دسترسی به اینترنت حق مستقل بشری: رویکرد نظام حقوق بین‏الملل و نظام حقوقی ایران

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری

خدیجه اکرمی ¹ , هدی غفاری ² , ولی رستمی ³ , مهدی رضایی ⁴

1 - دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه، آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]
2 - استادیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. (استاد راهنما و نویسنده مسئول): [e-mail]
3 - دانشیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. (استاد مشاور): [e-mail]
4 - استادیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. (استاد مشاور): [e-mail]

تاریخ دریافت : 1399/12/21 تاریخ پذیرش : 1400/05/26 تاریخ انتشار : 1401/01/01

کلید واژه: رسانه, اینترنت, حقوق بشر, نظام حقوقی ایران, حق,

چکیده مقاله :

مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ی غیرالزام آوری در سال 2016 در رابطه با ارتقاء، حمایت و برخورداری از حقوق بشر در اینترنت را تصویب کرد. در این قطعنامه اهمیت اینترنت به رسمیت شناخته شد و در نتیجه بر حمایت از حق مردم برای دسترسی به اینترنت متمرکز گردید. با توجه به گسترش استفاده از اینترنت و اهمیت این فن آوری در وضعیت کنونی، این پرسش مهم مطرح می گردد که آیا حق بر دسترسی به اینترنت را می‎توان یک حق بشری مستقل در نظام حقوق بین الملل و نظام حقوق داخلی ایران تلقی کرد؟ می توان استدلال نمود که دسترسی به اینترنت خود یک حق اخلاقی بشری است و مستلزم دسترسی همه افراد بدون نظارت و بدون سانسور به این رسانه جهانی است که باید برای کسانی که قادر به تهیه آن نیستند به صورت رایگان ارائه شود. اینترنت باید یک حق جهانی تلقی شود زیرا لازمه داشتن حداقل های یک زندگی شایسته است. پذیرش این ادعا، برداشت ما از اینترنت را از یک فناوری به یک حق بشری تبدیل می کند. با این حال حق دسترسی به اینترنت نه در نظام حقوق داخلی و نه نظام حقوق بین المللی جایگاه یک حق مستقل بشری را ندارد.

چکیده انگلیسی:

In 2016, the United Nation’s General Assembly adopted a non-binding resolution regarding ‘The Promotion, Protection and Enjoyment of Human Rights on the Internet’. At the heart of this resolution is the UN’s concern that ‘rights that people have offline must also be protected online.’ While the UN thus recognises the importance of the Internet, it does so problematically selectively by focusing on protecting existing offline rights online. I argue instead that Internet access is itself a moral human right that requires that everyone has unmonitored and uncensored access to this global medium, which should be publicly provided free of charge for those unable to afford it. Rather than being a mere luxury, Internet access should be considered a universal entitlement because it is necessary for people to be able to lead minimally decent lives. Accepting this claim transforms our conception of the Internet from a technology to that of a basic right. It should be acknowledged, however, that in the system of international law and domestic law of Iran there is no independent human right or citizenship entitled the right to access the Internet.