مطالعه شاخص های رشد، بازماندگی و مقاومت در برابر تنش شوری ماهی کلمه (Rutilus rutilus caspicusJakowlew,1870) تغذیه شده باجیره حاوی پودر سیاه دانه (Nigella sativa)

محورهای موضوعی : بیولوژی دریا

فاضل ظهیری ¹ , حسن صحرایی ² , محمدرضا ایمانپور ³ , احمدرضا پیرعلی زفره ئی ⁴

1 - گروه شیلات،دانشکده شیلات ومحیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2 - گروه شیلات،دانشکده شیلات ومحیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 - گروه شیلات،دانشکده شیلات ومحیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
4 - گروه شیلات،دانشکده شیلات ومحیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

تاریخ دریافت : 1395/10/17 تاریخ پذیرش : 1395/12/23 تاریخ انتشار : 1395/12/27

کلید واژه: تنش شوری, رشد, ماهی کلمه, سیاه دانه,

چکیده مقاله :

در طی سال های اخیر استفاده از مکمل‌های گیاهی به عنوان عوامل محرک رشد و جایگزینی آن با مواد مصنوعی در آبزی پروری مورد توجه قرار گرفته است. سیاه دانه از گیاهان دارویی حاوی ترکیبات موثر در رشد و بازماندگی و مقاومت در برابر استرس می باشد. در این مطالعه تاثیر پودر سیاه دانهNigella sativaدر چهار سطح0،5/0، 1 و 2 درصد به ازاء هر کیلوگرم جیره غذایی برشاخص های رشد‌،بازماندگی و مقاومت به تنش شوری در ماهی‌کلمه(Rutilus rutilus caspicus)به مدت 60 روز بررسی شد.در انتهای آزمایش شاخص‌ های ‌رشد و ضریب تبدیل غذا محاسبه گردید. علاوه براین تنش شوری به منظور تعیین اثر پودر سیاه دانه بر مقاومت به تنش شوری طی فواصل زمانی24 ،48 و72 ساعت انجام شد.‌نتایج نشان داد به کارگیری پودر سیاه دانهتاسطح 5/0‌درصد باعث بالاترین میزان افزایش وزن(38/0±09/7گرم)،نرخ رشد ویژه(04/0±59/1) و فاکتور وضعیت (006/0±11/0) و کمترین ضریب تبدیل غذایی(08/0±29/1) در بچه ماهیان‌کلمه می‌شود. آنالیز آماری نیز اختلاف معنی‌داری(05/0>p)در شاخص‌های رشد وضریب تبدیل غذایی در بین تیمارهای آزمایشی و در مقایسه با گروه شاهد نشان داد.این مطالعه نشان می‌دهدکه افزودن پودر سیاه دانه به جیره،علیرغم افزایش عملکرد رشددر ماهی کلمه،فاقد اثر مثبت نسبت به مقاومت در برابر تنش شوری در این ماهیان بود.

چکیده انگلیسی:

In recent years, use of herbs as dietary growth stimulant factor and replacing it with artificial materials in aquaculture is widely discussed. The impact of black cumin seed (Nigella sativa)powder at four levels of 0, 0.5, 1 and 2 percent, per kilogram of diet, on growth, survival and resistance to salinity stress in the Caspian roach (Rutilus rutilus caspicus) was investigated for 60 days. At the end of the study, growth factor and feed conversion factorwere calculated. In addition,the effect of black cumin seed powder on resistance to salinity stress was investigated, in intervals of 24, 48 and 72 hours.The results showed that using black cumin seed, up to the 0.‌5 percent, cause highest body weight gain (7.09±0.38‌), specific growth rate (1.59±0.04), condition factor (0.11±0.006) and lowest feed conversion factor (1.29±0.08) in fingerlingroach. Statistical analysis showed significant differences (p< 0.05) in growth indices and feed conversion factor, between treatments and the control group. This study showed that black cumin seed powder in the diet, despite increased growth performance in roach, lacked positive effect on the resistance to salinity stress in the fish. 

منابع و مأخذ:

ابراهیمی،ع.،تنگستانی،ر.،علیزادهدوغیکلایی،ا.وزارع،پ.1391.مجله‌اثرسطوح‌مختلف‌اسانس‌سیربرشاخصهای‌رشد،تغذیه‌وترکیب‌ شیمیایی لاشه فیل ماهی جوان پرورشی.مجله علوم وفنون دریایی، 11 (1):4-12.

ابراهیمی درچه،ع.،معتمدی تهرانی،ج.، گلی، ا.ح.، شفیعی ‌حسن آبادی، ف.، متقی، ا. ‌‌و پیرعلی زفره یی، ا.ر.1393. تاثیر استفاده از سطوح مختلف پوسته پسته (Pistachia vera) بر رشد و برخی خصوصیات بیوشیمیایی و خون شناسی ماهی قزل آلا رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss).مجله علوم وفنون شیلات دانشگاه تربیت مدرس،3(2):13-24.

ابراهیمی،ع.،معتمدی تهرانی،‌ ج.،  گلی، ا.ح.،  شفیعی‌ حسن آبادی، ف. و‌پهلوانی، س.b1393. تاثیر عصاره اتانولی پوست پسته  (Pistachia vera)  بر فاکتورهای رشد، بازماندگی و ترکیب شیمیایی لاشه بچه ماهی قزل آلا رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss). مجله آبزی پروری،1(3):3-10.

امین، غ. 1370. گیاهان دارویی ستنی ایران. جلد اول. انتشارات معاونت پژوهشی وزارت بهداشت و درمان. ایران.

حسینی فر، ح.،خلیلی،م.،روفچایی،ر. و رئیسی، م.1394. بررسی اثرات عصاره خرما بر شاخصهای رشد و شاخص های ایمنی موکوس دربچه ماهی انگشت قدکپورمعمولی Cyprinus carpio. پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی،3(4):89-100.

خوش خلق، م.ر.، نوبریان، ح.، برسری، م. و عزیزی، م. 1392. تأثیرسطوح مختلف غذایی تفالة زیتون در رشد،ترکیب لاشه و ارزیابی حسی ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورشی(Oncorhynchus mykiss ) . ،مجله شیلات،66(133):149-144.

روحی، ز.، ایمان پور، م.، حاجی مرادلو، ع. و سلمانیان، م. 1395. اثر مکل های گیاهی زیره سیاه (Carumcarvi)و شنبلیله (Trigonella foenum) بر فعالیت ضد باکتریایی و پروتئین محلول موکوس در بچه ماهیان کپور معمولی.بوم شناسی آبزیان، 6(1): 128-136.

زرگری، ع. 1386.گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه تهران.  ایران.

شفیعی، ف.، محبوبی، ن.، ابراهیمی، ع.، نعمت الهی، ا. و محبی ع. 1395. اثر عصاره الکلی پوست انار (Punica granatum L.)بر فاکتورهای خون ماهی انگشت قد کپور معمولی (Cyprinus carpio).مجله علوم وفنون شیلات دانشگاه تربیت مدرس، 5 (2):76-63.

علیشاهی، م. 1383. نقش محرک های ایمنی در آبزی پروری. مجله سازمان نظام دامپزشکی کشور،4(3): 33-38.

عنایت غلامپور،ط.،ایمانپور،ر.،حسینی،ع. و شعبانپور،ب. 1390.تاثیرسطوح مختلف شوری برشاخص های رشد،میزان بازماندگی، غذاگیری و پارامترهای خونی در بچه ماهیان سفید(Rutilus frisii kutum kamensky,1901).مجله زیست شناسی ایران،24(2):78-81.

مظفریان، و. 1375. فرهنگ اسامی گیاهان ایران. فرهنگ معاصر. تهران.

Abuharfeil, N.M., Salim, M.& Von Kleist, S. 2001. Augmentation of natural killer cell activity in vivo against tumour cells by some wild plants from Jordan. Phytotherapy Research, 15:109-13.

Abutbul, S., Golan-Goldhirsh, A., Barazani, O.& Zilberg, D. 2004. Use of Rosmaarinus officinalis as a treatment against Streptococcus iniae in tilapia (Oreochromis sp.). Aquaculture, 238: 97-105.

Al-Harthi, M.A.2004.Efficiency of utilizing some spices and herbs with or without antibiotic supplementation on growth performance and carcass characteristics of broliler chicks. Egyptian Poultry Science Journal,24: 869-899.

Aly, S. M., Atti, N.‌M.‌A. & Mohamed, M.‌F. 2002. Effect of garlic on the survival, growth, Resistance and quality of Oreochromis niloticus. The World Fish Center, Research center for Africa & West Asia, Abbassa, Sharkia, Egypt.

Babayan, V.K., Koottungal, D.&Halaby, G.A. 1978. Proximate analysis, fatty acid and amino acid composition of Nigella sativa L. seeds. Food Sciences, 43(4): 1314-1315.

Bai,S.‌C., Koo, J., Kim, K.& Kim, S. 2001. Effects of Chlorella powder as feed additive on growth performance in juvenile Korean rockfish, Sebastes schlegeli (Hilgendorf). Aquaculture Research, 32:92–98.

Borges, A., Scotti, L.V., Siqueira, D.R., Jurinitz, D.F. & Wassermann, G.F. 2004. Hematologic and serum biochemical values for hundia (Rhamdiaquelem). Journal of Fish Physiology and Biochemistry, 30: 21-25.

Crossland, J. 1980. Lewiss Pharmacology, 5th (Eds). Churchill Livingsto: London.

Daoud, A.K. 2006. Effects of oral ingestion of Nigella sativa seeds (Black Cumin) on murine immune system. Journal of Allergy and clinical Immunology, 115: 886-888.

Durrani, F.R., Chand, N., Zaka, K., Sultan, A., Khattak, F.M.& Durrani, Z.2007. Effect of different levels of feed added black seed (Nigella sativa) on the performance of broiler chicks. Biological sciences, 10 (22): 15. 4164-4167.

Fararh, K.M., Atoji, Y., Shimizu, Y., Shiina, T., Nikami, H.& Takewaki, T. 2004. Mechanisms of the hypoglycaemic and immunopotentiating effects of Nigella sativa L. oil in streptozotocininduced diabetic hamsters. Research in Veterinary ‌Science, 77:123-9.

Falahatkar, B., Soltani, M., Abtahi, B., Kalbassi, M. R., Poorkazemi, M.& Yasemi, M. 2006. Effect of vitamin C on Growth Performance, Survival Rate and Liver Somatic Index in Great Sturgeon (Huso huso) Juvenile. Iranian Journal of Research and development in Livestock and Aquaculture, 72: 98-103.

Hay, R.K. & Waterman, M. 1993. Volatile oil crops: Third biology, biochemistry and production. Longman Scientific and Technical, Essex.

Harikrishnan, R., Balasundaram, C.& Heo, M.S. 2011a. Influence of diet enriched with green tea on innate humoral and cellular immune response of kelp grouper (Epinephelus bruneus) to Vibrio carchariae infection. Fish and Shellfish Immunology, 30: 972-979.

Harikrishnan, R., Balasundaram, C.& Heo, M.S. 2011b. Impact of plant products on innate and adaptive immune system of cultured finfish and shellfish. Aquaculture, 317: 1-15.

Hekmatdoost, A, Feizabadi, M.M, Djazayery, A, Mirshafiey A, Eshraghian Mr, Yeganeh Sm, Sedaghat R, Jacobson K.2008.The effect of_ dietary oils on cecalmicroflora in experimental colitis in mice. Indian Journal of Gastroenterol, 27:186–189.

Heidarieh, M., Soltani, M., Tamimi, A.‌H.& Toluei,  M.‌H. 2011. Comparative effect of raw fiber (Vitacel) and alginic acid (Ergosan) on growth performance, immunocompetent cell population and plasma lysozyme content of giant sturgeon (Huso huso). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences,11: 445-450.

Hoseinifar, S.H., Mirvaghefi, A.& Merrifield, L.D. 2011. The effects of dietary inactive brewer’s yeast Saccharomyces cerevisiae var. ellipsoideus on the growth, physiological responses and gut microbiota of juvenile beluga (Huso huso). Aquaculture, 318: 90-94.

Ibrahim, S. M. & El-Sharif S.A. 2008. Effect of some plant extract on quality aspects of frozen tilapia(oreochromis niloticus) Fillets. Global Veterinaria, 2 (2): 62-66.

Imanpoor, M. R. & Roohi, Z. 2015. Effects of Sangrovit-supplemented diet on growth performance, blood biochemical parameters, survival and resistance to salinity in the Caspian roach (Rutilus rutilus) fry. Aquaculture Research, doi:10.1111/are.12737.

Javadzadeh, M.  Salarzadeh, A.R. Yahyavi, M. Hafezieh, M. & Darvishpour, H.2012. Effect of garlic extract on growth and survival rate in Litopenaeus vannami post larval. Iranian Scientific Fisheries Journal, 21(1):39-46.

Jamroz, D.& Kamel, C. 2002. Plant extracts enhance broiler performance. In_non ruminant nutrition: antimicrobial agents and plant extracts on_immunity, health and performance. Journal of Animal Science,80 (Suppl. 1): 41. (Abstr.).

Khaled, A.& Abdel-SaterA. 2009. Gastroprotective effects of nigella sativa oil on the formation of stress gastritis in hypothyroidal rats. International Journal of Physiology, Pathophysiology and Pharmacology,1:143-149.

Kiabi, B., Abdoli, A. & Naderi, M. 1999. Status of the fish fauna in the south Caspian Basin of Iran. Journal of Zoology in the Middle East, 18:57-65.

Lee, K.W., Evarts, H. & Beynen,, A.C.2004.Essential oils in broiler nutrition. International Journal of Poultry Science,3: 738-752.

Lovell, T, 1998. Nutrition and feeding of fish.Klumer Academic Publishers (send Ed), Boston.

Marshall, W.S. & Singer, T.D. 2002. Cystic fibrosis transmembrane conductance regulator in teleost fish. Biochimica et Biophysica Acta,1566: 16– 27.

Morsi, N.M. 2000. Antimicrobial effect of crude extracts of Nigella sativa on multiple antibioticsresistant bacteria. Acta Microbiologica  Polonica, 49: 63-74.

Nya, E.J.& Austin, B. 2011. Development of immunity in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) to Aeromonas hydrophila after the dietary application of garlic. Fish and Shellfish Immunology, 30: 845-850.

Oyen, L.P.A. & Dung, N.X. 1999. Essential-oil plants. Oyen, L.P.A. and N.X. Dung (Eds). Backhuys Publishers: Leiden.

Park, K.H.& Choi, S.H. 2012. The effect of mistletoe (Viscum album coloratum) extract on innate immune response of Nile tilapia (Oreochromis niloticus). Fish and Shellfish Immunology, 32: 1016-1021.

Ramakrishna, R.R., Platel, K.& Srinivasan, K. 2003. In vitro influence of species and spice-active principles on digestive enzymes of rat pancreas and small intestine. Nahrung, 47:408–412.

Reilly, A. & Kaferstein, F. 1997. Food safety hazards and the application of the principles of the hazard analysis and critical control point (HACCP) for their control in aquaculture production. Aquaculture Research, 28: 735-752.

Ricker W.E. 1979. Growth rates and models. Fish Physiology, 8:677-743.

Salze, G., Mclean, E., Schwarz, M.H. & Craig, S.R. 2008. Dietary mannan oligosaccharide enhances salinity tolerance and gut development of larval cobia. Aquaculture, 274: 148-150.

Soltani, M., Sheikhzadeh, N., Ebrahimzadeh-Mousavi, H.A.& Zargar, A. 2010. Effects of Zataria multiflora essential oil on innate immune responses of common carp (Cyprinus carpio). Journal of Fisheries and Aquatic Science, 5(3): 191-199.

Sheikhzadeh, N., Nofouzi, K., Delazar, A.& Khani Oushani, A. 2011. Immunomodulatory effects of decaffeinated green tea (Camellia sinensis) on the immune system of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Fish and Shellfish Immunology, 31: 1268-1269.

Smith, M.E., Kane, A.S. & Popper, A.N. 2004. Noise-induced stress response and hearing loss in goldfish (Carassius auratus). Journal of Experimental Biology, 207: 427-435.

Swamy, S.M.& Tan, B.K. 2000. Cytotoxic and immunopotentiating effects of ethanolic extract of Nigella sativa L. seeds. Journal of Ethnopharmacology, 70:1- 7.

Takruri, H.R.H.& Dameh, M.A.F. 1998. Study of the national value of black cumin seeds (Nigella sativa seeds L). Journal of the Science of Food and Agriculture, 76, 404–410.

Taoka, Y., Maeda, H., Jo, J.Y., Jeon, M.J., Bai, S.C., Lee, W.J., Yuge, K. & Koshio, S. 2006. Growth, stress tolerance and non-specific immune response of Japanese flounder (Paralichthys olivaceus) to probiotics in a closed recirculating system. Fisheries Science, 72: 310-321.

Wu, D., Meydani, M., Leka, L.S., Nightingale, Z., Handelman, G.J.& Blumberg, J.B. 2005. Effect of dietary supplementation with black currant seed oil on the immune response of healthy elderly subjects. American Journal of Clinical Nutrition, 70:536-43.

Ziad, H. M. A.D. & Mohammad, S. A.D. 2008. Effect of feeding powdered black cumin seeds (nigella sativa) on growth performance of4-8 week-old broilers. Animal and veterinary advances,7 (3): 286-290.