سنجش سلامت اجتماعی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین خانوارهای شهر تبریز

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

صمد صباغ ¹ , نرمینه معینیان معینیان ² , سارا صباغ ³

1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه علوم اجتماعی؛ تبریز- ایران.
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه علوم اجتماعی؛ تبریز- ایران.
3 - دانشجوی دکتری پزشکی دانشگاه تبریز، گروه علوم پزشکی؛ تبریز- ایران.

تاریخ دریافت : 1394/12/22 تاریخ پذیرش : 1394/12/22 تاریخ انتشار : 1390/02/01

کلید واژه: اعتماد اجتماعی, سلامت اجتماعی, احساس ناامیدی, گذران اوقات فراغت, اعتقادات دینی, پایگاه اجتماعی– اقتصادی, خانوارهای تبریز,

چکیده مقاله :

یکی از هدف‌های مهم نظام سلامت در هر کشور تأمین، حفظ و ارتقای سلامت و کیفیت زندگی تمام افراد جامعه است. برای تحقق این امر مهیا سازی امکانات و تسهیلات مناسب جهت تأمین سلامت جسمی، روانی و اجتماعی انسان در کلیه مراحل زندگی از جمله حقوق اولیه به شمار می‌رود. سلامت فقط یک امر زیست‌شناختی نیست و عوامل اجتماعی نیز در تعیین سطح سلامت افراد دخیل می‌باشد. عوامل زیادی به داشتن این وضعیت کمک می‌کنند که از مهم‌ترین آن ها می‌توان اعتماد اجتماعی، گذران اوقات فراغت، احساس ناامیدی، اعتقادات دینی و پایگاه اجتماعی‌ـ اقتصادی افراد را نام برد. روش تحقیق پیمایش و تکنیک جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه های استاندارد بود. جامعه آماری، خانوار های شهر تبریز که تعداد آن ها برابر 428009 بود. با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه برای شهر تبریز، تعداد 326 خانوار برآوردگردید. شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. هدف کلی این بررسی تعیین عوامل اجتماعی موثر برسلامت اجتماعی خانوارهای شهر تبریز بود. نتایج بدست آمده نشان داد که بین میزان سلامت اجتماعی خانوارهای تبریز و متغیرهای مذکور رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی عوامل تبیین کننده سلامت اجتماعی نشان داد که از میان متغیرهای پیش بین، چهار متغیر اعتقادات دینی، احساس ناامیدی، اعتماد اجتماعی و گذران اوقات فراغت در مدل نهایی باقی ماندند که این متغیرها 22 درصد واریانس متغیر ملاک را تبیین نمودند.

چکیده انگلیسی:

One of the key goals of health system in each country is to maintain and improve the health and quality of life for all people in the community. To do this, providing the appropriate facilities for meeting the physical, mental, social health needs of human life at all stages is considered as the basic rights. Health is not just a biological subject, but social factors are also involved in determining the health status of the people. Many factors contribute to this situation such as social confidence, leisure time, feeling of hopelessness, religious beliefs and socio-economic status of individuals. Method of study is Survey and technique for collecting data was standardized questionnaire.  Statistical Population includes Tabriz households who were 428,009. According to the formula for determining the sample size, 326 households were selected for Tabriz city. Sampling method was multi-stage cluster sampling method. The overall aim of this study was to determine the social factors associated with social health in Tabriz families. Results of this study show that there is a significant relationship between social health of Tabriz households and the mentioned variables.  

منابع و مأخذ:

آرگایل، م. (1383). روان­شناسی شادی.ترجمه: کاظم بهرامی و دیگران.انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان.

باباپورخیرالدین، ج؛ و دیگران. (1382). بررسی رابطه بین شیوه‌های حل مساله و سلامت روان‌شناختی دانشجویان. مجله روان‌شناسی، سال هفتم، شماره 1.

بخشی‌پور رودسری، ع؛ و دیگران. (1384). بررسی رابطه میان رضایت از زندگی و حمایت اجتماعی با سلامت روان در دانشجویان. فصلنامه اصول بهداشت روانی، سال هفتم، شماره 28-27.

بهزاد، د. (1383). سرمایه اجتماعی بستری برای ارتقا سلامت روان. تهران: فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی.

حاتمی، پ. (1388). بررسی عوامل موثر برسلامت اجتماعی دانشجویان با تاکید برشبکه­های اجتماعی. پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.

 جعفری، ا؛ و دیگران. (1385). بررسی میزان شادمانی و عوامل همبسته آن در میان دانشجویان دانشگاه­های اصفهان. گزارش نهایی طرح پژوهشی دانشگاه اصفهان.

دومازدیه، ژ. (1381). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی اوقات فراغت، (مقاله نهم از کتاب: تلویزیون، خانواد و فرهنگ). ترجمه: علی اسدی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات اسلامی.

سجادی، ح؛ و دیگری. (1384). شاخص‌های سلامت اجتماعی. فصلنامه سیاسی اقتصادی، شماره 207 و 208.

 سراج­زاده، س، ح. (1384). چالش­های دینی و مدرنیته. تهران: طرح نو.

 شربتیان، م. (1391). تاملی بر پیوند معنایی مولفه­های سرمایه اجتماعی و میزان بهره­مندی از سلامت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگا پیام نور مشهد. فصلنامه جامعه­شناسی مطالعات جوانان.سال دوم، شماره پنجم، صص 174- 149.

شجاعی­زند، ع، ر. (1380). دین، جامعه و عرفی شدن؛ جستارهای در جامعه­شناسی دین. تهران: نشر مرکز.

عبدالله­تبار، ه؛ و دیگران. (1387). بررسی سلامت اجتماعی دانشجویان. فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 30 و 31.

قائدی، غ؛ و دیگری. (1387). رابطه بین ابعاد حمایت اجتماعی ادراک شده و ابعاد بهزیستی اجتماعی دانشجویان. مجله ارمغان دانش، دوره 13، شماره 2.

کنگرلو، م. (1387). سنجش میزان سلامت اجتماعی دانشجویان شاهد و غیرشاهد در دانشگاه علامه طباطبایی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.

گیتی­قریشی، ا. (1388). سطح امیدواری در دانشجویان سال اول و سال آخر روان­شناسی. فصلنامه اندیشه و رفتار. دوره سوم، شماره 12، تابستان.

محسنی­‌تبریزی، ع، ر. (1380). بررسی مفهوم اعتماد با رویکرد روان‌شناختی اجتماعی. نمایه پژوهش. شماره 18، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

مختاری، م. (1389). جامعه­شناسی کیفیت زندگی. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

میلر، چ. (1384). راهنمای سنجش و تحقیقات. ترجمه: هوشنگ نایبی. تهران: نشرنی.

هزارجریبی، ج؛ و دیگری. (1389). بررسی رضایت از زندگی و جایگاه احساس امنیت در آن: مطالعه در بین شهروندان تهرانی. فصلنامه انتظام اجتماعی. سال اول شماره سوم، پاییز، صص 28–7.

Abbasabadi, M. (1383). Study & Comparative EQ & sadness in boys. adolescence 14-18 in Kerman, Thesis of MS, Alammeh University, p 52.

Blanco, Amalio & Diaz, Dario. (2007). Social order and mental health: a social well- being approach. Autonoma university of Madrid, psychology in Spain, Vol, 11(5).

Dejekam, N. (2004). Beck sadness scale about students of Tehran University. Thesis of MS of Teheran University.

 Keyes, Corey Lee. M & Shapiro, Adam. (2004). Social well- being in the uinted states: A Descriptive Epidemiology. Vol. 61, N. 2, pp 121-190.