بررسی و تحلیل استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی دو گروه زنان مطلقه و همسردار شهر مشهد

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

زهرا سرائیان ¹ , سید علی رحمان زاده ² , نوروز هاشم زهی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/11/21 تاریخ پذیرش : 1399/11/21 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: شبکه های اجتماعی, شبکه های اجتماعی مجازی, ارتباطات بین فرهنگی, زنان مطلقه, تفسیر معنایی,

چکیده مقاله :

آینده همه کشورها به سبب نقش رسانه ها وشبکه های اجتماعی مجازی در تمامی ابعاد، در گرو به کارگیری هوشمندانه و صحیح این شبکه هاست. امروزه ضریب نفوذ اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی در تمامی لایه ها و با توجه به علاقه بانوان، که نیمی از جمعیت کشور ایران را تشکیل می دهند، اهمیت بررسی نحوه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، سبب تهیه پژوهش حاضر گردید. این پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، به روش نمونه گیری گلوله برفی هدفمند انجام و با کدگذاری به روش گراندد به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. نتایج نشانگر این بود که، با توجه به اینکه این شبکه ها در تمامی ابعاد زندگی خانواده ها رسوخ نموده، نمی توان ضریب نفوذ آن را با ایجاد محدودیت کم نمود، بلکه باید با فرهنگ سازی و تبدیل تهدیدها به فرصت ها و تولید محتوای مفید بومی سازنده، در جهت ارتقاء سطح علمی و فرهنگی و مذهبی بانوان که مربی نسل های ما هستند گام های مؤثری برداشت. از طرفی نکته مهم و قابل توجه اینکه نتایج نشان داد، علیرغم دید منفی اکثر پژوهشگران نسبت به آثارشبکه های اجتماعی مجازی، در اکثر موارد، ابعاد مثبت و سازنده این شبکه ها، بیش از آثار منفی آن در تمامی ابعاد خصوصی و حرفه ای و ...زندگی بانوان بوده است و توانسته اند در این قلمرو مجازی که کاربران ایده ها و هنرها و علوم مختلف خود را در همه زمینه ها به اشتراک می گذارد، سطح دانش و اطلاعات خود را ارتقاء دهند.

چکیده انگلیسی:

The future of all countries relies on the correct use of these networks. Nowadays, the influence of internet and social networks on all layers of the society is evidence and thereby the main purpose of this research is to study the use of these networks by women who are the half of the population of our country. The role of women in culture development of the society and upbringing of generation is obvious. Therefore, this study discusses about the destruction and construction roles of these networks on women. In this study, the data collection is based on semi-structured interviews and snowball sampling. In addition, the data analysis relies on grounded theory. The results highlights the influence of social networks on all the aspects of a family, which cannot be reduced by filtering. However, this influence can be exploited as an opportunity instead of a threat by produce useful contents that can improve the scientific, cultural and religious knowledge level of women who are the main educators of our generations. In addition, this study shows that, despite the negative vision of most researchers to the social networks effects, in most cases, both married and divorced women believe that the positive and constructive dimensions of these networks are more important than their negative effects. Finally, the idea of filtering or limiting the cyberspace does not help to eliminate the potential disadvantage of this world, in contrary, it only erases the question rather than solve it.

منابع و مأخذ:

1. آزاده مداحی (1392) به کار گیری نظریه پردازی زمینه بنیان (Grounded Theory) ، دانشگاه الزهرا ، دهمین همایش حسابداری ایران


2. اتیه پوریحی و ببران (1392) ، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در تغییرات هویت فرهنگی کاربران (با تکیه بر دانشجویان ارشد ارتباطات تهران مرکز . پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی . دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.


3. تاب مبانی پژوهش کیفی ، فنون و مراحل تولید نظریه ی زمینه ای  اثر انسلم استراوس و جولیت کربین .


4. حسنی کاظمی نجف آبادی (1397) ، نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی بر شکل گیری ارتباطات بین فرهنگی (در ایران). رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، فصلنامه علمی ـ پژوهشی، سال هشتم، شماره اول،( 1397).


5. سیف اله سیف الهی وپروانه شاطری (1392)، نقش شبکه‌های اجتماعی نوین در تغییر رفتار دختران و زنان ایرانی. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران ، سال هفتم شماره دوم ( 1394) .


6. سید علی رحمان زاده (1389) ، کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن . فصلنامه مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری – مطالعات راهبردی در سیاستگذاری عمومی ، 78-49 


7. سید وحید عقیلی و مرتضی قاسم زاده عراقی (1394)مجله علمی پژوهشی مطالعات توسعه اجتماعی ایران ، دوره 8 شماره 1 ، ص . 26-21                 


8. صدیقه کوهی و علی فرنام (1394) ، نقش آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی در تعارضات زناشویی دبیران زن و مرد ناحیه یک . دومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی (2ibsconf.com)از  isn.ac/XYZE-ZZFHE


9. فتحی، سروش، مختارپور، مهدی (1392)، مدل تبیینی کاربری های اینترنت و نقش آن در هویت فرهنگی دانشجویان، فصلنامه مدیریت فرهنگی (شماره 19)، بهار.


10. فتحی، سروش، مختارپور، مهدی (1393)، بررسی نقش و تاثیر رسانه های نوین تصویری در تغییر سبک زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات تهران)، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره دوم، بهار 1393 .


11. فریبا درتاج و دیگران (1397) ، رابطه میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با احساس تنهایی و خیانت زناشویی.   فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی سال سیزدهم ،(47) ، 140-119     


12. فریفته هدایتی (1395) ، نقش شبکه های اجتماعی مجازی در ایجاد مشکلات بین همسران . سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ،  (مردادماه 1395 ) ، کد خبر 1253459. (http://www.iribnews.ir/005G55)


13. فلیک، اووه Flick Uwe  (‏‫۱۹۵۶). درآمدی بر تحقیق کیفی نشر نی(1388).


14. گیدنز ، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران ، سال هفتم شماره دوم (1394) .


15. مریم اسکافی نوغانی و دیگران (1394) ، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی بر طلاق عاطفی در شهر مشهد . مجله پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی، علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد سال دوازهم (1394) ، شماره 1


16.  Azadeh Sedghijalal, Soroush Fathi, M.A., (2015) The Virtual Social Networks and Couples, International Journal of Social Sciences (IJSS) Commitment in Sociology, Islamic Azad University, Garmsar Branch


17. Barney G. Glasser.Ph. D, Anselm I.Straus.Ph.D. (1967) Sociology press


18. Corey, Gerald, (1937), Theory and practice of counseling and psychotherapy,518


19. Daniel Halpern ( July 2014)  James Katz  Article (PDF Available) in Computers in Human Behavior 36:94               


20. Department of Social Sciences, West Tehran Branch, Islamic Azad University


21. Social network sites, marriage well-being and divorce: Survey and state-level evidence from the United States  Sebastian Valenzuela  , Boston University


22. Strauss, Anselm L., & Corbin, Juliet (1990), Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, Sage.


23. The Discovery of Grounded Theory Strategies for Qualitative Research