تصاویر بلاغی خورشید در شاهنامه و بازتاب اسطورة مهر در آن

محورهای موضوعی : اسطوره

سید رسول موسوی ¹

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1388/01/01

کلید واژه: اسطوره, شاهنامه, مهر, صور خیال, تصویر بلاغی,

چکیده مقاله :

این مقاله‌ نشان می‌دهد که اسطورة‌ مهر به عنوان یکی از عناصر مهم خیال شاعرانه می‌تواند زمینه‌های ساخت تصاویر بلاغی، استعاری و تشبیهی را برای شاعر فراهم نماید. نویسنده کوشیده است روایت‌های اساطیری مهر را با مصادیق هنری آن در شاهنامه تطبیق دهد. مهر در شاهنامه صورت خیال شاعرانه و رنگ ادبی و اعتلای هنری و زیباشناختی یافته است. سایه‌روشن‌های سنّت پرستش و ستایش مهر و آیین میتراییسم و آراسته‌شدن مهر به اوصاف انسانی در تصاویر استعاری و بلاغی، به ویژه در ترسیم طلوع و غروب، در شاهنامه مشهود است. پرندگان اساطیری نیز در ساخت تصاویر بلاغی نقش مؤثری دارند. در این مقاله سعی شده است خلّاقیت هنری فردوسی در حوزة تصویرسازی بر مبنای اسطورة مهر بررسی و تحلیل قرار شود.

چکیده انگلیسی:

  Hakīm Abul-Qāsim Ferdowsī Tūsī (935–1020) in his masterpiece, Shāhnāmeh (Book of Kings), presents metaphoric images of Sun based on the myth of Mehr and Mithraism. He uses decorum and imagery and portrays an anthropocentric image of the Sun.    In the present article, attempt is made to show the creativity of Ferdowsī in using the image of Mehr based on Iranian mythological elements.