ارزیابی مدیریت محلی در نواحی روستایی غرب و جنوب غرب استان گیلان
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی روستایی و عشایری
محمود قاسم نژاد
1
,
نصرالله مولائی هشجین
2
*
,
محمد باسط قریشی
3
,
عیسی پوررمضان
4
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
4 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
کلید واژه: روستا, مدیریت محلی, توسعه پایدار روستایی, غرب و جنوب غرب استان گیلان,
چکیده مقاله :
مقدمه: مدیریت روستایی مجموعه ای از اطلاعات و مهارتها و رکن اساسی سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجرای برنامه های توسعه روستایی بوده و از محورهای اساسی در تحلیل مسایل روستایی به شمار می رود. مدیریت محلی با ماهیت مدیریت مرکزی، شکل سازمان یافته، تابع حکومت مرکزی یکی از نمودهای مدیریت روستایی است که به علت قدرت تصمیم گیری قابل ملاحظه از اهمیت بسیاری در نواحی روستایی برخوردار است.
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی مدیریت محلی در نواحی روستایی غرب و جنوب غرب استان گیلان است.
روش‌شناسی تحقیق: تحقیق حاضر بر مبنای روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس هدف از نوع مطالعات کاربردی میباشد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل مناطق روستایی غرب و جنوب غربی استان گیلان (7 شهرستان) می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل فرمانداران، بخشداران، کارشناسان فرمانداریها، کارشناسان بخشداریها، کارشناسان بنیاد مسکن، کارشناسان جهاد کشاورزی، کارشناس امور روستایی استانداری، دهیاران و اعضای شورای اسلامی(156 پاسخگو) و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل رگرسیون استفاده است. ابتدا به کمک تکنیک دلفی سه مولفه آگاهی و نگرش، قوانین و ضوابط و شاخصهای محلی (شامل 54 متغیر) انتخاب شده و جهت ارزیابی موضوع از نظر جامعه محلی مورد سنجش قرارگرفتهاند.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش شامل سکونتگاههای روستایی در غرب و جنوب غرب استان گیلان میباشد.
یافته ها: یافته های تحقیق نشان میدهد روستاهایی که شورا و دهیار دارند بهتر میتوانند نقش موثری در کاهش مهاجرت، تثبیت و افزایش جمعیت، فراهم نمودن امکانات و خدمات زیربنایی و خدمات روبنایی داشته باشند و رضایت اهالی روستا به کمک اعتبارات دریافتی را جلب نمایند. دهیار بهتر از هر شورا یا گروه شورای منتخب اداره خواهد شد حتی در روستاهایی که با توجه به بعد جمعیتی امکان داشتن دهیار وجود ندارد اداره مجموعه ای از روستاها را به یک دهیار سپرده شود. همچنین یافتهها نشان می دهد که شاخصهای راه دسترسی، امکانات و خدمات رفاهی و انتخاب مدیر مناسب نیز از عوامل موثر بر امور مدیریتی بوده است.
نتایج: به کمک تحلیل رگرسیون مشخص شد این سه مولفه بر مدیریت محلی تاثیرگذار بوده است. همچنین با مشاهده حد مثبت بالا و پایین حاصل از آزمون تی تک نمونه می توان ادعا نمود هر سه شاخص در وضعیت مطلوبی قرار دارند و با توجه به آماره T به ترتیب شاخص محلی، آکاهی و نگرش و سپس قوانین و ضوابط بیشترین تا کمترین تاثیر را بر مدیریت محلی در محدوده مورد مطالعه داشتهاند.
Introduction: Rural management is a set of information and skills and a fundamental element of policy-making, planning and implementation of rural development programs and is considered one of the main axes in the analysis of rural issues. Local management with the nature of central management, an organized form, subordinate to the central government is one of the manifestations of rural management that is of great importance in rural areas due to its considerable decision-making power.
Research Aim: The aim of the present study is to evaluate local management in the rural areas of western and southwestern Guilan province.
Methodology: The present study is based on a descriptive-analytical method and is an applied study in terms of purpose. The statistical population of the study includes the rural areas of the west and southwest of Guilan province (7 counties). The statistical population of the study includes governors, prefectures, governorate experts, prefecture experts, housing foundation experts, agricultural jihad experts, provincial rural affairs experts, Dehyars and members of the Islamic Council (156 respondents). The data collection tool is a questionnaire, and regression analysis is used to analyze the data. First, three components of awareness and attitude, laws and regulations, and local indicators (including 54 variables) were selected using the Delphi technique and were measured to evaluate the subject from the perspective of the local community.
Studied Area: The geographical scope of this research includes rural settlements in the west and southwest of Gilan province.
Result: The findings of the study show that villages that have a council and a Dehyar (village manager) can play an effective role in reducing migration, stabilizing and increasing the population, providing infrastructure and superstructure facilities and services, and gaining the satisfaction of the villagers with the help of the credits received. The Dehyar will be better managed than any council or elected council group, even in villages where it is not possible to have a Dehyar due to the population dimension, the management of a set of villages can be entrusted to a Dehyar. The findings also show that the indicators of access roads, facilities and welfare services, and the selection of a suitable manager have also been effective factors in management matters.
Conclusion: With the help of regression analysis, it was determined that these three components have had an impact on local management. Also, by observing the upper and lower positive limits of the one-sample t-test, it can be claimed that all three indicators are in a favorable state and according to the T-statistic, the local index, awareness and attitude, and then the rules and regulations have had the greatest to the least impact on local management in the study area.
بدری، علی و موسوی، عارف. (1388). مدیریت نوین روستایی در جستجوی راهکارهای مناسب برای توسعه دهیاری¬ها. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی اشتیاق نور.
تقدیسی، احمد؛ سوری، فرشاد؛ صیدایی، سید اسکندر و کاظمی ، زینب. (1390). بررسی و تحلیل میزان عملکرد دهیاران درمدیریت روستایی (مورد پژوهش: بخش کونانی شهرستان کوهدشت). مدیریت شهری، 9(28)، 174-157.
http://ijurm.imo.org.ir/article-۱-۱۰۲-fa.html
حسيني ابري، سيد حسن. (1380). مدخلي بر جغرافياي روستايي ايران. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
حقیقی، محمد. (1378). نظریه¬های مدیریت تهران. تهران: انتشارات نقش مهر.
حیدری ساربان، وکیل. (1398). ارزیابی الگوی مدیریت محلی روستایی مبتنی بر شاخص¬های حکمروایی خوب (مطالعۀ موردی: شهرستان مشگین شهر). جغرافیا وتوسعه، 57 ، 154-133. 10.22111/GDIJ.2019.4985doi:
رضاییان، علی. (1380). مبانی سازمان مدیریت. تهران: انتشارات سمت.
زیارتی نصرآبادی، اسماعیل. (1384). ساختار و تشکیلات در سازمان مردم نهاد دهیاری. ماهنامه دهیاری، سازمان شهرداری¬ها و دهیاری¬های کشور، شماره 18.
سجاسی قیداری، حمدالله و حاجیان، نرگس. (1397). ارزیابی مدیریت محلی درمناطق روستایی با شاخص¬های حاکمیت مطلوب (مطالعه موردی روستاهای شهرستان چناران) . برنامه¬ریزی فضایی، 8(28)، 208-191. https://gps.gu.ac.ir/article_70711.html
شفیعی ثابت، ناصر؛ حسینی حاصل، صدیقه و رهبری، مهناز.(1397). ارزیابی مدیریت روستایی، توانمندسازی ذینفعان محلی و تحولات کالبدی در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی سمنان). مسکن و محیط روستا، 165، 113-128. doi: 10.22034/38.165.113
شفیعی، حسن. (1379). مدیریت در سطح محلی و توسعه پایدار. مدیریت شهری، 4، 43-34.
صادقلو، طاهره. (1397). تحلیل سبک مدیریت محلی در مناطق روستایی و تأثیر آن بر میزان مشارکت روستاییان (منطقه مورد مطالعه: روستاهای زرین گل شهرستان علی آباد). پژوهش¬های جغرافیای انسانی، 52 (3)، 870-851.
10.22059/JHGR.2019.239103.1007516 doi:
فیروز نیا ، قدیر. (1390). چشم انداز و نظام مدیریت برنامه¬ریزي توسعه کالبدي نواحی روستایی ایران. تهران: اتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
قادر مرزی، حامد و جمینی، داود. (1396). ارزیابی عملکرد مدیریت نوین روستایی با رویکرد حکمروایی خوب و ارائه راهکارهای بهبود آن در روستاها (مطالعه موردی: بخش شاهو، شهرستان روانسر). پژوهش و برنامه¬ریزی¬روستایی، 6(2)، 123-111.
قدیری معصوم، مجتبی و ریاحی، وحید. (1383). بررسی محورها و چالش¬های مدیریت روستایی در ایران. پژوهش¬های جغرافیایی، 36(50)، 198-177. https://jrg.ut.ac.ir/article_10064.html
قنبری، سیروس و بهرامی، کیوان.(1395). مدیریت محلی و نقش آن در توسعه فیزیکی سکونتگاه¬های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان چناران). فصلنامه برنامه¬ریزی منطقه¬ای، 6 (22)، 135-146. 20.1001.1.22516735.1395.6.22.11.1 dor:
کبیری، افشار و ولائی، محمد. (1398). بررسی و تحلیل چالش¬های مدیریت نوین روستایی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان میاندوآب (مطالعه موردی روستاهای شهرستان میاندوآب). روستا و توسعه، 22(87)، 94-69. doi: 10.30490/RVT.2020.262968.1009
مزینی، منوچهر. (1374). مدیریت شهري و روستایی در ایران، مشکلات و امکانات آن، تهران: وزارت مسکن و شهرسازي.
مطيعي لنگرودي، سید حسن. (1382). برنامه¬ريزي توسعه روستايي با تأكيد بر ايران. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهي مشهد.
مقیمی، محمد. (1382). اداره امور حکومت¬های محلی. مدیریت شوراها و شهرداری¬ها، تهران، انتشارات سمت.
مولائی هشتجین، نصراله. (1392). برنامه¬ریزی توسعه کالبدی سکونتگاه¬های روستایی در گیلان (شناخت، ارزیابی و چشم انداز طرح هادی روستایی). دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
مولائي هشجين، نصرالله. (1391). مدل و الگوي پیشنهادي مدیریت روستایی در استان گیلان. همایش ملی توسعه روستایی، گیلان.
مولائي هشجين، نصرالله. (1392). جایگاه مدیریت محلی در برنامه ریزی کالبدی در سکونتگاه¬های روستایی. تهران: انتشارات سازمان شهرداری¬ها و دهیاری¬های وزارت کشور.
مولائي هشجين، نصرالله؛ آمار حاجی شیرکیا، تیمور و باقری، عباس. (1396). نقش مدیریت محلی در توسعه اقتصادی مناطق روستایی شهرستان بهشهر. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 6(4)، 176-165. http://serd.khu.ac.ir/article-12964-fa.html
نصیری لاکه، محمد؛ مولائی هشجین، نصرالله و پوررمضان، عیسی. (1397). تحلیل نظام نوین مدیریت روستایی و توسعه زیست محیطی- اکولوژیکی و کالبدی- فضایی روستایی (مطالعه موردی: منطقه مرکزی استان گیلان). نگرش¬های نو درجغرافیای انسانی، 11(3)، 244-223. 20.1001.1.66972251.1398.11.3.12.1 dor:
Byrne, Tony. (1983). Local Government in Britani, Antony Byrne.