بررسی تأثیر آموزش به روش بدیعه‌پردازی بر تفکرخلاق دانش‌آموزان چهارم ابتدایی در درس علوم تجربی شهرستان سلماس
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیاسداله خدیوی 1 , ویدا بنائی‌کهنه‌شهری 2
1 - دانشگاه فرهنگیان
2 - دانش آموخته کارشناسی‌ارشد رشته برنامه‌ریزی آموزشی
کلید واژه: خلاقیت, روش بدیعه‌پردازی, درس علوم تجربی, دانش‌آموزان چهارم ابتدایی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف تعیین تأثیر روش تدریس بدیعه‌پردازی بر رشد تفکر خلاق دانش‌آموزان ابتدائـی پایـه چهارم در درس علوم تجربی در شهرستان سلماس در سال تحصیلی 92-1391 انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام دانش‌آموزان مقطع چهارم ابتدائی در سال تحصیلی 92-1391 می‌باشد که جمعاً 50 دانش‌آموز دختر از بین دبستان‌های دخترانه به عنوان نمونه به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شد. این پژوهش به روش شبه تجربی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شده و جهت جمع‌آوری اطلاعات از آزمون خلاقیت تورنس استفاده شده است. گروه آزمایش به مدت 3 ماه تحت آموزش به شیوه روش بدیعه‌پردازی در درس علوم تجربی قرار گرفته و گروه کنترل نیز به شیوه معمول و سنتی مدارس به یادگیری پرداختند. داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون کواریانس تحلیل گردید. نتایج و یافته‌های پژوهش حاضر حاکی از تأئید فرضیه‌های اساسی این تحقیق می‌باشد. در این بررسی نتایج فرضیه‌ها نشان می‌دهد که روش تدریس بدیعه‌پردازی در رشد قابلیت اصالت، سیالی و بسط وانعطاف‌پذیری پاسخ‌ها و ایده‌های دانش‌آموزان تأثیر مثبت دارد.
This study aimed at examining the effect of using synectics methodology on fourth grade primary school students` creative thinking in experimental sciences course in Salmas during the academic year 1391-1392. The statistical population of this study included all fourth-grade primary students in the academic year 1390-1392, among whom 50 female students were selected through cluster sampling as the participants of this study. This research was a quosi-experimental study with pre-test – post-test control group design in which the data was gathered using Torrance creativity test. In the experimental group, synectics methodology was used to teach experimental sciences for three months whereas in the control group, traditional methodology was used to teach the same course. The data was gathered and the analysis of covariance was conducted. The results confirmed the main hypotheses of the study. It was revealed that synectics methodology has a positive effect on the creativity, fluency, expansion, and flexibility of the students` answers and ideas.
آقازاده، محرم، (1386). راهنمای روش‌های نوین تدریس، تهران :نشر آییژ.
ابوذری، روح الله، (1386). بررسی تأثیر روش تفکر استقرایی بر پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی دانش‌آموزان کلاس اول راهنمایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
اوجی‌نژاد، احمدرضا، (1389). تأثیر بکارگیری الگوی تدریس بدیعه‌پردازی بر پرورش خلاقیت دانش‌آموزان در درس انشاء، فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، سال اول، شماره2، بهار1389.
بازرگان، فریـدون، (1380). اصـول و روش‌های آمـوزش و پـرورش، تهران: شـرکت سـهامی کتاب‌های جیبی.
برات دستجردی، نگین، (1380). بررسی تأثیر الگوی تدریس بدیعه‌پردازی بر عملکردتحصیلی و پرورش خلاقیت دانش‌آموزان در درس تعلیمات اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
بیرجندی، ع و همکاران، (1390). بررسی اثربخشی روش آموزش استفاده از قیاس‌ها در یادگیری مفاهیم پیچیده، نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش، سال پنجم، جلد5، شماره4، صص 95-107. تابستان 1390.
پیرخائفی، علیرضا، (1388). رابطه هوش وخلاقیت در بین دانش‌آموزان پسر مقطع دوم دبیرستان‌های تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
تجاری، طیبه، (1390). مقایسه اثربخشـی روش تدریس بدیعه‌پردازی با سخنرانـی در مــورد پیشرفت تحصیلی و خلاقیت در مطالعات اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
تقی‌زاده، بروجنی، سوسن،(1389)، تأثیر استفاده از آنالوگ‌ها(قیاس‌مستقیم) از الگـوی بدیعه‌پردازی در بهبـود برنامه درسی شیمی دبیرستان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
جویس، ب. ویل، م. کالهون. ا، (1387)، الگوهای تــدریس 2004، ترجمه محمدرضا بهرنگی، تهران: انتشارات کمال تربیت.
حسینی، افضل السادات، (1387). الگوی رشد خلاقیت و کارایی آن در ایجاد مهارت تدریس خلاق در معلمان ابتدایی، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، سال پنجم، صص87-98.
سیف، علی‌اکبر، (1372). روانشناسی پرورشی، انتشارات آگاه.
شریفی، علی‌اکبر، (1388)، مقایسه تأثیر سه روش پرورش خلاقیت در افزایش خلاقیت دانش‌آموزان پایه دوم راهنمایی، مجله روانپزشکی وروانشناسی بالینی ایران، سال پانزدهم، شماره 1 ، بهار1388، صص23-34.
شعبانی، حسن، (1386). روش تدریس پیشرفته(آموزش مهارت‌ها و راهبردهای تفکر)، تهران: نشر سمت.
صحرانورد، مریم، (1383). نقش استفاده از روش‌های فعال تدریس درس علوم تجربی در پرورش روحیه پرسشگری-پژوهش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان چهارم ابتدایی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت‌معلم.
قوشلی، عبدالحمید، (1385). مقایسه تأثیر روش تدریس بدیعه‌پردازی با روش تدریس سنتی بر خلاقیت عمومی و نوشتاری، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
کراس، شل، دوریس، جی. (1378). آموزش رفتار خلاق و استعدادهای درخشان در دانش‌آموزان، ترجمه مجتبی جوادیان. مشهد:آستان قدس رضوی.
ملک محمدی، فریبا، (1387). مقایسه روش تدریس فعال و سنتی در پیشرفت درس علـوم ومیزان خلاقیت دانش‌آموزان سوم راهنمایی شهرستان کرج در سال تحصیلی 86-87، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
مطیع بیرجندی، علی‌اکبر، (1389). بررسی اثربخشی روش استفاده از قیاس‌ها در یادگیری مفاهیم پیچیده، نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش، سال5، جلد5، شماره4، تابستان1390.
Cano Garcia, F. and Hughes, E (2000). Learning and thinking styles: an analysis of their interrelationship and influencieonacademic achievement, Taylor and francis group-article 2. htm
Chunk, H. (2007). Environmentsassociatedwithchildren'screativity, Journal of creativity behavior.
Cropley. j, Arthur. (2001) . Creativityin education andlearning. A guide for teachers and educators. Kogan page, London.
Hanley, U. Darby, S. & Torrance, H (2011). Final report for the project-investigating and Developing effectivestrategies for mathematics teaching, English national Curriculum, Manchester university.
Hismanoglu, murat (2012). The impact of a curricular innovation on pres pecti ve Teachers attitude towards ictintegration into language instruction, international. Journal of instruction. From www.sid.com.
Latta, Margaret (2011). The classroom practice of creative art education in NSW primary school. international jurnal of education. From www.springer link.com.
Powell, shaun,(1969). the management and consumption of organizational creativity. journal of consumer marketing. from www.emerald.com.
Renzulli, J. S. (1975). Reviwe of thinking creativity in action and movement, in. T. V. mitchel, jr. (Ed) the ninth mental measurement year book.
Runco, Mark. A. (1999). Tacticsand strategies for creativity, encyclopedia of creativity, volume2, academic press.
Shaheen, roubina (2012). The place of creativity in Pakistani primary education system. an investigation into the factors enhancing and inhibiting primary schoolchildrens creativity.
Shively, Hackett (2011). Grow creativity. Learning & leading technolog. From www.irandoc.com.
Smith, G. j. W & Carlsson, L. M. (1990). The creative process: Afunctionalmodel based onempirical studies from childhoodto middle age. Madison, CT: international universities press. Inc
Torrance E. P. (1974). Directionmanual and scoring Guide figural test book at B. personnel pressing Lexington, Massachusetts. PP. 1-42.