وراوینی بر خوان تمثیلی متنبی
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
مریم خزائیلی
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
عطامحمّد رادمنش
2
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
کلید واژه: مرزبان‌نامه, proverbs, امثال, Mutanabbi, وراوینی, متنبی, اشتراکات, Marzban-nameh, Varavini, parallels,
چکیده مقاله :
مرزبان‌نامه یکی از کتب مهم ادب پارسی و از جمله شاهکارهای نثر به شمار می‌رود، که با انشایی مصنوع و مزّین و در عین حال در اغلب موارد به طرزی ساده، بسیار فصیح و زیبا نگارش یافته است. این اثرِ ارزنده، توسّط مرزبان بن رستم بن شروین، یکی از شاهزادگان طبرستان، به گویش طبری به رشتۀ تحریر درآمده و در قرن ششم و اوایل قرن هفتم، به دست نویسنده و ادیب گرانقدر، سعدالدیّن وراوینی از لهجۀ طبریِ باستان به زبان فارسی دری، آراسته به صنایع لفظی و معنوی و اشعار تازی و پارسی و امثال و اخبار بازنویسی شده است. مرزبان‌نامه از نوع ادب تمثیلی (فابل) محسوب می‌شود و نوع نثر آن، فنّی است. امثال عربی و پارسیِ فراوانی در این کتاب گرانقدر یافت می‌شود. یکی از شعرایی که از اشعارش در مرزبان‌نامه به عنوان شاهد و مثال استفاده شده، شاعر پرآوازۀ عرب، متنبی است. وی از شعرای دورۀ عبّاسیان، در اوایل قرن چهارم هجری است، که صاحب این گنجینۀ نفیس از امثال و حِکَم وی در نگارش اثرش بهره برده است. حتّی مضامین مشترکی بین امثال متنبی و امثالی که در مرزبان‌نامه وجود دارد، مشاهده می‌شود. در این پژوهش سعی بر این است، اَمثال و حِکمی که در این دو اثر دارای تشابه و اشتراکاتی است، تطبیق، بررسی و شناخته شود.
Marzban-nameh is one of the important books of Persian literature and one of the masterpieces of Persian prose which has been written ornately yet in most cases quite simply, very eloquently and beautifully. This valuable work was written in Tabari dialect by Marzban Ibn Rostam Ibn Shervin, one of the Tabari princes. And it was rewritten from ancient Tabari dialect to Dari Persian Language by worthy Author and scholar, Sad-Al-Din Varavini which adorned in the literal and spiritual Persian and Arabic poetry and proverbs and News. Marzban-nameh is considered allegorical literature (fable) and its prose is technical. Arabic and Persian proverbs can be found in abundance in this valuable book. One of the poets whose poetries have been used in Marzban-nameh as a witness and example is the renowned Arab poet, Mutanabbi. He is Abbasid era poet in the early fourth century AD that the owner of this exquisite treasure has used his proverbs and aphorisms in his writing. Even, common themes are observed between Mutanabbi’s proverbs and proverbs in Marzban-nameh. In this study, it is tried to study and find proverbs and aphorisms which have similarities and parallels.
قرآن کریم، ترجمۀ آقای محمّد مهدی فولادوند.
_||_