نگاهی به نماد خورشید در تمثیلات سهروردی
محورهای موضوعی : اسطوره
حسین خسروی
1
(استادیار دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاداسلامی ـ واحد شهر کرد)
کلید واژه: نماد, سهروردی, خورشید, اشراق, لغت موران,
چکیده مقاله :
خورشید به‌عنوان یک موضوع همیشه موردتوجه شاعران بوده است. در دورة آغازین شعر فارسی توصیفاتی که از خورشید ارائه شده است، تنها جنبة تصویرسازی دارد. در سده‌های ششم و هفتم، خاقانی، عطار و مولانا بیش از دیگران به خورشید توجه نشان داده‌اند.سهروردی (549 ـ 587 ﻫ . ق) ـ فیلسوف شهید و شهیر ایرانی ـ در آثار خود پی‌درپی از تمثیلاتی استفاده کرده که حضور خورشید در آنها از نظر بسامد قابل‌توجه است. این حضور چنان قوی، پررنگ و گسترده است که می‌توان خورشید را پایة تمثیلات و حتی تفکر او به‌شمار آورد.در هفت قصه از مجموعه قصه‌های ده‌گانة کتاب لغت موران، خورشید نقشی محوری و اصلی دارد و حضور آن در بافت متن چنان قوی و مؤثر است که با حذف آن، شالودة قصه به‌هم می‌ریزد. این نقش‌آفرینی خورشید از تفکر فلسفی و اندیشه‌های اشراقی سهروردی مایه می‌گیرد.
From the earliest period of Persian poetry, the sun has been a subject of attention, and in the 6th and 7th AH, Khāghānī Shirvāni, Attār Nishāburi and Mowlānā Jalāl-al Din Balkhi employed the image of the sun in their poems. But for Shahāb al-Din Suhrawardi (1155-1191), the Persian philosopher and mystic, the light and the sun have a special significance; according to him all creation is a successive outflow of the original supreme Light of Lights (Nur al-Anvar). This article tries to analyze the symbol of sun in the Allegorical Works of Suhrawardi, especially Loqat-e Murān.
_||_