بررسی شاخص های موثر در کیفیت زندگی روستایی (مطالعه موردی: دهستان عثمانوند- شهرستان کرمانشاه)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی روستایی و عشایری
شهرام داروگری
1
(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
پروانه زیویار
2
(دانشیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاداسلامی، تهران،
ایران)
علیرضا استعلاجی
3
(استاد گروه جغرافیا,و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی(ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران)
کلید واژه: کیفیت زندگی, نواحی روستایی, شهرستان کرمانشاه, دهستان عثمانوند,
چکیده مقاله :
مقدمه: کیفیت زندگی یکی از اساسی‌ترین مفاهیم توسعه در عصر حاضر است که به بررسی و ارزیابی رفاه عمومی فرد و جامعه می‌پردازد.هدف: هدف از این مقاله تأثیر شاخصهای کیفیت زندگی از دیدگاه روستاییان با رویکرد مدل سازی معادله ساختاری می‌باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است.روش‌شناسی تحقیق: برای دستیابی به اهداف تحقیق، ابتدا با استفاده از فرمول کوکران، نمونه آماری مورد پرسش تعداد 225 سرپرست خانوار تعیین گردید. این تعداد با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) انجام شده است. در این تحقیق متغیرهای مشاهده شده برای چهار مؤلفه اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی به دست آمد. چهار مدل تحلیل عاملی مرتبه اول برای اندازه گیری چهار زیر مقیاس کیفیت زندگی تدوین و اعتبار سنجی شد. نهایتاً چگونگی نقش و تأثیر متغیرهای مشاهده شده و مؤلفه‌های چهارگانه حاصل از آن‌ها بر کیفیت زندگی به عنوان متغیر وابسته پنهان اصلی، و روابط بین آن‌ها به کمک یک مدل ساختاری تحلیل عاملی تأییدی (CFA) پنج عاملی مرتبه دوم تحلیل شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر، روستاهای دهستان عثماوندان شهرستان کرمانشاه است.یافته ها: یافته ها از پردازش و اعتبار قابل قبول هر چهار مدل اندازه گیری کیفیت زندگی و تحقق اهداف و نیز مدل پنج عاملی مرتبه دوم برای بررسی کیفیت زندگی، بر اساس داده‌های گرد آوری شده بود.نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که شاخص اجتماعی به میزان 93/0، شاخص محیطی به میزان 97/0، شاخص کالبدی به میزان 99/0 و شاخص اقتصادی با کمتریت تأثیر به میزان 25/0 بر کیفیت زندگی تأثیر داشته اند.
Introduction: Quality of life is one of the most basic concepts of development in the present era, which examines and evaluates the general well-being of the individual and society.Research Aim: The purpose of this article is the impact of quality of life indicators from the perspective of villagers with the structural equation modeling approach. The current research is applied research in terms of purpose and descriptive-correlation research in terms of nature.Methodology: To achieve the objectives of the research, first, using Cochran's formula, the statistical sample of 225 household heads was determined. These numbers were selected by simple random sampling. Data analysis was done using SPSS software and structural equation modeling (SEM). In this research, the observed variables were obtained for four social, economic, physical and environmental components. Four first-order factor analysis models were developed and validated to measure four subscales of quality of life. Finally, the role and effect of the observed variables and their four components on the quality of life as the main hidden dependent variable, and the relationships between them were analyzed with the help of a second-order five-factor confirmatory factor analysis (CFA) structural model.Geographical Area: The geographical scope of the current research is the villages of Othmavandan village in Kermanshah County.Results: The findings of the processing and acceptable validity of all four models for measuring the quality of life and the realization of goals, as well as the second-order five-factor model for examining the quality of life, were based on the collected data.Conclusion: The results of the research showed that the social index of 0.93, the environmental index of 0.97, the physical index of 0.99 and the economic index of 0.25 had an impact on the quality of life.
اسمعیلی، فضل الله. (1394). ارزیابی و سنجش میزان کیفیت زندگی در مناطق روستایی نمونه موردی: دهستان بناجوی شمالی از توابع شهرستان بناب. مجموعه مقالات دومین کنفرانس ملی مهندسی عمران و توسعه پایدار ایران.
امیری میکال، محمد؛ پوررمضان، عیسی؛ آمار، تیمور و بیگدلی، آتوسا. (1401). تحلیل فضایی کیفیت زندگی در نقاط روستایی با تاکید بر بعد نهادی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لاهیجان). مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی، 17(1)، 88-77.
بریمانی، فرامرز و بلوچی، عثمان. (1392). ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی با استفاده از سامانه‌های هوشمند (منطق فازی) (مطالعه موردی: دهستان مهبان شهرستان نیک شهر). فصلنامه پژوهشهای روستایی، 4(3)، 613-585.
پوررمضان، عیسی و مهرزاد، سهیلا. (1393). ارزیابی سنجش کیفیت زندگی در نواحی روستا بخش کلاچای شهرستان رودسر. مجموعه مقالات دوازدهمین کنگره انجمن جغرافیایی ایران با محوریت آمایش سرزمین،الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت.
جمینی، داود و جمشیدی، علیرضا. (1393). بررسی توزیع فضایی کیفیت زندگی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: منطقه اورامانات استان کرمانشاه). فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 12(22)، 211-191.
حسن ذال، محمد؛ رمضانزاده لسبوئی، مهدی ومیر شجاع، سیده صغری. (1393). تحلیل تطبیقی کیفیت زندگی در روستاهای مقصد گردشگری (روستاهایی اوجیآباد و نوا: شهرستان آمل). مجموعه مقالات همایش ملی توسعه پایدار فضایی در سواحل دریای خزر، مازندران، دانشگاه مازندران.
رضوانی، محمدرضا و منصوریان، حسین. (1387). سنجش کیفیت زندگی: بررسی مفاهیم، شاخصها، مدلها و ارائة مدل پیشنهادی برای نواحی روستایی. فصلنامة روستا و توسعه، 11(3)، 26-1.
شاهرخی ساردو، صالح و نوریپور، مهدی. (1394). بررسی وضعیت شاخصهای کیفیت زندگی در مراکز دهستانهای شهرستان جیرفت. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5(2)، 40-19.
عینالی، جمشید؛ بوزرجمهری، خدیجه؛ نظری شیخی، معصومه؛ دهبانژاد، اکبر و رومیانی، احمد. (1396). تحلیل نقش فضاهای عمومی در ارتقای کیفیت سرزندگی روستاییان (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان الشتر). فصلنامه مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی، 12(3)، 639-619.
قالیباف، محمدباقر؛ رمضانزاده لسبویی، مهدی و یاری شگفتی، اسلام. (1388). سنجش میزان رضایتمندی ساکنان روستایی از کیفیت زندگی و آثار آن بر امنیت مناطق مرزی (مطالعه موردی: بخش نوسود استان کرمانشاه). فصلنامه روستا و توسعه، 12(3)، 184-163.
قنبری، یوسف؛ رحیمی، حمزه و احمدیان، مهدی. (1392). بررسی سنجش و ارزیابی شاخص کیفیت زندگی در مناطق روستایی (مطالعة موردی: دهستان میانده، شهرستان فسا). مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، 2(3)، 95-73. بر
گل کار،کورش. (1393). آفرینش مکان پایدار، تأملاتی در باب نظریه طراحی شهری. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
غلامی، محمد؛ سجاسی قیداری، حمدالله و عنابستانی، علی اکبر. (1403). تحلیل رابطه زیست پذیری مساکن روستایی باکیفیت زندگی روستاییان (مطالعه موردی: شهرستان زیرکوه، دهستان زیرکوه). فصلنامه مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی، 19(1)، انتشار آنلاین.
مرکز آمار ایران. (1395). نتایج تفصیلی سرشماری نفوس و مسکن. شهرستان کرمانشاه.
مهندسین مشاور سبز اندیشه. (1387). گزارش بازنگری طرح هادی روستای "حسن آباد" دهستان حسنآباد، بخش مرکزی، شهرستان اسلام آباد غرب.
Baumgartner, H., & Homburg, C. (1995). Applications of structural equation modeling in marketing research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13, 139–161.
Dissart, J., & Deller, S. (2000). Quality of Life in the Planning Literature. Journal of Planning Literature, 15, 135-161.
Das, D. (2008). Urban Quality of Life: A case study of Guwahati. Social Indicators Research, 88, 297-310.
Shook, C. L., Ketchen, D. J. JR., Hult, G. T.M., & Kacmar, K.M. (2004) .An assessment of the use of structural equation models in strategicmanagement research. Strategic Management Journal, 25, 397–404.
Lee, Y. J. (2008). Subjective quality of life measurement in Taipei. Journal Building and Environment, 43(7), 1205-1215.
Omide, R. (2008). Quality of Life in Development Planning in Iran, A thesis Presented for the Master of Science Degree, by Supervisor Dr. Golamreza Ghaffary, University of Tehran Facility of S.
Werts, C. E., Linn, R. L., & Joreskog, K. G. (1974). Quantifying unmeasured variables. Measurement in the Social Sciences (H. M. Blalock, Jr., Ed.)
Pacione, M. (2003). Urban Environment Quality and human well-being, a social Geographical perspective. Journal of Landscape and urban planning, 65(2), 19-30.
WWW.Google earth. پایگاه تصاویر ماهوارهای
_||_