ارزیابی حساسیت فیزیکی نوار ساحلی تالاب میانکاله بر اساس شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI)
محورهای موضوعی : بیولوژی دریارویا نزاکتی 1 , بهروز بهروزی راد 2 , سعید ملماسی 3 , فروز اسماعیلی 4
1 - دانشکده مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
2 - دانشکده مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات اهواز
3 - دانشکده مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
4 - دانشکده مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات اهواز
کلید واژه: منطقه ساحلی, شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI), مدیریت منطقه ساحلی, سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS), میانکاله,
چکیده مقاله :
محدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسعه اقتصادی به ویژه در فعالیت های نفتی در کشورهای حوزه مورد بررسی، بر لزوم مدیریت و حفاظت از این سواحل می افزاید. هدف از انجام این تحقیق مدیریت خط ساحلی با استعانت از مدل های ارائه شده توسط NOAA و تعیین شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI) می باشد. بدین منظور با توجه به بازدیدهای میدانی صورت گرفته، استفاده از تصاویر ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، تقسیم بندی حساسیت فیزیکی سواحل انجام شد. طبق نتایج حاصل از بررسی پارامترهای فیزیکی انرژی موج، شیب و جنس بستر مشخص شد که در بازه مورد مطالعه، قسمت غربی سواحل میانکاله در طبقه 4 دسته بندی NOAA، جای می گیرد. بخش مرکزی این سواحل در طبقه B9 قرار دارد و محدوده های گمیشان، خواجه نفس، چالاشت و خلیج گرگان دو در طبقه D10 مطابق دسته بندی NOAA قرار می گیرند. نتایج این بررسی ها بیانگر این مطلب می باشند که در این سواحل، به دلیل پایین بودن تنوع فیزیکی به لحاظ ویژگی های ژئومورفولوژیکی و جنس بستر ساحل، هم چنین وجود منابع زیستی حساس، در صورت بروز آلودگی نفتی، احتمال باقی ماندن آلاینده ها به مدت طولانی وجود دارد که این خود دلیلی بر لزوم توجه بیشتر به مدیریت سواحل در این استان می باشد.
Miankale coastal area is located in southeastern part of Caspian Sea. The area, which contains GorganGulf and Miankale Wetland, is recorded as an international wetland in Ramsar Convention. It has high potential for tourism activities. Moreover, the increasing trend of economic development, especially oil activities in adjacent countries reveals the necessity of management and conservation of these coasts. The aim of this study is management of the coastal area by applying NOAA models and Environmental Sensitivity Index (ESI). Physical sensitivity division of coasts has been done based on field surveys and using satellite images and Geographical Information System (GIS). The assessment of physical factors including wave energy, slope and bed substance in the region under study showed that the western parts of Miankale coasts are categorized in the forth class of NOAA classification and the central part of these coasts is regarded in 9B class. Gomishan, Khajeh Nafas, Chalasht and Gorgan Gulf2 are classified as 10D according to NOAA classification. The results of this study indicated that not only physical diversity, including geomorphologic characteristics and the bed substrate of these coasts, is low but also there are sensitive biological resources in the region. For these reasons, if oil pollution occurs, pollutants may remain in coastal areas for a long time. Therefore, more attention should be paid to manage the coastal areas in this region.