ابزارسازی و اعتباریابی پرسشنامه عوامل مؤثر بر پیامدهای رفتاری در سوانح(BCA)
محورهای موضوعی :
شاهین فتحی
1
(دانش آموخته دکتری روانشناسی عمومی گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی،شهرکرد، ایران.)
احمد غضنفری
2
(دانشیار گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران)
فرهاد جمهری
3
(استادیار مدعوگروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.)
طیبه شریفی
4
(دانشیار گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.)
کلید واژه: پیامدهای رفتاری, سوانح, اعتباریابی, تحلیل عاملی, ابزارسازی,
چکیده مقاله :
کشور ایران نیز به علت موقعیت جغرافیایی خود به‌طور مکرر با وقوع سوانح طبیعی به خصوص زلزله مواجه بوده است که این امر لزوم به‌کارگیری فرایند مدیریت‌سوانح را آشکار می‌سازد. هدف از پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه عوامل مؤثر بر پیامدهای رفتاری در سوانح بود. از آن‌جا که این پرسشنامه توسط پژوهشگران بومی و محلی طراحی و اعتباریابی نشده بود، طراحی چنین پرسشنامه‌ای از اهمیت بسزایی برخوردار است. به این ترتیب، با استفاده از پژوهش پیمایشی تعداد 384 نفر از شهروندان تهرانی با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند تا با تکیه بر آن بتوان، آزمون مورد نظر را تست و اعتباریابی کرد. ابتدا 28 گویه طراحی شده و ۸ نفر از متخصصان حوزه مدیریت سوانح و روانشناسی با تکیه بر روایی محتوایی مبتنی بر پانل متخصصان به ارزیابی و اصلاح گویه‌ها و همچنین روایی‌سنجی پرسشنامه پرداختند. پرسشنامه مورد نظر هم از روایی و هم از پایایی قابل قبولی برخوردار بود. سپس با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، اعتباریابی دقیق‌تری بر روی پرسشنامه انجام شد. یافته‌های این تحلیل نشان داد که پیامدهای رفتاری در برابر سوانح را می‌توان بر اساس چهار مؤلفه رفتارشهروندی در سوانح، قانونمندی در سوانح، خودمراقبتی در سوانح و همدلی در سوانح مورد بررسی قرار داد.
Abstract Due to its geographical location, Iran has frequently faced natural disasters, especially earthquakes, which highlights the need to use the disaster management process. The purpose of the present study was to validate and construct a questionnaire of factors affecting behavioral outcomes in accidents. Since this questionnaire was not designed and validated by local and indigenous researchers, the design of such a questionnaire is very important. Thus, using a survey research, 384 citizens of Tehran were selected and studied using multi-stage cluster sampling method, so that the desired test can be tested and validated based on it. First, 28 items were designed and 8 experts in the field of accident management and psychology, relying on the content validity based on the panel of experts, evaluated and corrected the items as well as the validity of the questionnaire. The questionnaire had both validity and acceptable reliability. Then, using exploratory factor analysis, more accurate validation was performed on the questionnaire. The findings of this analysis showed that the behavioral consequences of accidents can be examined based on the four components of civic behavior in accidents, lawfulness in accidents, self-care in accidents and empathy in accidents. Keywords: Behavioral Consequences, Accidents, Validation, Factor Analysis.