تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.)
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهیمحبوبه محمدی البرزی 1 , فضل الله صفی خانی 2 , جعفر مسعود سینکی 3 , بهلول عباس‌زاده 4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
2 - عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور
3 - عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
4 -
کلید واژه: جمعیت, تنش خشکی, صفات مورفولوژیک, انیسون,
چکیده مقاله :
شرایط آب و هوایی ایران خشک و نیمه خشک می‌باشد. به همین دلیل یکی از تنش‌های مهم در کشور ما تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج به صورت آزمایش اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل 3 جمعیت انیسون (سبزوار، کرمان و جیرفت) و عامل فرعی شامل 4 سطح تنش رطوبتی (10، 30، 50 و 70 درصد تخلیه رطوبت) بود. نتایج نشان داد که، اثر عامل اصلی (جمعیت) بر تعداد چتر، وزن خشک برگ و وزن هزار دانه، همچنین اثر عامل فرعی (تنش خشکی) بر ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش کوچک، قطر تاج پوشش بزرگ، تعداد چتر، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد ماده خشک و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. اثر متقابل عامل اصلی در فرعی بر قطر تاج پوشش کوچک و تعداد چتر در سطح 1% و بر وزن خشک ساقه و عملکرد ماده خشک در سطح 5% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین اثر عامل اصلی (جمعیت) نشان داد که، بیشترین تعداد چتر از جمعیت جیرفت با میانگین 62/66 عدد در بوته، وزن خشک برگ از جمعیت سبزوار با میانگین 543/198 کیلوگرم در هکتار و وزن هزار دانه از جمعیت کرمان با میانگین 95/2 گرم در بوته بدست آمد. بیشترین ارتفاع گیاه (91/48 سانتی‌متر)، تعداد چتر (83/81 عدد در بوته)، وزن خشک ریشه (778/91 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک ساقه (725/577 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک برگ (724/272 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد ماده خشک (227/942 کیلوگرم در هکتار) و وزن هزاردانه (20/3 گرم در بوته) در تیمار 10% تخلیه رطوبت بدست آمد. بطور کلی می‌توان گفت جمعیت جیرفت نسبت به جمعیت کرمان و سبزوار برتری داشت، زیرا در شرایط تنش خشکی پایداری بیشتری از خود نشان داد و متحمل تر به خشکی بود. سطح 10% تخلیه رطوبت بهترین سطح آبیاری برای تولید بیشترین ماده خشک تولیدی بود.
In order to investigate the effect of drought on morphological characteristics of Anisum, a split plot experiment was conducted in 2011 at Research Station located in the Alborz mountains in Karaj by using a randomized complete block design in four replications. The main factors included 3 populations (Sabzevar, Kerman and Jiroft) and the operating subsidiary of 4 Stress levels (10, 30, 50 and 70 Percent moisture depletion). Results showed that the main effect (population) the number of umbrellas, leaf dry weight, seed weight and seed weight of the sub-agent (drought) on plant height, canopy diameter, small diameter, large canopy, umbrella number, root dry weight, stem dry weight, leaf dry weight, dry matter yield and seed weight showed a significant difference . The main operating subsidiary of interaction in small canopy diameter and number of umbrella in 1% And the dry weight and stem dry matter yield in 5% was significant. Comparison of the main factor (population) showed that the greatest number of umbrella with an average population of Jiroft 66.62 n/p, leaf dry weight with an average population of Sabzevar 198.543 Kg/ha of grain per hectare and an average population of Kerman 2.95 g/p were obtained. Comparison of the effects of sub-factor (drought) showed that the highest plant (48.91 Cm), the number of umbrella (81.83 n/p), root dry weight (91.778 Kg/ha), stem dry weight (577.725 Kg/ha), leaf dry weight (272.724 Kg/ha), dry matter (942.227 Kg/ha) and seed weight (3.20 g/p) obtained from 10 percent moisture depletion. 10% moisture depletion level was the best water level to produce the highest dry matter production.