377). پیامدهای مدرنیته. ترجمه: محسن، ثلاثی. تهران: نشر مرکز.

موسوی، میرطاهر؛ و شیانی، ملیحه. (1394). سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی مفاهیم و رویکردها. تهران: آگاه.

نوابخش، مهرداد؛ و فائقی، سحر. (1393). درآمدی بر سرمایه اجتماعی با رویکرد جامعه‌شناسی شهری. تهران: فرهنگ و تمدن.