تبیین جامعه شناختی نقش نهادهای مدنی در برقراری دموکراسی محلی در شهر تهران سال1395

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

حسین بشیری گیوی ¹ , ، مهرداد نوابخش ² , سروش فتحی ³

1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول
3 - دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1396/07/10 تاریخ پذیرش : 1398/11/16 تاریخ انتشار : 1398/11/01

کلید واژه: نهادهای مدنی, شهر تهران, مشارکت, دموکراسی محلی,

چکیده مقاله :

این تحقیق با عنوان تبیین جامعه‌شناختی نقش نهادهای مدنی در برقراری دموکراسی محلی در شهر تهران سال 1395به روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام شد. امروزه به دلیل گستردگی و پیچیدگی مسائل شهری و همچنین کسب تجارب گوناگون درزمینه شرایط تحقق پروژه ها و برنامه های شهری، جلب مشارکت های مردمی در راستای دستیابی به اهداف مطلوب جوامع محلی، از ملزومات مدیریت شهر است. از سویی، تجربه نشان داده که تحقق امر مشارکت در معنای واقعی آن مستلزم نهادینه شدن و پایداری مشارکت است. امری که با شکل گیری طیف تشکل ها و نهادهای جامعه متقارن است. به‌بیان‌دیگر، گسترش و تعمیق مشارکت های مردمی نیازمند سازمان‌دهی، نهادسازی و ایجاد شـرایط سـاختاری مناسـب است. فرضیه‌های مشارکت فرهنگی و اجتماعی با نهادهای مدنی رابطه معنی‌داری مشاهده شد ولی بین نهادهای مدنی و مشارکت مدیریتی، مشارکت در تصمیم‌گیری و مشارکت مشاوره‌ای رابطه معنی‌داری وجود نداشت. در آزمون رگرسیون ضریب تعیین تعدیل‌شده بیش از 50 درصد به‌پیش بینی دموکراسی محلی با متغیر مستقل نهادهای مدنی پرداخت.

چکیده انگلیسی:

This research titled "Sociological Explanation of the Role of Civil Institutions in Establishing Local Democracy in Tehran in 1395 "And by survey method using a questionnaire tool. Nowadays, due to the wide and complexity of urban issues as well as the acquisition of various experiences in terms of realization of urban projects and programs, attracting popular contributions in order to achieve the desired goals of local communities, On the one hand, experience has shown that the realization of participation in its true sense requires institutionalization and sustainability of participation, which is symmetrical with the formation of the spectrum of associations and institutions of society, in other words, the expansion and Deepening of public participation requires organizing, institutionalizing and creating appropriate structural conditions. There was a meaningful relationship between civil society and civil society, but there was no significant relationship between civic institutions and management participation, participation in decision making, and consulting participation. In the regression test, the adjusted coefficient of adjustment was more than 50% predicted by local democracy with Independent variable of civil institutions.

منابع و مأخذ:

1. آیین‌نامه تأسیس و فعالیت سازمان­های غیردولتی، 1384


2. اسلامی، حامد (1384)، جامعه مدنی در ایران امروز، نشریه دانش‌پژوهان، شماره 9


3. امام وردی، سلطان (1379)، بررسی مشکلات مدیریت شهری موردمطالعه شهر تبریز، دانشگاه ملایر


4. انوری، ابراهیم (1383)، مجموعه نکات و سؤالات حقوق بین‌الملل عمومی، نشر نیکان


5. بابایی، علی­رضا (1390)، مفهوم جامعه مدنی، روزنامه اعتماد، شماره 2316، مورخ 8/11/1390


6. بحرینی، سید حسین (1376)، شهرسازی و توسعه پایدار، فصلنامه رهیافت، شماره 18


7. بشیریه، حسین (1374)، نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران، نشر نی


8. بشیریه، حسین (1382)، عقل در سیاست: سی‌وپنج گفتار در فلسفه، جامعه‌شناسی و توسعه سیاست، تهران، نگاه معاصر


9. پرتال جامع علوم انسانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی


10. ثابتی راد، عباس (1385)، آموزش‌های شهروندی، نشریه همشهری، 25/6/1385


11. چاندوک، نیرا (1377)، جامعه مدنی و دولت، ترجمه فریدون فاطمی و وحید بزرگی، تهران، نشر مرکز


12. خزایلی پارسا، فاطمه (1383)، تاریخچه و ویژگی سازمان­های غیردولتی، چاپ اول، تهران، سازمان بهزیستی


13. دفتر مشارکت و بسیج مردمی (1377)، آشنایی با تشکل­های زیست‌محیطی و منابع طبیعی ایران (جزوه)، تهران، وزارت جهاد سازندگی سابق


14. دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور (1380)، مجموعه مقالات نقش و جایگاه سازمان‌های غیردولتی در عرصه فعالیت­های ملی و بین‌المللی


15. دلوی محمدرضا و دیگران (1379)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، نشر سیمین


16. دهستانی اسفند آبادی، حسین (1386)، همکاری دولت و سازمان­های مردم‌نهاد در توسعه، نشریه فرهنگ و تعاون، شماره 47، صص: 10-13


17. رهنما، محمدرحیم (1392)، تبیین ساختاری-کارکردی مدیریت مشارکتی شهری، پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 45، شماره یک، صص:169-184


18. سازمان ملی جوانان (1382)، گزارش ملی جوانان (بررسی وضعیت تشکل­های غیردولتی جوانان) تهران، اهل‌قلم سایت مرجع مدیریت شهری


19. سعی دنیا، احمد (1379)، مدیریت شهری، تهران، سازمان شهرداری­های کشور


20. سعیدی، محمدرضا (1382)، مشارکت سازمان‌های غیردولتی در برنامه­های میان‌مدت توسعه ایران، نامه پژوهش فرهنگی، سال هفتم، شماره 6، ص 129-150


21. شرفی، مرجان و برک پور، ناصر (1389)، گونه شناسی تکنیک‌های مشارکت شهروندان در برنامه­ریزی شهری بر مبنای سطوح مختلف، نامه معماری و شهرسازی، شماره 4، دانشگاه هنر، صص 77-101


22. شریف‌زاده، فتاح (1388) صدقی، جواد، عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در اداره امور شهر، فصلنامه علمی ترویجی، شماره 15


23. شهرداری تهران (1377)، گزارش کارگاه مشورتی مشارکت مردمی در ارزیابی فعالیت‌های شهرداری منطقه 7 تهران


24. صرافی، مظفر و دیگران (1379): مفهوم، مبانی و چالش‌های مدیریت شهری، فصلنامه مدیریت شهری، شماره، صص 68-81.


25. عبدی دانش پور، زهره (1387)، درآمدی بر نظریه­های برنامه‌ریزی با تأکید ویژه بر برنامه‌ریزی شهری، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی


26. عظیمی (1377)، مجموعه مقالات جامعه مدنی و ایران امروز، تهران، نقش و نگار


27. علوی تبار (1377)، مجموعه مقالات جامعه مدنی و ایران امروز، تهران، نقش و نگار


28. عنبری، موسی (1385)، دولت، مشارکت و سازمان­های غیردولتی، بررسی جایگاه و کارکردهای بخش سوم در توسعه، نامه صادق، شماره 30، صص 179-212


29. غفاری، غلامرضا (1390)، مشارکت­های مردمی و امور شهری، تهران، نشر جامعه و فرهنگ


30. فرامرز قرا ملکی، احد (1387)، سازمان‌های اخلاقی در کسب و کار‌، ر تهران، مجنون، چاپ سوم


31. فرامرز قرا ملکی، احد (1388)، اخلاق در سازمان­های مردم‌نهاد، تهران، مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری


32. کاظمیان، غلامرضا (1390)، ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری محله­ای ناحیه 2 شهرداری منطقه 4 تهران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 18، شماره 21، صص: 7-28


33. کائوتری (1375)، مشارکت در توسعه، ترجمه هادی غیرایی و داود طباطبایی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی


34. کمالی، مسعود (1381)، دو انقلاب ایران، تهران، نشر دیگر


35. گلشن پژوه، محمود رضا (1381)، راهنمای سازمان­های غیردولتی، چاپ اول، تهران، ابرار


36. گیدنز، آنتونی، جامعه­شناسی، تهران، نی، 1383، ص 790


37. مرکز مطالعات حقوق بشر (1382)، حقوق بشر و چشم‌اندازها، دانشگاه تهران


38. میرباقری، سید علی (1394)، یادداشت اجتماعات مدنی، دولت اعتدال و مخالفان آن، روزنامه ایران، شماره 5996


39. نجات حسینی، سید محمود (1381)، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مسائل نظری و چالش‌های تجربی، مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور


40. نوروزی، سجاد (1386)، مدیریت شهری چیست، سایت رسمی روزنامه همشهری، کد خبر: 32092


41. یاراحمدی، امیر (1378) به‌سوی شهرسازی انسان‌گرا، تهران، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری

 

1. Brass, Jennifer N. (2010). “NGOs in Kenya: Increase State Legitimacy or Undermine Popular Support? Presented at the Workshop on Political Theory & Policy Analysis Colloquium Series. Indiana University.


2. Bunger Alicia C. (2012) Administrative Coordination in Nonprofit Human Service Delivery Networks: The Role of Competition and Trust. “Nonprofit and Voluntary Sector quarterly” (online publication), p. 1-21.


3. Cain, Charles A (2007). When a Charity Gives No Tax Advantages (Charity Law and Practice Review 9(3) pp77- 83).


4. Checkel, Jeffrey. (2001). Why Comply? Social Learning and European Identity Change. International Organization 55, 3 (September): 553–88.


5. Cobb, N. K. (2002). The new philanthropy: Its impact on funding arts and culture. Journal of Arts Management, Law & Society, 32(2), 125.


6. Foster Mary K. Meinhard Agnes G. (2002) A Regression Model Explaining Predisposition to Collaborate. “Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly”, vol. 31, p. 549-564.


7. Gallagher, B. A. (2004, June 22). Charity oversight and reform: Keeping bad things from happening to good charities. Retrieved June 27, 2004, from http://national.unitedway.org/content/article.cfm?articleID=84.


8. Hager, M. A. (2004b, July 23). Who raises contributions for America's nonprofit organizations? [Electronic version]. Retrieved September 6, 2004, from ttp://www.urban.org/ UploadedPDF/311034_nonprofit_overhead2.pdf 311.


9. Hager, M. Rooney, P. & Pollak, T. (2002). How fundraising is carried out in US nonprofit organizations. International Journal of Nonprofit & Voluntary Sector Marketing, 7(4).


10. Henin, Chris. (1992). Civil Society Officer, NGO Unit Latin America, International Economic Relations Division, Operations Policy Department, World Bank. Author interview. Washington, DC, June.


11. Hickey, Sam. (2002). Transnational NGDOs and Participatory forms of rights based development: Converging with the local politics of citizenship in Cameroon. Journal of International Development. Volume 14, 841–857.


12. Jacobs, J. A. (2004). Corporate governance reform: What it means for associations. Association Management, 56(1), 17.


13. Kaplan, A. (1999) The Developing of Capacity, Community Development Resource
    Association, Cape Town.


14. Kendall, Jeremy (2003). The Voluntary Sector (London: Routledge).


15. Kennedy, J. M. & Vargus, B. (2001). Challenges in survey research and their implications for philanthropic studies research. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 30(3), 483-494.


16. LaFond, A. and Brown, L. (2003) A Guide to Monitoring and Evaluation of Capacity Building: Interventions in the Health Sector in Developing Countries, MEASURE Evaluation Manual Series, Carolina Population Center, UNC, Chapel Hill.


17. Lewis, D. and Madon, S. (2003) ‘Information systems and non-governmental development organizations (NGOs): Advocacy, organizational learning and accountability‌ in a Southern NGO’. The Information Society 20, 2: 117–26.


18. Lewis, David; Kanji, nazneen (2009). Non-governmental organizations and development. London. Routledge.


19. Mac Abbey, E. (2008). Constructive regulation of nongovernment organizations. The Quarterly Review of Economics and Finance, 48, 370–376.


20. Morgan, Gareth G (2000). Changes in UK Tax-Effective Giving: Implications for Donor Fundraising Strategies International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing 5(1) pp19-31.


21. Morgan, Gareth G (2002). Self-Regulation in the Voluntary Sector: An Investigation of Charity Independent Examiners in Proceedings of the NVCO Researching the Voluntary Sector Conference, University of Nottingham, September 2002.


22. Nelson P (2002). New Agendas and New Patterns of International NGO Political Action. Volutes': Int. J. Volunt. Non-Profit Organ. 13(4):377–392.


23. Osteen, Mark (ed) (2002), The Question of the Gift: Essays Across Disciplines, London: Routledge.


24. Reichardt, Oliver; Kane, David; Pratten, Belinda & Wilding, Karl (2008). The UK Civil Society Almanac 2008 (London: NCVO).


25. Rogers, P. J (2008) ‘Using programme theory to evaluate complicated and complex
    aspects of interventions’, Evaluation, vol 14, no 1, pp29–48.


26. Sargeant, Adrian; West, Douglas C & Ford, John B (2004). Does Perception Matter? An Empirical Analysis of Donor Behaviour (Service Industries Journal 24(6), 19-36).


27. Shapely, Peter (2001), ‘Urban Charity, Class Relations and Social Cohesion: Charitable Responses to the Cotton Famine’, Urban History, 28.1: 46-64.


28. Sowa Jessica E. (2009) The Collaboration Decision in Nonprofit Organizations: Views from the Front Line. „Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly”, vol. 38, p. 1003-1025.


29. Tsasis Peter (2009) The Social Processes of Interorganizational Collaboration and Conflict in Nonprofit Organizations. „Nonprofit Management & Leadership”, vol. 20(1), p. 5-21.


30. UNDP, Counsel of Europe (2010). Toolkit manual inter-municipal cooperation. The United Nations Development Programme (UNDP) and the Local Government Initiative (LGI).