تحلیلی بر پیشینه شکل گیری و رشد سلفی گری و بازتاب آن در جهان اسلام

محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی

داود میرزایی ¹ , مهدی جاودانی مقدم ² , رضا پریزاد ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه روابط بین الملل، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
2 - استادیار گروه روابط بین الملل، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/10/26 تاریخ پذیرش : 1401/10/27 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: غرب آسیا, جهان اسلام, سلفی گری, نوسلفی گری,

چکیده مقاله :

سلفی گری و نوسلفی گری به عنوان پدیده ای تاریخی در جهان اسلام، در سه دهه اخیر با شکل گیری و تشدید فعالیت گروه های سلفی، نمود و ظهور بیشتری یافته است. این مقاله تلاش دارد تا به این سوال اصلی بپردازد که ریشه ها و زمینه های تاریخی شکل گیری و رشد سلفی گری چیست و چه بازتابی در جهان اسلام و بویژه در بحران های اخیر در غرب آسیا داشته است؟ فرضیه این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته این است که ظهور و گسترش سلفی گری، محصول یک پدیده چندبعدی و عمیقِ هویتی و سیاسی به عنوان برساخته ای ذهنی است که در دیالکتیک با واقعیات عینیِ دولت های اسلامی و مداخلات قدرت های بزرگ بر پیچیدگی و گستردگی آن افزوده و بر اختلاف و واگرایی میان مذاهب و دولتهای اسلامی بویژه در دو دهه اخیر در غرب آسیا دامن زده است

چکیده انگلیسی:

Salafism and neo-Salafism as a historical phenomenon in the Islamic world, in the last three decades, with the formation and intensification of the activities of Salafist groups, has become more prominent. This article tries to address the main question, what are the roots and historical contexts of the formation and growth of Salafism and its reflection in the Islamic world, especially in the recent crises in West Asia? The hypothesis of this research, by using a descriptive-analytical method, show that the rise and spread of Salafism is the product of a multidimensional and deep phenomenon of identity and politics as a subjective construct that is in dialectic with the objective realities of Islamic states and the interventions of the great powers has added to its complexity and breadth and fueled the differences and divergences among Islamic religions and states, especially in the last two decades in West Asia.