اثر بخشی آموزش مهارت‌های زندگی در دوران بارداری بر سلامت روان مادران باردار

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

فریده گلشانی ¹ , غلامرضا گل محمد نژاد بهرامی ² , علی‌نقی اقدسی ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد روانشناسی عمومی، تبریز، ایران
2 - استاد یار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه علوم تربیتی، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/01/25 تاریخ پذیرش : 1395/01/25 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: : آموزش مهارت‌های زندگی, سلامت روان زنان باردار,

چکیده مقاله :

هدف این مطالعه تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی در دوران بارداری برسلامت روان مادران باردار بود. پژوهش حاضر مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون–پس‌آزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه آماری پژوهش زنان باردارشهری و روستایی بستان‌آباد است که برای انتخاب نمونه آماری ابتدا پرونده‌های مادران باردار موجود دریکی از مراکز بهداشتی درمانی شهری، روستایی بررسی و به روش در دسترس انتخاب، سپس بصورت غیرتصادفی، 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل جایگزین شدند. مهارت‌های زندگی در 20 جلسه یک و نیم ساعته به گروه آزمایش ارائه شد. اطلاعات درباره متغیرهای پژوهش به کمک پرسشنامه سلامت عمومی (28-GHQ) در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون از گروه آزمایش و کنترل کسب شد. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل کواریانس انجام شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های زندگی برای افزایش سلامت روانی مادران باردار گروه آزمایش مؤثر است. همچنین نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های زندگی بر اضطراب و اختلال خواب، افسردگی، بعد جسمانی و کارکرد اجتماعی مؤثر است. در کل نتایج این پژوهش بیانگر اثر بخش بودن آموزش مهارت‌های زندگی دردوران بارداری بر سلامت روان مادران باردار می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

The aim of the current study was to study the effect of teaching life skills training during pregnancy on pregnant mothers' mental health. The present study is a semi empirical research with pre- test, post- test and control group. The statistical population included all the urban and rural pregnant women of Bostanabad. Firstly, In order to select the statistical sample, the existing files of pregnant mothers were examined in one of the urban and rural health and treatment centers and the individuals qualified to enter the study were chosen by random sampling, and then, 60 persons were randomly assigned in two groups, 30 in the experimental group and 30 in the control group, randomly. Life skills have been thought during 20 sessions (90 min for each session) to the experimental group. The information about research variables were obtained by General Health Questionnaire (GHQ-28) in two steps of pre and post-test. The data analysis was done by ANOVA. The results showed that teaching life skill was effective in increasing the general health of pregnant mothers of the experiment group. Also, the results showed that teaching life skills had an effect on pregnant mothers’ anxiety and insomnia, depression, physical dimension and social function. In general, the present research results showed that teaching life skills during pregnancy was effective on pregnant mothers’ mental health.

منابع و مأخذ:

امیری برمکوهی، علی. (1388). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی در کاهش افسردگی. فصلنامه روانشناسان ایرانی، سال پنجم، شماره 20، 297-306.

آقاجانی، مریم. (1381). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، روانشناسی عمومی، دانشگاه الزهرا.

پالاهنگ، حسن. (1374). بررسی همه‌گیرشناسی اختلالات روانی در شهر کاشان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علوم پزشکی چاپ نشده.

تقوی، محمدرضا. (1380). بررسی روائی و اعتبار پرسشنامه سلامت عمومی. مجله روانشناسی، دوره 5، شماره 4، ص381.

ثمری، علی‌اکبر؛ لعلی‌فاز، احمد. (1384). مطالعه اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر استرس خانوادگی و پذیرش اجتماعی. فصلنامه اصول بهداشت روانی، سال هفتم، شماره بیست‌وپنج‌ و بیست‌وشش، صفحه 55-47.

حاج‌امینی، زهرا؛ اجلی، امین؛ فتحی‌آشتیانی، علی؛ عبادی، عباس؛ دیبایی، مارال؛ دلخوش، مرجان. (1387). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر واکنش‌های هیجانی نوجوانان. مجله علوم رفتاری، دوره 2، شماره 3، ص269-263.

خدارحیمی، سیامک. (1377). روانشناسی زنان. اهواز: انتشارات مردمک.

خدیوی، رضا؛ معزی، معصومه؛ شاکری، مصطفی؛ برجیان، محمدتقی. (1384). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی در زمینه پیشگیری از اقدام به خودکشی در زنان شهر اردل. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره13، شماره 1، ص13-20.

دانش کجوری، مهوش. محمدی، رخشنده. نیسانی سامانی، لیلا. صفوی، شراره. سیدفاطمی، نعیمه. (1388). بهداشت زنان در چرخه زندگی، چاپ اول. تهران: نور دانش.

سازمان بهداشت جهانی. (1999). برنامه آموزش مهارت‌های زندگی. ترجمه ربابه نوری‌قاسم‌آبادی، پروانه محمدخانی. (1377). تهران: واحد بهداشت و روان و پیشگیری از سوء مصرف مواد سازمان بهداشت جهانی.

سرخوش، سعداله. (1384). مهارت‌های زندگی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی. همدان:کرشمه.

شاملو، سعید. (1385). بهداشت روانی. تهران: انتشارات رشد.

شریفی، علی. (1382). بررسی رابطه بین سلامت عمومی با رضایت شغلی کارکنان شرکت تولید برق (نیروگاه) شهر تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.

شیربیم، زهرا ؛ سودانی، منصور؛ شفیع‌آبادی، عبداله. (1387). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت استرس بر افزایش سلامت روان دانشجویان. اندیشه و رفتار، دوره دوم، شماره 8، ص8-19.

صادقی موحد، فریبا؛ نریمانی، محمد؛ رجبی، سوران. (1387). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله ای بر وضعیت سلامت روانی دانشجویان. مجله علمی –پژوهشی- دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دوره هشتم، شماره سوم، ص269-26.

طارمیان، فرهاد؛ ماهجویی، مازیار؛ فتحی، طاهر. (1378). مهارت‌های زندگی، چاپ دوم. تهران: تربیت.

علی‌نیاکروئی، علی. (1382). بررسی رابطه بین خودکارآمدی عمومی و سلامت روان دانش‌آموزان پایه سوم مقطع متوسطه شهر بابل. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

فروزنده، نسرین. (1377). بررسی میزان شیوع و عوامل مستعدکننده افسردگی پس از زایمان در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهری شهرستان شهرکرد در سال1376. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اهواز.

کرامت‌بخش‌ور، وحیده. (1388). بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های مقابله‌ای با سلامت روان در زنان حامله شهر تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی‌عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

کلینکه، کریس‌لین. (1386). مهارت‌های زندگی. ترجمه شهرام محمدخانی (1991). تهران: انتشارات رسانه تخصصی.

معین، زهرا. (1380). بهداشت روانی مادران در دوران بارداری. تهران: سازمان بهزیستی، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری.

معینی، بابک. (1386). بررسی تأثیر آموزش شیوه‌های مدیریت استرس بر سلامت روان نوجوانان شهر تهران. رساله دکتری، دانشگاه تریبت مدرس.

نیک‌پرورفرد، ریحانه. (1384). مهارت‌هایی برای زندگی، چاپ اول. تهران: انتشارات معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور.

هومن، عباس. (1377). هنجاریابی و استانداردسازی پرسشنامه سلامت عمومی. تهران: دانشگاه تربیت معلم. طرح پژوهشی.

Ahmadian, M. (2009). The effect of life skills education on developmental DisabilityofEuropean Psychiatry, Volume intellectual and 24,Supplement 1 , Page S851.

American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4^th ed.). Washington, D. C.: American Psychiatric Association.

Avni-Barron, O., Wiegartz, P. S. (2011). Issues in Treating Anxiety Disorders in Pregnancy. Understanding the Causes to Make Better Treatment Decisions. Psychiatry Times; Sep: 47-50.

Bandad, R., Hasanabadi, H., Esmaeili, H. (2005). The relation of sleep sample with depression in third three months of pregnancy. Behbood Res Scien magazine. 2: 41.

Bob, L., Roisin, D. (2010). Using podcasts to support communication skills development: A case study for content format preferences among postgraduate. research studentsComputers & Education, 54, 4, 962-971.

Conrad, A., Thomas, W., Lindner, E., Leif, M., Kjetil, S. (2009). Hospital employees improve basic life support skills and confidence with a personal resuscitation manikin and amin video instruction Resuscitation, 80, 8, 898– 902.

Edward, C. C social problem solving as a moderate and a mediator. Personality andindividual Differences. 32; 1279-1291.

Forneris, T., Danish, S. J., Scott, D. L. (2007). Setting goals, solving problems And seeking social supportpubmed adolescence. 42(165):103-114.

Gray, R. (2009). Up packing authoritative parenting. Journal of Marriage and The family, 61: 574-587.

Kent, A. (2011). Psychiatric disorders in pregnancy. Obstet Gynecol Reprod Med. (11)21. 322-317.

McCarthy, M., & McMahon, C. (2008). Acceptance and experience of treatment for postnatal depression in a community mental health setting. Health Care Women International. 29: p. 618-637.

Smith, M. V., Brunetto, W. L., Yonkers, K. A. (2004). Identify perinatal depression- sooner isbetter. Contemp Ob/Gyn. 44:58.

Smith, T. A., Gery, L. S., Ketring, S. A. (2005). Evaluating a youth leadership life skills Development program. Journal of Extensive. Sep. 35-48