شهرْخدای سنایی در حدیقةالحقیقة

محورهای موضوعی : اسطوره

مریم حسینی ¹

1 - دانشیار دانشکده ادبیات و زبان ها و تاریخ الزهرا(س)

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1389/07/01

کلید واژه: سنایی, پیر, آرمانشهر, شهر خدا, عالم مثال,

چکیده مقاله :

دیدار سنایی با پیر در بخشی از کتاب حدیقةالحقیقة با پرسش‌هایی دربارة سرزمینی که وی (پیر خردمند) از آنجا آمده، همراه است. پیر آن جایگاه را شهرْخدا می‌نامد و از ویژگی‌های آن برای شاعر سخن می‌گوید:گفتم آخر کجاست آن کشورگفت: از کی و از کجا برترجای کی گویمش که شهرْخدایجای جان است و جان ندارد جایدر این مقاله بررسی ماهوی و جغرافیایی شهری که سنایی آن را شهر خدا می‌نامد، موردنظر است. این سرزمین را سهروردی ناکجاآباد و عالم مثال و یا عالم صور معلقه هم نامیده است. هدف مقالة پیش‌رو، بحث دربارة ویژگی‌های این شهر است. شهر خدا در نظر عارفانی چون سنایی، سرزمینی ماورایی است که عارف می‌تواند با گریختن از قبای جسم به سوی آن راهی شود؛ سرزمینی است که منشأ و مرجع تمامی ارواح است. همه آنچه در زمین وجود دارد ریشه در آن سرزمین دارد. بحث دربارة تأثیرپذیری سهروردی از سنایی در آفرینش ناکجاآباد و عالم مثال هم از دیگر اهداف این جستار است. همچنین ویژگی‌های آرمان‌شهری این سرزمین آن را به ایدة مدینه فاضله (یوتوپیا)ی فیلسوفان نزدیک می‌کند.

چکیده انگلیسی:

  Sanā'ī Ghaznavi (died around 1131), Persian Sufi poet, in his best known work, Hadiqa Tu'l Haqiqat (The Walled Garden of Truth) asks a sage master about his native country, and the sage master replies that he has come from the "City of God". The City of God refers to the world of immaterial bodies, the world of Forms and Utopia. The present article, by studying the concept of the "City of God" in Hadiqa Tu'l Haqiqat, tries to show the influence of Sanā'ī's ideas on Shahāb al-Din Suhrawardī (1155–1191).