مطالعه و نقش سرمایه اجتماعی در احیای دریاچه ارومیه ( با تأکید بر مدیریت بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری و زهکشی در دشت بناب)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

محمدصادق علیائی ¹ , فرهاد پاکنیا ² , سمیه عزیزی ³

1 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و عضو هیأت علمی وزارت علوم تحقیقات و فناوری (معاونت پژوهش و فناوری)
2 - کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی و مدیر مشارکت های مردمی شرکت آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1397/05/24 تاریخ پذیرش : 1397/07/30 تاریخ انتشار : 1386/10/01

کلید واژه: مشارکت اجتماعی, مولفه های سرمایه اجتماعی, گرایش به حل بحران دریاچه ارومیه, اعتماد اجتماعی, انسجام اجتماعی,

چکیده مقاله :

سرمایه اجتماعی به عنوان متغیری تبیین کننده در مسائل و موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه محققان می باشد. از طرفی بحث بحران دریاچه ارومیه طی دهه اخیر به یک چالش زیست محیطی و اجرایی بدل شده است. در این مطالعه نظر به اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی در مطالعات انسانی و اجتماعی به بررسی ارتباط آن با تمایل کشاورزان به احیای دریاچه ارومیه پرداخته شده است. به منظور بررسی مولفه های مختلف سرمایه اجتماعی بر گرایش کشاورزان جهت کمک به احیای دریاچه ارومیه، پرسشنامه ای مرتبط با مولفه های اعتماد، انسجام، مشارکت و گرایش طراحی گردید و به صورت میدانی توسط کشاورزان تکمیل شد. اطلاعات بدست آمده بوسیله نرم افزار آماری spss مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشانگر آن است که میزان مشارکت اجتماعی مهمتر از دو مولفه دیگر بوده، هرچند تاثیر مولفه اعتماد و انسجام نیز قابل توجه و معنی دار است. نتایج نشان می دهد با افزایش یک واحد به درصد سرمایه احتماعی به اندازه 34/0 درصد بر میزان تمایل افراد به مشارکت در حل بحران دریاچه ارومیه افزوده می شود. نتایج تحلیل عاملی مولفه مشارکت اجتماعی از نظر آماری نشانگر یک مدل خوب می- باشد (88/0CFI=). عدم توجه به مشارکت اجتماعی در حل بحران دریاچه ارومیه به عنوان بحرانی اجتماعی، انسانی، زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی و اقلیمی تبعات جبران ناپذیری را در تمامی عرصه‌های حیات انسانی و زیست محیطی در پی خواهد داشت. همچنین ضروری است به معقوله اعتماد و انسجام افراد و روش های افزایش این ابعاد سرمایه اجتماعی مورد ارزیابی قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Social capital is considered by researchers as an explanatory variable in various social, political and economic issues. On the other hand, the Urmia Lake crisis has become an environmental and operational challenge during the last decade. In this study, considering the importance of the issue of social capital in human and social studies, its relation with farmers' desire to revive Lake Urmia has been addressed .In order to study the various components of social capital on farmers' tendency to help restore Lake Urmia, a questionnaire related to the elements of trust, coherence, participation and tendency was designed and completed field by farmers. Data were analyzed by SPSS software. The results show that the level of social participation is more important than the other two components, although the effect of the component of trust and coherence is significant and significant. The results show that by increasing one unit to the percentage of social capital of 0.34%, it increases the willingness of people to participate in the settlement of Urumia Lake crisis. The results of the factor analysis of the component of social participation is statistically indicative of a good model (CFI=0/88). Lack of attention to social participation in solving the Urumia Lake crisis as a social, human, environmental, economic, political and climate crisis will have irreparable consequences in all human and environmental spheres of life. It is also necessary to evaluate the concept of trust and coherence of individuals and ways to increase these dimensions of social capital