خاستگاه آزادی های اجتماعی در آرای متفکران متاخر اسلامی؛ با تاکید بر آرای حامد ابوزید
محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللیحاجی علی شیراوند 1 , حسن شمسینی غیاثوند 2 , علی فلاح نژاد 3
1 - دانشجوی دوره دکترای علوم سیاسی واحد خرم اباد
2 - استادیار علوم سیاسی-دانشکده حقوق و علوم سیاسی. تاکستان. قزوین ایران
3 - استادیار علوم سیاسی واحد خرم اباد
کلید واژه: اسلام سیاسی, ابوزید, آزادی, هرمنوتیک, حقوق شهروندی,
چکیده مقاله :
آزادی از مفاهیم چالش برانگیز در تاریخ معاصر جهان اسلام بوده است. بخصوص با ورود مدرنیته به جهان اسلام، این واژه بیش از گذشته با چالش های معرفتی و سیاسی مواجهه گشت. به همین دلیل اندیشه سیاسی متفکران مسلمان در تاریخ معاصر با این مفهوم آمیخته شده است و رویکردهای مختلفی نسبت به این مفهوم ارایه شده است. و با توجه به اینکه اهمیت آزادی در عصر جهانی شدن و عصر اطلاعات بیش از دوره های پیشین شده است، فلاسفه و روشنفکران مسلمان بیش از گذشته به مفهوم توجه کرده اند. در واقع نگرش متفکران مسلمان همچون حامد ابوزید به آزادی با ویژگی های جهانی شدن، رسانه ها، پساصنعتی و پسامدرنیسم و.....درهم آمیخته شده است. در واقع ساختار معرفتی و منظومه معرفتی این متفکران بر اساس مقتضیات و بنیادهای جهان پسامدرن همچون نیولیبرالیسم، پساسرمایه داری، دموکراسی سازی، اسلام سیاسی، قدرت اطلاعات، اقتصاد جهانی، نگرش هرمنوتیکی به آموزه های اسلامی و....شکل گرفته است. به همین دلیل مولفه های آزادی در اندیشه سیاسی متفکرانی همچون حامد ابوزید را می توان در مواردی همچون آزادی های سیاسی-اجتماعی، حقوق زنان، حقوق شهروندی، تاکید بر دموکراسی، تعامل با غرب، حکومت های غیر ایدئولوژیک، تاکید بر عنصر انسانی و دین مدنی به آموزه های اسلامی مورد بررسی قرار داد.
Freedom has been one of the challenging concepts in the contemporary history of the Islamic world. Especially with the arrival of modernity in the Islamic world, this word faced epistemic and political challenges more than in the past. For this reason, the political thought of Muslim thinkers in contemporary history has been mixed with this concept and different approaches have been presented to this concept. And due to the fact that the importance of freedom in the age of globalization and the age of information has increased more than in previous periods, Muslim philosophers and intellectuals have paid more attention to the concept than in the past. In fact, the attitude of Muslim thinkers such as Hamid Abu Zaid towards freedom is mixed with the features of globalization, media, post-industrialism, post-modernism. In fact, the epistemic structure and epistemic system of these thinkers was formed based on the requirements and foundations of the postmodern world, such as neoliberalism, postcapitalism, democratization, political Islam, the power of information, global economy, hermeneutic approach to Islamic teachings, etc. For this reason, the components of freedom in the political thought of thinkers such as Hamed Abu Zaid can be found in cases such as social-political freedoms, women's rights, citizenship rights, emphasis on democracy, interaction with the West, non-ideological governments, emphasis on the human element and religion. Madani examined Islamic teachings.
قران مجید
ابوزید نصرحامد(1385(. چنین گفت ابن عربی. ترجمه خلخالی. تهران؛ نیلوفر
- ابوزید نصرحامد (1383). نقد گفتمان دینی، ترجمۀ حسن یوسفی اشکوری تهران، یادآوران
ابوزید نصرحامد (1380). معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن، ترجمۀ مرتضی کریمی‌نیا، تهران، طرح نو
ابوزید نصر حامد، پاییز 1376تاریخ مندی مفهوم پوشیده و مبهم،ترجمۀ محمدتقی کرمی، نقد و نظر،ش12،
ابوزید نصرحامد ، مهر و آبان 1379 تأویل،حقیقت و نص، ترجمۀ مرتضیکریمی‌نیا، کیان، ش 54،
ابوزید نصرحامد ، مفهوم وحی،(1376)، ترجمۀ محمدتقی کرمی، نقد و نظر، ش ۱۲،
آربلاستر ، آنتونی ( 1388 ). لیبرالیسم غرب ظهور و سقوط ، تهران ، ترجمه عباس مخبر ، نشر مرکز
آیزایا ، برلین ( 1380) . چهارمقاله درباره آزادی . تهران ، ترجمعه علی موحد ، انتشارات خارزمی
بشیریه ، حسین ( 1390 ) لیبرالیسم و محافظه کاری ،تهران ، نشر نی ، جلد دوم
جهانبگلو، رامین ( 1387) در جستجوی آزادی ، تهران، گفتگو با آیزایا برلین ، ترجمه خجسته کیا ، نشر نی
حائری، عبدالهادی( 1374 ) آزادی های سیاسی و اجتماعی از دیدگاه اندیشه گران، مشهد، نشر جهاد داشگاهی
علیخانی، علی اکبر(1390). اندیشه سیاسی متفکران مسلمان. جلدهای 18 و 19. تهران؛ پژوهشکده مطالعات فرهنگی واجتماعی
کرنستون ، موریس ( 1386 ) تحلیل نوین آزادی ، تهران ، ترجمه جلال الدین علم ، انتشارات علمی فرهنگی
کاپلستون ، فردریک چارلز ( 1387 ) تاریخ فلسفه غرب ، تهران ، ترجمه ابراهیم دادجو ، انتشارات علمی و فرهنگی ، جلد دوم
کریمی نیا، مرتضی (1376). آرا و اندیشه های دکتر حامد ابوزید. تهران؛ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
- میراحمدی ، منصور(تابستان1377). مفهوم آزادی در فقه سیاسی شیعه ، فصلنامه علوم سیاسی ، شماره 1
میل ، جان استوارت ( 1385 ) رساله درباره آزادی ، تهران ، ترجمه جواد شیخ الاسلامی ، علمی فرهنگی
نصري، عبدالله. (1382).گفتمانهاي مدرنيته. تهران؛ دفتر نشر فرهنگ اسلامي
منابع انگليسي
David martin)1978) . the Dilemmas of contemporary Religion (oxford basil Blackwell
f . Rosenthal . The muslimconcept of freedom (( priorto the nineteentn century
. Friedman The lexus and the olive tree (Anchor Books, New York, 1999).
-. L. Tikly Globalisation and education in the postcolonial world: Towards a conceptual framework, Comp Ed, 37(2), 156 (2001).
-Yang, B. (2004). Holistic Learning Theory and Implications for Human Resource Development, Advances in Developing Human Resources, 6, 241. SAGE, online version.