ویژگی‌های روان‌سنجی نسخۀ‌ فارسی مقیاس ارزیابی توانمندی‌های دانش‌آموز دورکس

محورهای موضوعی : روان‌شناسی بالینی

ماندانا سپنتا ¹ , محبوبه هاشمی جوزدانی ²

1 - دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص
2 - دانشجوی دکتری روان‌شناسی

تاریخ دریافت : 1396/09/19 تاریخ پذیرش : 1396/09/19 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: اعتبار, روایی, ویژگی‌های روان‌سنجی, یادگیری اجتماعی ‌ـ ‌هیجانی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش‌ تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس ارزیابی توانمندی‌های دانش‌آموز دورکس (DESSA؛ لی‌بوف، شاپیرو و ناگلیری، 2009) در جامعۀ کودکان ایرانی بود. جامعۀ‌ پژوهش شامل همۀ کودکان 5 تا 14 سال شهر اصفهان در سال 96-95 بود، که از این جامعه 744 نفر (384 دختر و 360 پسر) با روش نمونه‌برداری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. اعتبار مقیاس از طریق روش همسانی درونی و همبستگی مجموع ماده، ساختار عامل مقیاس از طریق هردو روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و روایی آن از طریق روایی واگرا و همبستگی بین زیرمقیاس‌ها ارزیابی شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای همۀ زیرمقیاس‌ها و کل مقیاس در هردو جنس و کل شرکت‌کنندگان مطلوب و دامنۀ اکثر همبستگی‌های مجموعۀ ماده بیشتر از 40/0 بود. بررسی ساختار عاملی این مقیاس با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی مدل 8 عاملی مقیاس ارزیابی توانمندی‌های دانش‌آموز دورکس را تأیید کرد. شاخص‌های تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از برازش مطلوب ماده‌ها بود. در‌نهایت، همبستگی‌های منفی و معنادار بین زیرمقیاس‌های مقیاس ارزیابی توانمندی‌های دانش‌آموز و پرسشنامه ارزیابی رفتاری راتر و همبستگی‌های مثبت و معنادار بین زیرمقیاس‌های مقیاس ارزیابی توانمندی‌های دانش‌آموز، روایی خوب این مقیاس را نشان داد.

چکیده انگلیسی:

The aim of the present study was to examine the psychometric properties of the Devereux Student Strengths Assessment (DESSA; Lebuffe, Shapiro & Naglieri, 2009) scale in Iranian children. Seven hundred forty four children aged 5 to 14 years (384 girls and 360 boys) were selected by multistage random sampling method from Isfahan city in 2015-2016 academic year. The reliability of the DESSA was assessed via internal consistency, inter-item correlations. Factor structure of the scale was assessed by explanatory and confirmatory factor analysis. The validity of the DESSA was examined by the correlation between the subscales and divergent validity. The Cronbach's alpha coefficients in all subscales and the total scale for the participants of both genders had acceptable psychometric properties and most of the correlations range were more than .40. Explanatory factor analyses indicated eight factors model. Confirmatory factor analysis indices also indicated that items had good fit. Moreover, divergent validity of the DESSA with the Ratter's Child Behavior Questionnaire for parents was satisfactory.

منابع و مأخذ:

بلالی، ر. و آقایوسفی، ع. ر. (1390). اثربخشی برنامۀ‌ آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روان‎شناسی کاربردی، 4(20)،73 - 59.

مشهدی، ع.، حسنی، ج.، برعرفان، ز.، نجفی‎گل، پ. و دانشور، ش. (1392). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه‌ پیش‌دبستانی سیاهه‌ درجه‌بندی رفتاری کنش‌وری اجرایی (فرم معلم). فصلنامۀ روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10(38)، 137 - 123.

یوسفی، ف. (1377). هنجاریابی مقیاس راتر به منظور بررسی مشکلات رفتاری و عاطفی دانش‌آموزان دختر و پسر ابتدایی شیراز. مجله‌ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، 13(1و2)، 192 -172.

Bradley, R., McCraty, R., Atkinson, M., Tomasino, D., Daugherty, A., & Arguelles, L. (2010). Emotion self-regulation, psycho physiological coherence, and test anxiety: Results from an experiment using electrophysiological measures. Applied Psycho­physiology & Biofeedback, 35(4), 261-283.

Carlton, M. P. (2000). Motivation and school readiness in kindergarten children. Dissertation Abstracts International, 60(11), 3899A.

Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (2003). Safe and sound:An educational leader’s guide to evidence-based social and emotional learning programs. Chicago: Author.

Ciarrochi, J., Wilson, C. J., Deane, F. P., & Rickwood, D. (2003). Do difficulties with emotions inhibit help-seeking in adolescence? The role of age and emotional competence in predicting help-seeking intentions. Counselling Psychology Quarterly, 16(2), 103-120.

Decety, J. (2009). The social neuroscience of empathy. Cambridge, MA: MIT Press.

Dennis, J. M., Phinney, J. S., & Chuateco, L. I. (2005). The role of motivation, parental support, and peer support in the academic success of ethnic minority first-generation college students. Journal of College Student Development, 46(3), 223-236.

Elias, M. J., & Arnold, H. (2006). The Educator’s Guide to Emotional Intelligence and Academic Achievement. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.

Eisenberg, N. (2006). Social, emotional, and personality development. In W. Damon & R. M. Lerner, Handbook of child psychology (6th Ed.). New York: Wiley.

Epstein, M. H. (2004). Behavioral and EmotionalRating Scale–2nd ed.: A strength-based approachto assessment. Austin, TX: PRO-ED.

Greenberg, M. T. (2006). Promoting resilience in children and youth: Preventive interventions and their interface with neuroscience. Annals of the New York Academy of Science, 1094 (1), 139-150.

Guerra, N.G., & Bradshaw, C. P. (2008). Linking the prevention of problem behaviors and positive youth development: Core competencies for positive youth development and risk prevention. New Directions for Child and Adolescent Development, 122, 1 - 17.

Gullone, E., Hughes, E. K., King, N. J., & Tonge, B. (2010). The normative development of emotion regulation strategy use in children and adolescents: A 2-year follow-up study. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51(5), 567-574.

Howes, C., & Smith, E.W. (1995). Relations among child care quality, teacher behavior, children’s play activities, emotional security, and cognitive activity in child care. Early Childhood Research Quarterly, 10 (4), 381-404.

Izard, C. E., Fine, S., Schultz, D., Mostow, A., Ackerman, B., & Youngstrom, E. (2001). Emotions knowledge as a predictor of social behavior and academic competence in children at risk. Psychological Science, 12(1), 18-23.

Jacobsen, T., & Hofmann, V. (1997). Children’s attachment representations: Longitudinal relations to school behavior and academic competency in middle childhood and adolescence. Developmental Psychology, 30 (4), 703-710.

Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.

LeBuffe, P. A., Shapiro, V. B., & Naglieri, J. A. (2009). The Devereux Student Strengths Assessment (DESSA). Lewiscille, NC: Kaplan Press.

Mattanah, J. F., Ayers, J. F., Brand, B. L., Brooks, L. J., Quimby, J. L., & McNary, S. W. (2010). A social support intervention to ease the college transition: Exploring main effects and moderators. Journal of College Student Development, 51 (1), 92-108.

Mayer, J. D., Salovey, P., & Caruso, D. R. (2004).Emotional intelligence: Theory, findings, and implications. Psychological Inquiry, 15(3), 197-215.

Nickerson, A. B., & Fishman, C. (2009).Convergent and divergent validity of the Devereux student strengths assessment. School Psychology Quarterly, 24 (1), 48-59.

O’Neil, R., Welsh, M., Parke, R. D., Wang, S., & Strand, C. (1997). A longitudinal assessment of the academic correlates of early peer acceptance and rejection. Journal of Clinical Child Psychology, 26 (3), 290-303.

Payton, J., Weissberg, R. P., Durlak, J. A., Dymnicki, A.B., Taylor, R. D., Schellinger, K. B., et al. (2008). The positive impact of social and emotional learning for kindergarten to eighth-grade students: Findings from three scientific reviews. Chicago: Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning.

Reynolds, C. R., & Kamphaus, R. W. (2004). BehaviorAssessment System for Children—2nd ed.manual. Circle Pines, MN: AGS.

Steinberg, L. (2012). Should the science of adolescent brain development inform public policy? Issues in Science and Technology, 28 (3), 67-78.