بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با هویت‌یابی، خودپنداره و عزت نفس نوجوانان و جوانان 17-28 سال شهر اسلامشهر

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

سعید نجارپور استادی ¹ , اسداله خدیوی ²

1 - مربی و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
2 - استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

تاریخ دریافت : 1395/01/30 تاریخ پذیرش : 1395/01/30 تاریخ انتشار : 1387/09/01

کلید واژه: هویت, خودپنداره, عزت‌نفس, جو عاطفی خانواده,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با هویت‌یابی، خودپنداره و عزت نفس، 156 آزمودنی با روش نمونه‌گیری تصادفی قشربندی در سه سطح وضعیت اقتصادی- اجتماعی بالا، متوسط و پایین از بین نوجوانان و جوانان 17-28 سال شهر اسلامشهر انتخاب و آزمونهای جو عاطفی محقق ساخته، هویت پلاگ و اچز، خودپنداره بک و عزت نفس کوپر‌اسمیت در مورد آنها اجرا شد. پایایی آزمون جو عاطفی از روش زوج و فرد کردن 94/0 بدست آمد. روش پژوهش از نوع همبستگی و علی- مقایسه‌ای بود. پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها مشخص شد که بین جو عاطفی خانواده با متغیرهای هویت، خودپنداره و عزت نفس رابطه وجود دارد و مقادیر ضریب همبستگی به ترتیب در سطح آلفای 01/0، 05/0 و 01/0 معنی‌دار است. همچنین معلوم شد افراد هویت یافته‌تر دارای جو عاطفی مساعدتری بودند و آزمودنی‌هایی که دارای جو عاطفی مساعدی بودند از خودپنداره مثبت‌تر و عزت‌نفس بالاتری بهره می‌بردند.

چکیده انگلیسی:

         This study tries to investigate the relationship between family emotional climate with17-28 year old adolescences and youth from three levels of socio-economic status (low, average, and high). This research is correlation and causal comparative. The statistical sample size was 159 participants which were randomly selected using rank- order method. Gathering data was made through four questionnaires, namely: A researcher made one on family emotional climate, Plug & Ochs on identification, Beck on self -concept, and coopersmith on self -esteem, were implemented. The reliability of family emotional climate was 94% using odd –even method.         The results showed that there is a relationship between the family emotional climate and identification, self -concept , and self- esteem variables , and the correlation coefficient were significant at 0.01 , 0.05 respectively. The results also show that individuals with higher identification had more suitable emotional climate, consequently had better self -concept and self –esteem.

منابع و مأخذ:

- آشوری، الهه. (1376). بررسی ارتباط عزت نفس و ویژگیهای فردی، خانوادگی در دانش‌آموزان دبیرستانهای دخترانه شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد. اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی.

- اتکینسون، رتیا.ال؛ اتکینسون، ریچارد. سی؛ اسمیت، ادوارد.ای؛ بم، داریل. ج و هوکسما، سوزان نولن.(2000). زمینه روانشناسی هیلگارد. ترجمه محمد نقی براهنی و همکاران. (1385). تهران: رشد.

- احدی، حسن و جمهری، فرهاد. (1386). روان‌شناسی رشد ( نوجوانی و بزرگسالی ). تهران: پردیس.

- احمدی، صدیقه. (1383). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و بحران هویت در نوجوانان کانون اصلاح و تربیت شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت معلم.

- برک، لورا. ای. (2001). روان‌شناسی رشد (ج دوم). ترجمه یحیی سید محمدی. (1385) . تهران: ارسباران

- ثابت، مهرداد. (1375). بررسی عملی بودن روائی، اعتبار و نرم‌یابی تست عزت نفس کوپر اسمیت در مناطق نوزده گانه آموزش و پرورش تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

- حقیقی، جمال؛ شکرکن، حسین و موسوی شوشتری، مژگان. (1381). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با سازگاری دانش‌آموزان دختر پایه سوم مدارس راهنمایی اهواز. فصلنامه علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز، 1381، دوره سوم، سال نهم، شماره‌های 1 و 2، 79-108.

- حیدری، علیرضا؛ پاشا، غلامرضا؛ مامی، شهرام و آتش‌پور، سید حمید. (1384). میزان شیوع اختلالات تغذیه و رابطه آن با عزت نفس، خودپنداره و افسردگی در دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی ایلام. فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، شماره 26، زمستان 1384، 1-16.

- حیدرنیا، احمد؛ ثنایی، باقر و طالقانی، نرگس. (1384). سلامت روان و عزت نفس دانش‌آموزان پسر دوره راهنمایی در خانواده‌های عادی، تحت حضانت پدر و تحت حضانت مادر. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 19، 55-74.

- رضایی، امید؛صابری، سید مهدی؛ شاه مرادی،حسین و ملک خسروی، غفار.(1386).کارکرد خانواده در بیماران دچار اختلال هویت جنسی.مجله توانبخشی، 1386، 8، ویژه‌نامه مسلسل 29، 58-63.

- زرگر، فاطمه؛ عاشوری، احمد؛ اصغری پور، نگار و عاقبتی، اسما. (1386). مقایسه عملکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلال افسردگی عمده با بیماران بدون اختلالات روانپزشکی در شهر اصفهان. دو فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، 1386، دوره پنجم، شماره 10، 99- 106.

- دارابی، جعفر.(1376). پژوهش در مورد بررسی رابطه بین احساس هویت و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان شاهد استان مازندران. مرکز تحقیقات آموزش و پرورش استان مازندران.

- دیباج نیا، پروین. (1383). بررسی رابطه کارایی خانواده و خودپنداره در دانشجویان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی طی سال 1381. پژوهنده ( مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی). سال 9، شماره 40، مهر و آبان 1383، 237-240.

- کارلسون، جان؛ اسپری، لن و لویس، جودیت. خانواده درمانی: تضمین درمان کار آمد. ترجمه شکوه نوابی نژاد. (1384). تهران: انجمن اولیا و مربیان.

-کلمن،جیمز.سی.روان‌شناسی‌نابهنجاروزندگینوین. ترجمه کیانوش هاشمیان(1376).تهران:دانشگاهالزهرا(س).
- گلچین، مهری؛ نصیری، محمود؛ نجمی، بدرالدین و بشر دوست، نصراله. (1380). ارتباط عملکرد خانواده با برخی ویژگیهای روانی نوجوانان دختر و پسر. فصلنامه پژوهش در علوم پزشکی. سال ششم، شماره 4، 297-299.

- ماسن، پاول هنری؛ کیگان، جروم؛ هوستون، آلتا. کارول و کانجر، جان جین. رشد و شخصیت کودک. ترجمه مهشید یاسایی. (1374). تهران: ماد (وابسته به نشر مرکز).

- مرجان فرزانه‌خو، صدیقه. (1387). رابطه بین عملکرد خانواده و پایگاه هویت دانش‌آموزان دختر دوره دبیرستان شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.

- معتمدی، عبداله و پور نصیری، زهرا. (1383). رابطه انواع جوهای عاطفی خانواده با عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان.کنگره سراسری آسیب شناسی‌خانواده در ایران،28 -30 اردیبهشت 83.

- مینو چین، سالوادور و فیشمن، اچ. چارلز. (1996). فنون خانواده درمانی. ترجمه فرشاد بهاری و فرح‌سیا. (1381). تهران: رشد.

- مینو چین، سالوادور. خانواده و خانواده درمانی. ترجمه باقر ثنایی ذاکر. (1374). تهران: امیر کبیر.

- نجفی، محمود؛ احدی، حسن و دلاور، علی. (1385). بررسی رابطه کارایی خانواده و دینداری با بحران هویت. دو ماهنامه دانش و رفتار. سال سیزدهم، شماره 16، اردیبهشت 85، 17-26.

      -Baumrind,D.(1971). Current Patterns of Parental authority. Developmental psychology Monograph, 4(1, part 2), 1-103.

-Baumrind, D. (1967). Child care practices anteceding three patterns of preschool behavior. Genetic Psychology monographs, 75, 43-88.

-Baumrind, D. & Black, A.E.(1967). Socialization practices associated with dimension of competence in preschool boys and girls. Child Development, 38(2), 291-327.

-Burgess, R.L.& Conger, R.D.(1978). Family interaction in abusive, neglectful, and normal families. Child Development 49, 1116-1173.

- Cole, D. A. & Mc. Pherson, A. E. (2002). Relation of family subsystems to adolescent depression:  Implementing a new family assessment strategy. Family psychology, 7, 119-133.

-Hoelter, J.& Harper, L.(1987). Structural and interpersonal family influences on adolescent self- conception. Journal of marriage and the family,9,129-139.

- Katz, L. F. & Low, S. (2004). Marital violence, co- parenting and family Level processes in relation to children adjustment. Family psychology, 18, 327-352.

- Koblinsky, S & Anderson, E. (2003). Co-principal investigator on a four- year. Study of homeless families in head start and three  state of meryland fathering grants.

-Neilsen, D.M.& Metha, A.(1994). Parental behaviour and adolescent self- esteem in clinical and non- clinical Sampels. Adolescence, 29, 525-542.

-Parish, T.S.& McCluskey, J.J.(1993). Parenting styles, Yong adults, self - concepts, and evaluations of parents. School Community, 3, 2, 85-88.

-Park, R.D.& Buriel, R. (1998). Socialization in the family: Ethnic and ecological Perspectives. Hand book of child psychology, 3, 463-552.

-Rothberg, B.& kidder, D.(1992). Double Trouble: Lesbians emerging from alcholic families. Journal of chemical Dependency Treatment, 5(1), 77-92.