چون آئین های هر قوم معرف تحول شکل زندگی، ساختارهای اجتماعی و باورهای انسان در آن فرهنگ از دوران کهن است، هر یک از باورها وآیین ها بنا به شرایطی که در آن قرار می گیرند شکل و جایگاه ونقش خاصی می یابند که در گذر زمان به فراموشی سپرده شدن آیین های مقدس آن ممکن است با شکل روایتی نو به افسانه و قصه و داستانهای پریان راه یابد یا در حد ترانه ای عامیانه یا کودکانه باقی ماند. گاه نیز علل پیدایش آن از خاطره ها رفته و فقط صورت ظاهری آیین ها برجا می ماند . بنابراین با تجزیه فرهنگ یک جامعه و مطالعات آیینی مربوط به آن و گردآوری عناصر و مدارک مربوط به آیین های مناطق، خاستگاه باورهای عامیانه و ارتباط آنها با ساختارهای اجتماعی دوران کهن مورد بحث، بررسی و تبیین قرار می گیرد و به طور کلی سرچشمه رفتارهای سنتی و آیین ها و آداب جوامع ابتدایی تا امروز و وجوه مشترک تمامی آیین ها، باورها، اعتقادات و رسوم و همچنین شباهتهای آیین های مناطق مختلف به همدیگر روشن وآشکار می شود. دامنه این گونه مطالعات آنقدر گسترده است که در قالبهای گوناگون اساطیر و افسانه ها و آیین ها وباورها نمی گنجدو آنگاه شرایط جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی مکانها و تغییرات در آنها و طرح و پاسخ گویی به سؤالات و شبهاتی که در ذهن خوانندگان و علاقه مندان وجود دارد.
شناخت موازین آیین ها، باز تفسیر اصول وآموزه های آن، محتوای معنوی، روحی، اندیشگی و عرفانی، دوره های مختلف این آیین ها و باورها، همسان کردن عناصر گوناگون سنتها و تلفیق بسیاری از گونه های همگون در جهت روشن نمودن مفاهیم والای آن از دیگر نکات مهمی است که در حوزه پژوهش این آیین قرار می گیرد.
بخش اعظم و مهمی از متن های مهم آیینی حتی به زبانهای دیگر همچون ( سغدی، چینی و ...) در حوزه فرهنگی آسیای مرکزی و بویژه در واحدهای این سرزمین نوشته یا ترجمه شده اند و سبب آن مهاجرت ایرانیان و بردن این آیینها به آنجا بوده است. این آیین ها و باورها و داستانها و افسانه ها، بازنمایی فرهنگهای گوناگون هستند که اعتقادات دینی آنان را در بر دارد. این فرهنگ تلفیقی و مختلط در اکثر هنرها همچون داستان، شعر، نقاشی، معماری و سایر هنرها بازتاب یافته است. سایر حوزه های ماوراءالنهر و میان رودان و بین النهرین هم همین گونه است وهنرهای رایج در آنجا از هنر ایرانی جدا نیست بویژه بن مایه هایی از هنرها و آیین ها و رسوم عهد ساسانی را در آن می توان دید. در واقع مطالعه در این نوع هنری و تطبیق و مقایسه آن و انتقال مضمونهای کهن و قدیمی به دوران اسلامی و دوره های پس از اسلام تا دوره معاصر می تواند مبنای پژوهش و مطالعات ساکنان آن ناحیه یا علاقه مندان به این فرهنگ شود و در واقع یک نوع داد و ستد فرهنگی بین یک ملت واحد است که گذشت زمان باعث دوری آنها گردیده است.
باورها و اعتقادات اولیه انسانها تحت تأثیر اسطوره ها ساخته می شود و مدتی طول می کشد تا این باورها به شکل هیأت منسجمی درآید و یک باور یا آیین قومی یا قبیله ای یا اجتماعی را بسازد. بعدها این باورها به صورت آیین درمی آیند و جنبه علمی پیدا می کنند و بر اثر تکرار صورت زیباتری به خود می گیرند، بنابراین اهمیت آیین ها و مطالعات آیینی در دوره ای پس از اسطوره اهمیت خاص خود را دارد.
فصلنامه مطالعات ادبیات آیینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران این فرصت را در اختیار اساتید، دانشجویان و سایر علاقه مندان، جهت اشاعه پژوهش ها و دستاوردهای علمی خود در این حوزه قرار خواهد داد.