بررسی اثر مداخله شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر ترس از ارزیابی منفی اجتماعی، نشخوار فکری و تنظیم شناختی هیجان
محورهای موضوعی : روش ها و مدل های روانشناختیداوود سواری 1 , حسینعلی قنادزادگان 2 , محمد کاظم فخری 3
1 - دانشجو دکتری، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
3 - استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
کلید واژه: ذهن‌آگاهی, اضطراب اجتماعی, ترس از ارزیابی منفی اجتماعی, نشخوار فکری, تنظیم شناختی هیجان.,
چکیده مقاله :
مقدمه: یکی از اختلالات رایج در نوجوانی اختلال اضطراب اجتماعی است. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بر ترس از ارزیابی منفی اجتماعی، نشخوار فکری و تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام گرفت.
روش: این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون بود. جامعه آماری شامل نوجوانان پسر 16-14 ساله دارای اختلال اضطراب اجتماعی بودند که به مراکز مشاوره و خانه‌های سلامت منطقه 1، 2 و 3 شهر اصفهان در سال 1402 مراجعه کرده بودند. تعداد شرکت‌کنندگان در گروه نمونه به روش هدفمند و با استفاده از روش جی پاور 30 نفر تخمین زده شد و شرکت‌کنندگان در گروه آزمايش و كنترل به‌صورت تصادفی ساده جایگزین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه اضطراب اجتماعی واتسون و فرند، مقیاس ترس از ارزیابی منفی اجتماعی لری، مقیاس پاسخ نشخواری نولن – هوکسما و مارو، و تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران استفاده شد. جهت بررسی اثربخشی مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بر متغیرهای وابسته اختلال اضطراب اجتماعی از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد.
یافته ها: اثربخشی مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بر تمامی متغیرهای وابسته شامل ترس از ارزیابی منفی، نشخوار فکری و راهبردهای سازش‌یافته و سازش‌نایافته تنظیم شناختی هیجان تایید شد (0.05>P). مقادیر اندازه اثر با شاخص مجذور جزئی اتا نشان داد که مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بیش‌ترین اثربخشی را بر نشخوار فکری با ضریب 0.592 داشت.
نتیجه گیری: مداخله شناختی ذهن‌آگاهی موجب کاهش ترس از ارزیابی منفی، نشخوار فکری و راهبردهای سازش‌نایافته و موجب افزایش راهبردهای سازش‌یافته در نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می‌شود.
Background and purpose: One of the common disorders in adolescence is social anxiety disorder. This research aimed to evaluate the effectiveness of mindfulness intervention on fear of negative social evaluation, rumination and cognitive regulation of emotion in adolescents with social anxiety disorder.
Methods: This research was a semi-experimental with a pre-test-post-test design. The statistical population consisted of 14-16-year-old boys with social anxiety disorder who referred to counseling and health centers in the 1st, 2nd and 3rd regions of Isfahan city in 2023. The number of samples was estimated to be 30 people through a purposeful way and using the G-Power method, and they were replaced in the experimental and control groups by simple random. To collect data, the Watson and Friend’s Social Anxiety Questionnaire (SAQ), the Leary's Fear of Negative Evaluation Scale (FNES), the Nolen-Hoeksema and Murrow's Ruminative Response Scale (RRS), and the Garnefski et al.'s Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ) were used. Multivariate covariance analysis was used to analyze the effectiveness of mindfulness intervention on the dependent variables.
Findings: Results showed that the effectiveness of mindfulness intervention was confirmed on all dependent variables (P<0.05). The effect size values with partial eta square index showed that mindfulness intervention was most effective on rumination with a coefficient of 0.59.
Conclusion: Mindfulness intervention reduces the fear of negative evaluation, rumination and maladaptive cognitive emotion regulation and increased the adaptive cognitive emotion regulation in adolescents with social anxiety disorder.
1. Esmailian M, Mohamadkhani S, Hasani J. Structural equation modeling of mindfulness skills, emotion regulation and anxiety sensitivity with social anxiety in Adolescent. Knowledge & Research in Applied Psychology, 2021, 22(1), 121-134.
2. Babapour Kheiroddin J, Ganjei N. Predicting Social anxiety based on Adolescents’ Metacognitive Beliefs and Social Skills. Journal of Modern Psychological Researches, 2021, 16(61), 29-38.
3. Peker, M., Akkuş, K. Fear of positive evaluation differentially predicts social anxiety: a six-month longitudinal panel study. Current Psychology, 2024, 43, 3621–3631
4. Shokri O, Geravand F, Naghsh Z, Ali Tarkhan R, Paeezi M. The Psychometric Properties of the Brief Fear of Negative Evaluation Scale. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology (IJPCP), 2008, 14 (3):316-325.
5. Zhang Y, Li Y, Mai X. Fear of negative evaluation modulates the processing of social evaluative feedback with different valence and contexts. Cereb Cortex. 2023, 4; 33(8):4927-4938.
6. Besharat R, Soltani Azemat E, Mohammadian A. A Comparative Study of Rumination, Healthy Locus of Control, and Emotion Regulation in Children of Divorce and Normal Children. Practice in Clinical Psychology, 2018, 6 (4), 207-214.
7. Taghipuor B, Basharpoor S, Narimani M. The effectiveness of group gestalt therapy on Anxiety sensitivity, Rumination, Panic Disorder of women with panic disorder. Journal of Modern Psychological Researches, 2020, 15(59), 1-13.
8. Sackl-Pammer P, Jahn R, Özlü-Erkilic Z, Pollak E, Ohmann S, Schwarzenberg Julia, et al. Social anxiety disorder and emotion regulation problems in adolescents. Child Adolesc Psychiatry Ment Health, 2019, 13, 37.
9. Hashemi M, Darvizeh Z, Yazdi SM. Comparison of Psychological Hardiness and Cognitive Emotion Regulation in Students with Social Anxiety Disorder and Normal students. Journal of Psychological Studies, 2019, 15(1), 41-56.
10. Asadi H, Mohammadi M, Naziri Q. Challenges and patterns of integrative treatment based on acceptance and commitment in social anxiety disorder. Thought and behavior in clinical psychology, 2019, 15 (55), 87-106.
11.Trautmann S, Reineboth M, Trikojat K, Richter J, Hagenaars MA, Kanske P, et al. Susceptibility to others’ emotions moderates immediate self-reported and biological stress responses to witnessing trauma. Behav Res Ther, 2018, 110, 55–63.
12. Kobylińska D, Kusev P. Flexible Emotion Regulation: How Situational Demands and Individual Differences Influence the Effectiveness of Regulatory Strategies. Front Psychology, 2019, 10, 72.
13. Lu S, Rios JA, Huang CC. Mindfulness, Emotion and Behaviour: An Intervention Study with Chinese Migrant Children. Children & Society, 2018, 32(4), 290-300.
14. Van der Gucht K, Dejonckheere E, Erbas Y, Takano K, Vandemoortele M, Maex E, Kuppens P. An experience sampling study examining the potential impact of a mindfulness-based intervention on emotion differentiation. Emotion, 2019, 19(1), 123-131.
15. Delvar A. Research methods in psychology and educational sciences. Tehran, Viraiesh Publications, 2019.
16. Amini H, Sharifi V, Asaadi SM, Mohammadi MR, Kaviani H, Semnani Y, et al. Validity of the Iranian version of the Structured Clinical Interview for DSM-IV (SCID-I) in the diagnosis of psychiatric disorders. Payesh, 2008, 7 (1): 49-57.
17. Davoodi I, Najarian B. Construct and validate the Social anxiety in student of Chamran University and examine the relationship with personal and academic properties, study project, Chamran University. 2001
18. Bagherinezhad, M., Salehi Fadardi, J., & Tabatabayi, S. M. (2010). The relationship between rumination and depression in a sample of Iranian student. Research in Clinical Psychology and Counseling, 2010, 11(1), 21-38.
19. Hosni, J. Investigating the validity and reliability of the short form of the Cognitive Regulation of Emotion Questionnaire. Behavioral Science Research, 2008, 9(4), 229-240.
20. Segal ZV, Williams JMG, Teasdale JD. Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Depression. New York: Guilford Press, 2012.
21. Kolahi, P, Salehi M, Madahi ME, Sepahmansour M. Effectiveness of mindfulness-based stress reduction on state/trait anxiety and hypertension in patients with coronary heart disease with hypertension. Advances in Cognitive Sciences, 2022, 24 (1):147-159.
22. Astaneh R, Mirzaian B, Hassanzadeh R. The Effectiveness of Skill Training based on Dialectical Behavior Therapy on emotional regulation, social avoidance and distress in Adolescents with Social Anxiety Disorder. Journal of Torbat Heydariyeh University of Medical Sciences, 2020, 8(3):50-60.
23. Ghaffarzadeh N, Saken Azary R, Abdollahpour MA, Moheb N. Predicting academic self-handicapping based on metacognitive beliefs, fear of negative appraisal and perfectionism regarding the mediating role of goal orientation: Presenting a structural model. Advances in Cognitive Sciences, 2022, 24 (2):43-56.
24. Zarei S, Garavand H. Mindfulness and Sleep Quality in Adolescents the Mediating Role of Rumination. Journal of Developmental psychology Iranian psychologist, 2020, 18(70), 73-84.
25. Karimi Kian E, Daneshmandi S, Rostami M, Keshtvarz Kondazi E. The mediating role of academic optimism in the relationship between mindfulness and counterproductive academic behavior. Journal of Developmental psychology Iranian psychologist, 2022, 18(71), 205-220.
26. Golestani E, Atadokht A, Narimani M. The Effectiveness of Teaching of Mindfulness Skills on Inattention and Hyperactivity in 13 to 16 years old Hyperactive Students. Rooyesh, 2022, 11 (5):13-22.
27. Mousavi SA, Pour Hosein R, Zare-Moghaddam A, Rezaei R, Hasani Estalkhi, F, Mirbluk Bozorgi A. Mindfulness-based cognitive therapy (MBCT). Rooyesh, 2020, 9 (4):133-144.