مقایسه سبک‌های حل مسئله و باورهای خودکارآمدی در دانش‌آموزان دوره دبیرستان مدارس نمونه و عادی

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

اکرم جعفرزاده قدیمی ¹ , سوزان امامی‌پور ² , مژگان سپاه‌منصور ³ , رباب جعفرزاده‌قدیمی ⁴

1 - کارشناس‌ارشد روانشناسی تربیتی.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم اجتماعی و روانشناسی، تهران، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم اجتماعی و روانشناسی، تهران، ایران.
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، ساری، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/01/21 تاریخ پذیرش : 1395/01/21 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: خودکارآمدی, سبک‌های حل مسئله, مدارس عادی و نمونه,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف مقایسه سبک‌های حل مسئله و باورهای خودکارآمدی در دانش‌آموزان دوره دبیرستان مدارس نمونه و عادی‌ شهر شبستر در سال تحصیلی 1391-1390 با استفاده از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی دانش‌آموزان دبیرستان‌های نمونه و عادی شبستر با تعداد 3839 نفر بود و حجم نمونه 350 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبتی انتخاب شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی خودکارآمدی عمومی شرر و سبک‌های حل مسئله کسیدی و لانگ استفاده شد. داده‌ها بوسیله نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون t مستقل، آزمون یومن ویتنی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد خودکارآمدی در دانش‌آموزان دبیرستان‌های نمونه بالاتر از دانش‌آموزان عادی است. و هم‌چنین تفاوت معنی‌داری بین اعتماد در حل مسئله و گرایش در حل مسئله در دانش‌آموزان نمونه و عادی به دست آمد.

چکیده انگلیسی:

The aim of the study was to compare problem solving styles and self-efficacy beliefs among sample and common high-school students in Shabestar Township in 2011-2012. The research method was descriptive-survey. The statistical population was all the students in both kinds of high-school, which added to 383q people. Using Morgan's table the sample size 350 people. The sampling method was ratio stratified one. To gather the two standard questionnaires (Scherer's public self-efficacy and Cassidy & Long problem-solving) were used. The descriptive and inferential statistics (t-test. And U-man Witney) were used to analyze the data using SPSS software. The findings showed that there was a significant difference between the two types of high-schools. The sample high-school students were higher in both self-efficacy and problem-solving.  

منابع و مأخذ:

آهنگی، اکرم (1386)، بررسی رابطه تیپ شخصیتی و سبک­های حل مسئله در کارکنان جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

باباپورخیرالدین، جلیل، رسول‌زاده طباطبایی، سیدکاظم، اژه‌ای، جواد و فتحی آشتیانی، علی (1383)، شیوه‌های حل مسئله با سلامتی روانشناختی، مجله روانشناسی، (7) 1، ص 16-3.

پروین، لارنس. ای (بی تا). روانشناسی شخصیت نظریه و تحقیق. ترجمه: محمد جعفر جوادی و پروین کدیور (1374). تهران: رسا.

جعفرپور، محمود (1389)، مطالعه تطبیقی عوامل مؤثر بر تصمیم گیری و حل خلاقانه مسئله توسط دانشجویان، مقاله علمی- پژوهشی، ارائه شده در سومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی و تبریز.

حکمتی نژاد، اقبال (1381) بررسی تعامل جنسیت و خودکارآمدی (بالا و پایین) بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، چاپ نشده، دانشگاه شیراز.

خرازی، سیدعلی نقی، اژه ای، جواد، قاضی طباطبایی، سیدمحمود، کارشکی، حسین(1387)، بررسی رابطه اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و راهبردهای فراشناختی، آزمون یک الگوی علّی. مجله روانشناسی و علوم‌تربیتی، 3(38)،ص 87 - 69 .

خلیلی شورینی، سهراب (1372)، تئوری‌های رهبری سازمانی و کاربرد آنها در نظام مدیریت ایران، تهران: انتشارات قائم.

شولتز، دوان پی و شولتز، سیدنی، الن (1387)، نظریه‌های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر ویرایش.

عباسیان فرد، مهرنوش، بهرامی، هادی، احقر، قدسی(1389)، رابطه ی خودکارآمدی با انگیزه پیشرفت در دانش‌آموزان دختر پیش دانشگاهی، فصلنامه روانشناسی کاربردی، 4(1)، ص 109- 95.

فولادچنگ، معصومه (1388)، مقایسه‌ی باورهای خودکارآمدی شغلی دختران و پسران دبیرستانی، مجله اصول بهداشت روانی، سال 11 (4)، زمستان 1388، ص343-334.

کرامتی، هادی (1378) بررسی رابطه خودکارآمدی دانش‌آموزان سوم راهنمایی شهر تهران و نگرش آن نسبت به درس ریاضی با پیشرفت ریاضی آن‌ها. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، چاپ نشده، دانشگاه تربیت معلم.

کریم نیای، مهسا (1390)، بررسی مقایسته باورهای خودکارآمدی معلمان آموزش عادی و معلمان آموزش استثنایی در شهرستان جهرم، پایان‌نامه کارشناسی، دانشگاه پیام نور استهبان، رشته کارشناسی روانشناسی.

محمدی، فریده، صاحبی، علی (1380)، بررسی سبک حل مسئله در افراد افسرده و مقایسه با افراد عادی، مجله علوم روانشناختی، سال اول، شماره اول، ص 43-24.

نجفی، محمود و فولاد چنگ، محبوبه (1386)، رابطه خودکارآمدی و سلامت روان در دانش‌آموزان دبیرستانی، دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، دوره جدید، سال چهاردهم، شماره 26، اردیبهشت 1386، ص81- 69.

Bandura, Albert (1997), Self-efficacy: the exercise of control, New York: W. H .Freeman.

Bandura, A., arbaranelli, C. Y., & Pastorelli, C. (1999). Self-efficacy pathway to childhood depression. Journal of Personality and Social Psychology, 7 6(2), 258-269.

Bornstein, M. H. (2003). Well-being positive development across the life course. Maha wah: Lawrence Erjbaum.

Cassidy, T., & Long, C. (1996), Problem-solving style, stress and psy-chology illness: Development of multifactorial measure, British Journal of Clinical Psychology, 35, 265-277.

Cassidy, Tony (2009), Bullying and victimisation in school children: the role of social identity, problem-solving style,and family and school context, socpsychol educ,12:63-76.

Cloninger, Susan C. (2004). Theories of Personality: Understanding Persons (4th). New Jersey: Prentice Hall. New Jersey: Prentice Hall.

Dzurilla, T. J., & Sheedy, C. F. (1992). The relation between socialproblem solving ability and subsequent level of academic competence in college students. Cognitive Therapy and Research, 16(5), 589-599.

Elliot, T. R., Shewchuk, R. M., & Richards, J. S. (1999). Care given social problem solving abilities and family member adjustment to recent onset physical disability. Rehabilitation Psychology, 44(1), 104-123.

Gardunio, E. L. H (2001), The influence of cooperative problem solving on Gender differences in achievement, self-efficacy, and attitudes toward mathematics in gifted students, Gifted Child Quarterly,45,250-268.

McCann, E. J.(1999). The assessment and importance of volitional control in academic performance. University of Texas at Austin: Unpublished doctoral dissertation.

Muris, P. (2002) Relationship between Self- efficacy and symptoms of anxiety disorder and depression in a normal adolescent sample. Personality and individual defrences. 32, 337-348.

Nezu, A., & Dzurilla, N. (2001). Problem-solving training. In S. Kdobsor (Ed.), Handbook of cognitive behavioral therapies. New York: Guilford press.

Park, C. L., Moor, P. J., Turner, A. R., & Adler, N. E. (1997). The role of constructive thinking and optimism in psychological and behavioral adjustment during pregnancy. Journal of Personality and Social Psychology. 73(3), 584-592.

Pervin. L. A. & O. P. John (2001). Personality: theory & Research, 8th ed. New york: wileg.

Schunk, D. H. (2001). Social cognitive theory and self-regulated learning. Mahwah, NJ: Erlbauam.

Woolfolk, A. (2004). What do teachers need to know about self-efficacy. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, San Diego, CA.

Zimmerman, B. J., & Cleary, T. J. (2006). Adolescents’ development of personal agency: The role of self-efficacy beliefs and self-regulatory skill.